Οι Γερμανικές εκλογές έρχονται το φθινόπωρο και στο μεταξύ… έχουμε Πάπα. Ως νέος ηγέτης του SPD: Sozialdemokratische Partei Deutschlands, (Σοσιαδημοκρατικό Κόμμα Γερμανίας), έχει αναδειχθεί, ο εγκάρδιος, χαμογελαστός(που μπορεί να γίνεται ενίοτε πολύ βλοσυρός) και φίλος της Ελλάδας, κ. Μάρτιν Σουλτς, μέλος του Ευρωκοινοβουλίου από το 1994 και κατόπιν πρόεδρός του από τo 2012 ως το 2017.
Για τη θέση του υποψηφίου Καγκελαρίου του SPD στις εκλογές Σεπτεμβρίου 2017 αρχικά είχε ορισθεί ο αντικαγκελάριος Ζίγκμαρ Γκάμπριελ που όμως αντιμετώπιζε προβλήματα δημοφιλίας αλλά όλως αιφνιδίως τον περασμένο Ιανουάριο παραχώρησε τη θέση του στον Σουλτς με το κατά το μάλλον ή, ήττον σωστό επιχείρημα ότι «ο Σουλτς είναι Ευρωπαίος Γερμανός και Γερμανός Ευρωπαίος» . Ουσιαστικά όμως, δεν ήθελε να υποστεί ο ίδιος μια ταπεινωτική ήττα από τη Μέρκελ. Γιατί κάτι τέτοιο αναμένονταν σύμφωνα με τα προγνωστικά πριν εμφανιστεί στο προσκήνιο ο δυναμικός- καίτοι άγνωστος στο 20% των Γερμανών ψηφοφόρων- κ. Μάρτιν Σουλτς που άλλαξε άρδην τους συσχετισμούς και ανέβασε σημαντικά τις μετοχές των «νωθρών» και υποτονικών Σοσιαλδημοκρατών.
Φανατικός «Ευρωπατριώτης»
Ο Σουλτς διακρίθηκε για τη φιλελληνική στάση που είχε πάρει στο θέμα της ελληνικής κρίσης, καταφερόμενος ενάντια στην πολιτική λιτότητας της Μέρκελ.
Συχνά υπενθύμισε στους συμπατριώτες του ότι η Ελλάδα είχε κάνει αμέτρητες θυσίες εν ονόματι της ΕΕ και γι’ αυτό δεν ήταν σωστό να υφίσταται τέτοια προσβλητική μεταχείριση.
Αλλά αφετέρου διακρίθηκε για τα δείγματα «ευρω-πατριωτισμού» που έδωσε με το MEGA του («Να ξανακάνουμε την Ευρώπη μεγάλη»: Make Europe Great Again). Ωστόσο και πολλές φορές καταφέρθηκε ενάντια στους συμπατριώτες του Γερμανούς (αλλά και τους υπόλοιπους της ΕΕ) γιατί δεν επεδείκνυαν όμοιο ενθουσιασμό με τον ίδιο για το ευρωπαϊκό μέγα όραμα. Εφτασε μάλιστα να αποφανθεί απαισιόδοξα ότι «Η κατάρρευση της Ευρώπης αποτελούσε ένα πολύ ρεαλιστικό σενάριο… η ΕΕ είναι σε μια απελπιστική κατάσταση».
Πρόκειται για μια πολύ ενδιαφέρουσα προσωπικότητα που δεν τελείωσε πανεπιστήμιο-ούτε καν Μέση Εκπαίδευση- αλλά ως διπλωματούχος βιβλιοπώλης διάβασε με πάθος πολλά βιβλία, συμπληρώνοντας τα κενά που του είχαν μείνει από την αποχή του από τα σχολεία και αποκτώντας μια συγκροτημένη μόρφωση, αυτοδίδακτα, ενώ έμαθε παράλληλα ξένες γλώσσες, όπως Αγγλικά, Γαλλικά, Ισπανικά, Ιταλικά, Ολλανδικά.
Ενσαρκώνει το Ευρωπαϊκό Ονειρο
Τυπικά ο Σουλτς εκπροσωπεί το κατά Τζέρεμι Ρίφκιν «ευρωπαϊκό όνειρο» σε μια όμως αμερικανική εκδοχή του. Ξεκίνησε από το μηδέν: υπήρξε άνεργος και υπό θεραπείαν αλκοολικός. Εγινε μέλος του SPD, (επανενταχθείς στο Κόμμα). Χρημάτισε επί κεφαλής του SPD σε τοπικό επίπεδο (κρατίδιο Βόρειας Ρηνανίας- Βεστφαλίας). Εκλέχθηκε Δήμαρχος του Βύρσελεν, πόλης 40 χιλιάδων κατοίκων στα σύνορα Γερμανίας Ολλανδίας σε ηλικία μόλις 31 ετών. Εγινε μέλος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Πρόεδρός του για δύο θητείες, το 2012 και το 2014 και τέλος, φέτος ανακηρύχθηκε αρχηγός του SPD και συνάμα υποψήφιος καγκελάριος στις εκλογές που θα γίνουν το Σεπτέμβριο του 2017.
