Κέντρου Πολιτισμού Ιδρυμα Σταύρος Νιάρχος: Το παρασκήνιο ενός αναμενόμενου διαζυγίου

Κεραυνός εν αιθρία ή το χρονικό μιας αναμενόμενης παραίτησης; Λάθος επιλογή προσώπου ή κακός συνδυασμός; Διαφωνίες κορυφής ή σύγκρουση αρμοδιοτήτων; Οποια και αν είναι η απάντηση, το γεγονός είναι ένα: ο Γιώργος Κιμούλης παραιτήθηκε την περασμένη Πέμπτη το μεσημέρι από την προεδρία του ΔΣ του Κέντρου Πολιτισμού Ιδρυμα Σταύρος Νιάρχος. Δεκαέξι ημέρες μετά τον διορισμό του και πενήντα από τότε που πρωτοακούστηκε, ο σκηνοθέτης και ηθοποιός αποτελεί παρελθόν για τη θέση.

Δεν είναι μόνον οι ευθείες βολές κατά του διευθύνοντος συμβούλου Νίκου Μανωλόπουλου –πρώην διευθυντή του Οργανισμού Μεγάρου Μουσικής Αθηνών –ότι «υποκαθιστά στην ουσία όλο το Διοικητικό Συμβούλιο, εκμεταλλευόμενος τις εύθραυστες εσωτερικές ισορροπίες του κυβερνώντος κόμματος στις οποίες αρνούμαι να συμμετέχω», είναι και οι σαφείς αιχμές κατά της κυβέρνησης.

Τι μπορεί όμως να μεσολάβησε, ώστε μέσα σε αυτές τις δύο εβδομάδες ο Γιώργος Κιμούλης να οδηγήθηκε στην παραίτηση; Για τους παροικούντες την Ιερουσαλήμ είχε εξαρχής διαφανεί ότι ανάμεσα στους δύο ισχυρούς άνδρες του ΚΠΙΣΝ υπήρχαν διαφορές και διαφωνίες. Τηρουμένων όλων των αναλογιών, αντίστοιχα θέματα που είχαν προκύψει πρόσφατα στο Φεστιβάλ Αθηνών και νωρίτερα στο Εθνικό Θέατρο λύθηκαν από τον αρμόδιο υπουργό (Πολιτισμού). Εδώ εποπτεύων φορέας είναι το υπουργείο Οικονομικών.

«Αταίριαστο ζευγάρι», σύμφωνα με θεατρικούς όρους, οι Κιμούλης – Μανωλόπουλος οδηγήθηκαν εξαρχής σε έναν γάμο από προξενιό και όχι από «έρωτα». Δύο διαφορετικές προσωπικότητες για έναν κοινό στόχο: το δύσκολο εγχείρημα αποδείχθηκε αδύνατον. Θέμα χαρακτήρα, νοοτροπίας και ιδιοσυγκρασίας; Ζήτημα διαφορετικής προσέγγισης και στόχων; Ολα μαζί.

Για τον υπουργό Οικονομικών Ευκλείδη Τσακαλώτο, που έχει και τον πρώτο λόγο στο Κέντρο Πολιτισμού, δεν υπήρξε κανένα δίλημμα. Η υποστήριξη στον διευθύνοντα σύμβουλο ήταν δεδομένη εξαρχής, όπως ήταν και η υποστήριξη από πλευράς του Κοινωφελούς Ιδρύματος, με τον πρόεδρό του, Ανδρέα Δρακόπουλο. Ο Νίκος Μανωλόπουλος θεωρείται βαθύς γνώστης του αντικειμένου, έμπειρος, λόγω πρότερων θέσεων, ίσως ένας από τους ελάχιστους μάνατζερ στον χώρο του Πολιτισμού.

Παρά το γεγονός ότι η επιλογή του Γιώργου Κιμούλη έγινε προσωπικά από τον Πρωθυπουργό, ο Αλέξης Τσίπρας είχε άλλα στο κεφάλι του. Και τον άφησε μόνο του, αστήρικτο και εκτεθειμένο, μέσα σε ένα σκηνικό στο οποίο κανείς δεν τον ήθελε να έχει πρωταγωνιστικό ρόλο. Και αυτό είναι που του προσάπτει η άλλη πλευρά. Διάθεση για μεγαλύτερη ανάμειξη στα διοικητικά και στα οικονομικά, υπόγεια υπέρβαση των καθηκόντων του, με παράλληλη έλλειψη γνώσης στη διοίκηση και στη συνεργασία. Και όλα αυτά για έναν οργανισμό που ξεπερνά τα ελληνικά δεδομένα –όπως το Μέγαρο κάποτε…

Δεν είναι τυχαίο ότι μία ημέρα πριν από την παραίτηση Κιμούλη δόθηκε το δελτίο Τύπου από την τηλεδιάσκεψη που είχε πραγματοποιηθεί στις 10 Μαρτίου, ανάμεσα στα ΔΣ του ΚΠΙΣΝ και του Ιδρύματος. Σε αυτή την τηλεδιάσκεψη ξεκαθάρισαν και μοιράστηκαν οι αρμοδιότητες, όπως επιβεβαιώνεται και από την ανακοίνωση-απάντηση του ΔΣ στην παραίτηση Κιμούλη, που δόθηκε στη δημοσιότητα την περασμένη Παρασκευή. Εκεί επισυνάπτεται το Πρακτικό Συνεδρίασης της 10/03/2017 που ρυθμίζει τις αρμοδιότητες των μελών του και το οποίο εγκρίθηκε ομόφωνα.

