Έντονη κριτική προς την συμφωνία ΕΕ-Τουρκίας για τους πρόσφυγες, αλλά και προς την ελληνική κυβέρνηση άσκησαν ΜΚΟ την Πέμπτη σε συνέντευξη Τύπου στην Αθήνα με την ευκαιρία της συμπλήρωσης ενός χρόνου από την υπογραφή της.
«Η συμφωνία δεν είναι ένα success story», είπε η Μαριέττα Προβοπούλου από τους «Γιατρούς Χωρίς Σύνορα» ζητώντας τη διεύρυνση των προγραμμάτων μετεγκατάστασης προσφύγων από την Ελλάδα στην ΕΕ και επανεγκατάστασης από την Τουρκία στην ΕΕ με βάση εξατομικευμένα κριτήρια και όχι την εθνικότητά τους (σ.σ. από την Ελλάδα μετεγκαθίστανται σήμερα μόνο πρόσφυγες από Συρία και Ερυθραία).
Εξηγώντας εν μέρει την άθλια κατάσταση στα hot spots, ο Νικήτας Κανάκης από τους «Γιατρούς του Κόσμου» είπε ότι «η Ευρώπη γνώριζε τις συνθήκες και τις ελλείψεις στην Ελλάδα αλλά ήθελε να στείλει ένα μήνυμα στους πρόσφυγες ότι δεν είναι ευπρόσδεκτοι». Η συμφωνία αυτή καθεαυτή είναι κακή, πρόσθεσε, αλλά παίζει ρόλο και το πώς την εφαρμόζουμε. «Γράφει η συμφωνία ότι έπρεπε να παγώσουν μέσα στο χιόνι οι πρόσφυγες στη Μόρια;» αναρωτήθηκε.
Ο κ. Κανάκης κατήγγειλε ότι σχεδόν εννέα στις 10 γυναίκες που φθάνουν σήμερα στα νησιά του Αιγαίου είναι θύματα βιασμού ή κακοποίησης και επέστησε την προσοχή στην επάνοδο του τράφικινγκ.
«Η Τουρκία δεν μπορεί να θεωρηθεί ασφαλής τρίτη χώρα», είπε ο Ηρακλής Ακτύπης από το ελληνικό τμήμα της Διεθνούς Αμνηστίας, αναφερόμενος στις επιστροφές αιτούντων άσυλο από τα νησιά του Αιγαίου στην Τουρκία με βάση την συμφωνία. «Πρώτον, το σύστημα ασύλου στην Τουρκία είναι υπό διαδικασία σύστασης και δεν μπορεί να εξετάσει τις αιτήσεις των προσφύγων. Δεύτερον, η Τουρκία δεν χορηγεί πλήρες καθεστώς ασύλου αλλά προσωρινό το οποίο μπορεί να ανακληθεί μονομερώς ανά πάσα ώρα. Τρίτον, οι συνθήκες διαβίωσης των προσφύγων στην Τουρκία είναι κακές. Τέταρτον, η Τουρκία επιστρέφει αιτούντες άσυλο και πρόσφυγες στη Συρία, στο Αφγανιστάν και στο Ιράκ», τόνισε.
Ο Σπύρος Κουλοχέρης από το Ελληνικό Συμβούλιο για τους Πρόσφυγες κατήγγειλε την υποχρεωτική διοικητική κράτηση όλων _ παιδιών, ευάλωτων κλπ _ στα hot spots.
«Καταθέσαμε στο Ευρωκοινοβούλιο αίτημα να διερευνηθεί γιατί το υπέρογκο ποσό που έχει διοχετευθεί στην Ελλάδα για τους πρόσφυγες δεν έχει δημιουργήσει αξιοπρεπείς συνθήκες», είπε ο Επαμεινώνδας Φαρμάκης από την Solidarity Now. Πρόσθεσε ότι ξοδεύονται εκατομμύρια για να δημιουργηθούν καταυλισμοί, που θα καταστούν άχρηστοι αν μειωθεί ο αριθμός των προσφύγων, χωρίς να ωφελούνται οι τοπικές κοινωνίες.
Ο κ. Φαρμάκης αναφέρθηκε στην απόκλιση για τον συνολικό αριθμό των προσφύγων ανάμεσα στην ελληνική κυβέρνηση και τις ΜΚΟ. «Η κυβέρνηση υποστηρίζει ότι είναι γύρω στις 63.000, εμείς λέμε ότι είναι 40.000-43.000 από τους οποίους οι μισοί μένουν σε διαμερίσματα, άρα η σπατάλη αυτή είναι για 25.000. Το υπουργείο Μεταναστευτικής Πολιτικής επιμένει στη λογική των καταυλισμών από την οποία κερδίζουν κυρίως οι εργολάβοι». Έφερε επίσης το παράδειγμα της σίτισης των προσφύγων με κέιτερινγκ που ανατίθεται στις εταιρείες «χωρίς διαγωνισμό και με πλήρη αδιαφάνεια» ενώ δεν υφίστανται πια οι αρχικές συνθήκες έκτακτης ανάγκης. Ζήτησε «να κλείσουν άμεσα οι καταυλισμοί».
Ο Δημήτρης Σαραφιανός από την Ελληνική Ένωση για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου είπε ότι στην Ελλάδα «δεν υπάρχει προσφυγική κρίση αλλά κρίση του κράτους δικαίου». Για παράδειγμα, η κυβέρνηση άλλαξε την σύνθεση των δευτεροβάθμιων επιτροπών εξέτασης αιτημάτων ασύλου γιατί μέχρι το καλοκαίρι ανέτρεπαν σε μεγάλο ποσοστό τις πρωτοβάθμιες απορρίψεις.
Ο Δημήτρης Χριστόπουλος, πρόεδρος της Διεθνούς Ομοσπονδίας για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου (FIDH), αναφέρθηκε στον «πολιτικό κυνισμό της Ευρώπης που έχει βαφτιστεί ρεαλισμός». Χαρακτήρισε τη συμφωνία lose-lose, δηλαδή επιζήμια για όλες τις πλευρές. «Η συμφωνία νομιμοποιεί ηθικά την άκρα δεξιά», είπε. «Όμως η Ευρώπη έχει καεί από την άκρα δεξιά, όχι από τους πρόσφυγες».
Ο κ. Χριστόπουλος έθεσε μια ακόμη παράμετρο: ότι το υπουργείο Μεταναστευτικής Πολιτικής ασχολείται μόνο με τις λίγες χιλιάδες πρόσφυγες και όχι με τους εκατοντάδες χιλιάδες μετανάστες που υπάρχουν στην Ελλάδα.