Πολλοί προσωπικοί του αντίπαλοι φρονούν ότι είναι ακατάλληλος για καγκελάριος διότι στερείται ανωτέρας μορφώσεως. Πόσοι όμως πολιτικοί είναι πτυχιούχοι αλλά δεν έχουν το εύρος και το βάθος μορφώσεως την οποία απέκτησε με κόπο ο Σουλτς; Αντίθετα έχει προκαλέσει ατμόσφαιρα ευεξίας και ενθουσιασμού, ακόμα και ηθικής ανάτασης στους απλούς ψηφοφόρους και σε όσους έχουν κουραστεί από την πολυετή παρουσία της Μέρκελ στη εξουσία και ζητούν καινούργια, άφθαρτα πρόσωπα, όπως ο Σουλτς.
Ενας νέος με φιλοδοξίες και ψυχικά τραύματα
Νεαρός, φιλοδοξούσε να αναδειχθεί σε ένα λαμπρό επαγγελματία ποδοσφαιριστή αλλά δυο σοβαροί τραυματισμοί στους μηνίσκους, στην ερασιτεχνική ομάδα που έπαιζε, τον έθεσαν εκτός γηπέδου. Η πίκρα και η απογοήτευση τον κατέβαλαν σε τέτοιο βαθμό που κατάντησε αλκοολικός. Τέθηκε εκτός νεολαίας του κόμματος και βασανίστηκε πολύ από κατάθλιψη και αυτοκτονικές τάσεις.
Σώθηκε χάρη στη στοργή του μεγαλύτερου αδελφού του και κάποιων καλών του φίλων που του παραστάθηκαν και τον έστειλαν σε κλινική απεξάρτησης όπου κατόρθωσε να νικήσει το πάθος του για το αλκοόλ και να επιστρέψει στο SPD έτοιμος να αναλάβει ενεργό δράση στα κοινά.
Υπήρξε αξιοπρεπής πολιτικός που δέχθηκε με νηφαλιότητα ύβρεις και προσβολές, εγγράφοντας την συμπάθεια γενικά όλων των συναδέλφων του ανεξαρτήτως κομματικής προέλευσης.
Κοινοβουλευτική Συμπεριφορά
1.Πρώτος ο Μπερλουσκόνι τον θεώρησε «άξιο» να αναλάβει το ρόλο του «Κάπο» ενός δεσμοφύλακα στρατοπέδου συγκεντρώσεως σε ένα ιταλικό σίριαλ. Ο λόγος ήταν ότι ο Μπερλουσκόνι του ανταπέδωσε τα ίσα γιατί ο Σουλτς είχε σχολιάσει-πολύ σωστά- πως η ιδιότητα του μεγιστάνα των μίντια ήταν ασυμβίβαστη με το λειτούργημα του πολιτικού ανδρός. Από αυτή την κόντρα κερδισμένος βγήκε ο Σουλτς που τόνισε ότι ένιωθε δέος για θέματα στρατοπέδων συγκεντρώσεως και απέφευγε να τα κουβεντιάσει.
2. Ο γνωστός για το θερμό ταμπεραμέντο του Ντανιέλ Κον-Μπεντίτ του φώναξε σε μια συνεδρίαση «Εσύ, σκάσε». Ούτε τότε δεν παρασύρθηκε σε ανταποδοτικές «φιλοφρονήσεις».
3. Κάποιος άλλος Ευρωβουλευτής τον χαρακτήρισε «undemocratic fascist». Ο Σουλτς τον κοίταξε κατάματα χωρίς να πει τίποτα
Ωστόσο όταν χρειάστηκε να βάλει κάποιον στη θέση του, ποτέ δεν του χαρίστηκε. Ο στρατηγός Ελεύθεριος Συναδινός, Ευρωβουλευτής της Χρυσής Αυγής κάποτε αναφερόμενος στους Τούρκους τους είχε αποκαλέσει «άγρια, βρόμικα σκυλιά που γαβγίζουν αλλά δειλιάζουν και τρέπονται σε φυγή όταν τα κυνηγήσει κανείς.
Ο Σουλτς ζήτησε την αποβολή του από το Ευρωκοινοβούλιο και η πρότασή του έγινε δεκτή με ζωηρά χειροκροτήματα. Ο Συναδινός δεν αποχώρησε παρά μόνον ύστερα από την εμφάνιση του «φρουράρχου» της Βουλής. Ηταν η πρώτη φορά αποβολής Ευρωβουλευτή από το Ευρωκοινοβούλιο.
