Ο δισεκατομμυριούχος πίσω από τη «μηχανή προπαγάνδας» του Τραμπ

Αδιαμφισβήτητα ο Ρόμπερτ Μέρσερ είναι ένας ιδιοφυής επιστήμονας και ένας δεινός επιχειρηματίας. Είναι επίσης δισεκατομμυριούχος, λευκός και ακροδεξιός. Μιλάει σπάνια δημοσίως και ποτέ σε δημοσιογράφους. Αρνείται την κλιματική αλλαγή, υποστηρίζει τον άκρατο φιλελευθερισμό, απεχθάνεται τους Κλίντον και, γενικότερα, τα μέλη της αμερικανικής πολιτικής ελίτ (παρότι ανήκει και ο ίδιος σε αυτήν) ενώ φαίνεται πως αυτό που επιδιώκει είναι να φτιάξει ένα αμερικανικό κράτος στα μέτρα τα δικά του και των λοιπών ζάπλουτων, κατά κύριο λόγο, ομοϊδεατών του.

Ο εν λόγω κύριος τα τελευταία χρόνια πρόσφερε δεκάδες εκατομμύρια δολάρια για την ανάδειξη και την προώθηση των ακραίων απόψεών του.

Εσχάτως, περισσότερα από δέκα εκατομμύρια δολάρια δώρισε στην προεκλογική εκστρατεία του Ντόναλντ Τραμπ ενώ άλλα τόσα έδωσε πριν από μερικά χρόνια στο ακροδεξιό, ισλαμοφοβικό, αντιμεταναστευτικό, ρατσιστικό και λαϊκιστικό Breitbart News. Η «ειδησεογραφική» αυτή ιστοσελίδα αποτελεί το ανεπίσημο κέντρο προπαγάνδας του Τραμπ και το στρατηγείο της αποκαλούμενης «εναλλακτικής Δεξιάς». Διευθυντής του Breitbart News ήταν ως πρόσφατα ο Στιβ Μπάνον, επικεφαλής σήμερα στρατηγικού σχεδιασμού στον Λευκό Οίκο και κορυφαίος σύμβουλος του προέδρου.

Ο Μέρσερ ξεκίνησε την καριέρα του στην IBM τη δεκαετία του ’70, σημειώνοντας «επαναστατικές» τομές στην υπολογιστική γλωσσολογία και συνεισφέροντας, με αυτόν τον τρόπο, στην ανάπτυξη της τεχνητής νοημοσύνης. Στη συνέχεια ο 71χρονος σήμερα Μέρσερ ανέλαβε τη διεύθυνση της Renaissance Technologies, ενός από τους πιο επιτυχημένους ομίλους hedge fund στον κόσμο που έχει βγάλει περισσότερα από 55 δισ. δολάρια από τότε που ιδρύθηκε.

Στην πολιτική η παρουσία του Μέρσερ ήταν διαρκής αλλά διακριτική, στα μετόπισθεν πάντα του Ρεπουμπλικανικού Κόμματος –ως τις αρχές του 2016 και την έναρξη της μάχης για τον Λευκό Οίκο. Αρχικά ο Μέρσερ υποστήριξε τον τεξανό γερουσιαστή (και αντίπαλο του Τραμπ στις προκριματικές των Ρεπουμπλικανών) Τεντ Κρουζ, προσφέροντας στην εκστρατεία του δεκάδες εκατομμύρια. Μετά την απόσυρση του Κρουζ, ο πακτωλός δολαρίων άρχισε να ρέει προς τα ταμεία του Τραμπ, τη στιγμή μάλιστα που η προεκλογική εκστρατεία του νεοεκλεγέντος προέδρου βρισκόταν στα πρόθυρα της κατάρρευσης. Ο Μέρσερ φέρεται να είναι επίσης ο άνθρωπος που μεσολάβησε για να αναλάβει ο Στιβ Μπάνον επικεφαλής της εκστρατείας, προσφέροντας ταυτόχρονα στον Τραμπ ένα τεράστιο δίκτυο ΜΚΟ, ερευνητικών ιδρυμάτων, συμβούλων στρατηγικής και εναλλακτικών ΜΜΕ για τη στήριξή του.

Σημαντικό ρόλο στην επικράτηση του Τραμπ φέρεται να διαδραμάτισε και η Cambridge Analytica, μια μικρή εταιρεία ανάλυσης δεδομένων ιδιοκτησίας του Μέρσερ που ειδικεύεται σε «στρατηγικές διαχείρισης εκλογικών αναμετρήσεων» και σε «επιχειρήσεις πληροφόρησης» μέσω της αξιοποίησης τεράστιων όγκων δεδομένων για τη σύνθεση ψυχολογικών προφίλ των ψηφοφόρων (150 likes στο Facebook είναι υπεραρκετά) και την αποστολή στοχευμένων μηνυμάτων. Ανάμεσα στις υπηρεσίες που προσφέρει είναι αλγόριθμοι που φέρνουν πάνω-πάνω τις θετικές αναρτήσεις όταν πραγματοποιεί κάποιος αναζήτηση στο Internet ή στο Twitter για τον Τραμπ και, αντίστοιχα, τις αρνητικές όταν η αναζήτηση αφορά αντιπάλους του.