Το ήπιο κλίμα εκείνης της συνεδρίασης αποδείχθηκε φαινομενικό και τελικά έριξε κι άλλο λάδι στη φωτιά της κόντρας. Κατέστησε σαφές ότι ο πρόεδρος είναι μόνος και όλοι οι άλλοι, ακόμα κι αν δεν είναι εναντίον του, σίγουρα δεν είναι μαζί του, ότι μέσα στο ΔΣ δεν έχει καμία στήριξη. Κάτι που επιβεβαιώνεται και από την ανακοίνωση του ΚΠΙΣΝ: «Κατά την ολιγοήμερη άσκηση των καθηκόντων του, ο διευθύνων σύμβουλος κ. Ν. Μανωλόπουλος ενεργεί χωρίς καμία υπέρβαση των αρμοδιοτήτων του, με συχνή διαβούλευση με όλα τα μέλη του ΔΣ. Ιδιαίτερα, αναφορικά με την έκδοση του Δελτίου Τύπου της 15/03/2017, διαφωνία εκφράστηκε μόνο από τον κ. Γ. Κιμούλη».

Ποια ήταν αυτή η διαφωνία; Το αρχικό κείμενο για τις αρμοδιότητες του διευθύνοντος συμβούλου, το οποίο και αποτέλεσε τη βάση της συζήτησης. Σε αυτό, σύμφωνα με πληροφορίες, αντιτάχθηκε και επιχείρησε να το τροποποιήσει, θεωρώντας ότι έμοιαζε με «λευκή επιταγή» στα χέρια του Νίκου Μανωλόπουλου.

Διαχωρίζοντας τη θέση του, ο μέχρι χθες πρόεδρος μίλησε για «αδυναμία συλλογικότητας» και «εσωκομματικές διαπραγματεύσεις κατώτερες των περιστάσεων», για να καταλήξει ότι «σε καμία περίπτωση δεν προτίθεμαι να συμβάλω στην ακύρωση της δυναμικής του Κέντρου Πολιτισμού Ιδρυμα Σταύρος Νιάρχος, αλλά ούτε και να συναινέσω σε διαδικασίες που μελλοντικά μπορεί να προκαλέσουν υπόνοιες αδιαφάνειας». Στο θέμα της αδιαφάνειας το ΚΠΙΣΝ απάντησε με τη δέσμευσή του «για λειτουργία με πλήρη διαφάνεια και άκρα προσοχή στην οικονομική διαχείριση, σύμφωνα με τις κατευθύνσεις που του δόθηκαν από τον μέτοχο της ΚΠΙΣΝ ΑΕ, την Ελληνική Πολιτεία». Σε κάθε περίπτωση, οι αιχμές Κιμούλη πυροδότησαν αντιδράσεις από την αντιπολίτευση, η οποία με τη σειρά της έθεσε ερωτήματα, απαιτώντας απαντήσεις.

Ο δρόμος από τη στήριξη στον ΣΥΡΙΖΑ ως την παραίτηση

Το όνομα του Γιώργου Κιμούλη «έπαιζε» από την αρχή της διακυβέρνησης των ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ για μια δημόσια θέση στα πολιτιστικά: Καλλιτεχνικός διευθυντής του Εθνικό Θέατρο, στο Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος ή στο Φεστιβάλ Αθηνών, υπουργός Πολιτισμού στον τελευταίο ανασχηματισμό. Εχοντας στηρίξει το κόμμα του Αλέξη Τσίπρα και τον ίδιο προσωπικά, έχοντας δώσει συνεντεύξεις και εμφανισθεί σε προεκλογικά μπαλκόνια μαζί του, στηρίζοντας, μετά πάθους, το «Οχι» του δημοψηφίσματος, ο έλληνας καλλιτέχνης είχε για πρώτη φορά πάρει ανοικτά θέση και αναμειχθεί στα πολιτικά, κάτι που επισημαίνει και στην επιστολή του, κάνοντας ωστόσο χρήση παρελθόντος χρόνου.
«Ναι μεν στήριξα δημοσίως τον ΣΥΡΙΖΑ γιατί έκρινα πως ήταν η μοναδική λύση εκείνη την περίοδο για τη χώρα μου, αλλά δεν το έκανα για να εγκατασταθώ σε κάποια θέση. Ούτως ή άλλως έχει κατά κόρον γραφτεί πως έχω αρνηθεί αρκετές προτάσεις στο παρελθόν για θέσεις ιδιαίτερα σημαντικές. Ευτυχώς για μένα δεν είμαι ανέστιος. Εχω τον τόπο της τέχνης μου. Εκεί κατοικώ», για να καταλήξει ότι «ουδέποτε υπήρξα παιδί κομματικού σωλήνα».

Εξυπνος και ταλαντούχος, ο Γιώργος Κιμούλης (που δεν συμπεριέλαβε το πολιτικό κομμάτι στην επίσημη παραίτηση, αλλά μόνον προς τους εκπροσώπους του Τύπου) θα έπρεπε να ξέρει ότι με τη στάση του υποτίμησε, ενίοτε, τον εαυτό του σε «παιδί κομματικού σωλήνα». Οπως παράλληλα όφειλε να γνωρίζει ότι θέσεις επικεφαλής οργανισμών απαιτούν μια περισσότερο διαλλακτική και πιο προσεκτική προσέγγιση των συνομιλητών του. Είτε για να πετύχει τον στόχο του είτε, τελικά, για αυτοπροστασία.