Προτού προσφέρει τις υπηρεσίες της στον Τραμπ, η «μηχανή προπαγάνδας» της Cambridge Analytica φέρεται να επιστρατεύτηκε από τους υποστηρικτές του Brexit στη Βρετανία. Εκπρόσωποι της εταιρείας το αρνούνται αλλά αποτελεί γεγονός ότι ο Νάιτζελ Φάρατζ, πρώην ηγέτης του ακροδεξιού UKIP, είναι στενός φίλος του Ρόμπερτ Μέρσερ. Και πρόσφατα δημοσιεύματα του «Guardian» σχετικά με το θέμα κάνουν λόγο για «δισεκατομμυριούχους που κινούνται παρασκηνιακά, χρησιμοποιώντας τις περιουσίες τους για να καθορίσουν το μέλλον μας». Στην Αμερική και στη Βρετανία χθες. Στη Γαλλία και στη Γερμανία αύριο.

Τοντ Γκίτλιν: «Ο Μέρσερ χρηματοδοτεί την αποδιοργάνωση του κράτους»

«Ο Μέρσερ έχει ξεκάθαρα συντηρητικές και εθνικιστικές απόψεις. Στόχος του είναι να πλήξει την ικανότητα της ομοσπονδιακής κυβέρνησης να ελέγχει τις επιχειρηματικές δραστηριότητες προς το δημόσιο όφελος. Οπως και πολλοί άλλοι επιστήμονες της πληροφορικής και ακολουθώντας το παράδειγμα των πλουσιότερων και με μεγάλη επιρροή επίσης δωρητών της Δεξιάς Τσαρλς και Ντέιβιντ Κοχ, ο Μέρσερ προωθεί τoν άκρατο φιλελευθερισμό. Απεχθάνεται τις όποιες ρυθμιστικού χαρακτήρα κρατικές παρεμβάσεις, εκτός και αν εξυπηρετούν τα συμφέροντα συγκεκριμένων πολυεθνικών εταιρειών» υποστηρίζει μιλώντας στο «Βήμα» ο Τοντ Γκίτλιν, καθηγητής Δημοσιογραφίας και Κοινωνιολογίας στο Πανεπιστήμιο Κολούμπια στη Νέα Υόρκη, ερωτώμενος για τα βαθύτερα κίνητρα του Μέρσερ, όσον αφορά τη γενναιόδωρη στήριξη που παρέχει στον Τραμπ και στον Μπάνον.

Ειδικά για τον Μπάνον και τις στενές του σχέσεις με τον Μέρσερ, o κ. Γκίτλιν επισημαίνει πως «η στήριξη ΜΜΕ που πρόσκεινται στη Δεξιά αποτελεί μέρος της ευρύτερης στρατηγικής του Μέρσερ, όπως συμβαίνει άλλωστε εδώ και πολλές δεκαετίες και με άλλους μεγιστάνες του πλούτου. Το να κατέχουν και να διατηρούν ανοιχτούς διαύλους άμεσης προπαγάνδας είναι ιδιαίτερα χρήσιμο για αυτούς. Το Breitbart News (στο οποίο ο Μέρσερ δώρισε 10 εκατ. δολάρια) είναι ένας σημαντικός κόμβος στο μιντιακό «οικοσύστημα» της Δεξιάς και τόσο στενά συνδεδεμένος με τον Λευκό Οίκο του Ντόναλντ Τραμπ, ώστε να χαρακτηρίζεται ημιεπίσημο γραφείο προπαγάνδας. Ο εθνικιστής και υπέρμαχος της ανωτερότητας της λευκής φυλής Στιβ Μπάνον επαίρεται για τον στόχο του «να αποδομήσει το διοικητικό κράτος», ήτοι τις δημόσιες υπηρεσίες που επιβάλλουν τις όποιες νομοθετικές ρυθμίσεις. Επιθυμεί να αποδιοργανώσει το κράτος. Οπότε ο Μέρσερ είναι ένας χρηματοδότης της αποδιοργάνωσης».

«Το γεγονός αυτό τον εντάσσει στον κύκλο των δισεκατομμυριούχων που τις τελευταίες δεκαετίες κατάφεραν να στρέψουν το αμερικανικό πολιτικό αφήγημα προς τη Δεξιά. Ο πιο επιφανής και ισχυρός είναι ο Ρούπερτ Μέρντοχ, με το δικό του Fox News Channel να ενορχηστρώνει πολλές εκστρατείες της Δεξιάς από την ίδρυσή του, το 1996, κι έπειτα. Οι ψηφιακές τεχνολογίες κατέστησαν δυνατή την απαξίωση των αποκαλούμενων «συμβατικών (mainstream) μέσων ενημέρωσης», προσελκύοντας σημαντικό αριθμό ανθρώπων και παρακινώντας την κοινή γνώμη να στραφεί προς τη Δεξιά για λόγους οικονομικούς και πολιτικούς. Τα παράπονα του Τραμπ για τα «ανειλικρινή Μέσα», που είναι «εχθροί του λαού» ενισχύουν μια άποψη που προάγει εδώ και δεκαετίες ο Μέρντοχ με τους δεξιούς δημοσιογράφους και τους λοιπούς προπαγανδιστές των Μέσων του» καταλήγει ο αμερικανός καθηγητής.