Ανάλογη στάση επέδειξε με τον ακροδεξιό ρατσιστή Ούγγρο πρωθυπουργό Βίκτορ Ορμπάν κατηγορώντας τον για την απάνθρωπη στάση του προς τους πρόσφυγες. Αλλά και με τον Ντέιβιντ Κάμερον σχετικά με το Brexit όπου ούτε λίγο ούτε πολύ ο Σουλτς τον προειδοποίησε ότι η έξοδος της Βρετανίας θα διέσυρε αυτήν αλλά και τις Βρυξέλλες. Και πρόσθεσε με παρρησία πως: « Ολόκληρη η Ηπειρος τελεί υπό ομηρία εξαιτίας των εσωτερικών διαφωνιών του κόμματός του».
Τέλος ο Σουλτς πιστώνεται με την αναβάθμιση του ρόλου του Ευρωκοινοβουλίου που γι’ αυτό απαίτησε ουσιαστικότερη συμμετοχή του στη λήψη αποφάσεων.
SPD, ένα ιστορικό κόμμα
Το SPD έχει τη μακρότερη ιστορία γερμανικού κόμματος. Ιδρύθηκε το 1885 από τους Aουγκουστ Μπέμπελ και Βίλχελμ Λίμπνεχτ ως κόμμα μαρξιστικών αρχών. Παρέμεινε έτσι μόνο κατ’ όνομα, όμως, γιατί τόσο η βάση όσο και η ηγεσία επεδείκνυαν έντονη δυσανεξία σε μια βίαιη κατάληψη της εξουσίας. Προτιμούσαν την χωρίς επαναστάσεις αλλά διά της κοινοβουλευτικής οδού άνοδο σε αυτήν.
Επόμενο λοιπόν ήταν ότι το SPD, παρά την αδιαφιλονίκητη δύναμή του σε εθνικό επίπεδο να αποφεύγει την ευθύνη της εξουσίας. Η στάση του αυτή ήταν εμφανής τη δεκαετία του 1920 όπου το κόμμα όπου πρώτος καγκελάριος ανακηρύχθηκε ο Φρίντριτριχ Εμπερτ πολύ απείχε από του να γίνει ένα επαναστατικό κόμμα με καλά οργανωμένο προλεταριάτο έτοιμο να ανατρέψει το καπιταλιστικό σύστημα. Αντίθετα μάλιστα τόσο η βάση του όσο και η ηγεσία του επιδείκνυαν μια τάση να ενταχθούν στο κοινωνικό σύστημα, πάση θυσία, κουρασμένοι ίσως από τον απηνή διωγμό που υπέστησαν-ιδίως από τον Καγκελάριο Οτο φον Βίσμαρκ- στον οποίο η ανοδική τους πορεία προκαλούσε έντονο πονοκέφαλο και αναγκαζόταν να εφαρμόζει ακόμα και προνοιακά μέτρα, υπέρ του λαού ( σύνταξη γήρατος) για να πάρει με το μέρος του τις λαϊκές τάξεις.
Το SPD διασπάται και το KPD γεννιέται
Η διάσπαση του SPD υπήρξε αναπόφευκτη και όντως απεχώρησε μια ομάδα αριστερών σοσιαλιστών οι «Ανεξάρτητοι Σοσιαλδημοκράτες» το λεγόμενο USPD, ένα βραχύβιο κόμμα με αρχές δημοκρατικού σοσιαλισμού και «Κεντρώου» Μαρξισμού. Από αυτό το κόμμα θα αναδυθεί το σταλινικό KPD, Κομουνιστικό Κόμμα Γερμανίας, άσπονδος εχθρός του SPD και συνένοχός του στην μετά τη Βαϊμάρη τραγωδία.
Η σοβαρή τους διαφωνία όμως υπήρξε η συμμετοχή της Γερμανίας στο Μεγάλο Πόλεμο (1914-18). Το Γερμανικό Κομουνιστικό Κόμμα και μεγάλο μέρος του USPD του δεν την ήθελαν επ’ ουδενί λόγο, ενώ οι σοσιαλδημοκράτες ήταν υπέρ της κήρυξης του πολέμου. Τελικά με τη βοήθεια των συντηρητικών κομμάτων επεκράτησε η γνώμη του SPD και η Γερμανία έμελλε να υποστεί μια από τις πιο μεγάλες ταπεινώσεις στην Ιστορία της που εκμεταλλεύθηκε δεόντως ο Χίτλερ.
Στη Βαϊμαρική περίοδο το SPD και το KPD ευθύνονται για την άνοδο του Χίτλερ στην εξουσία, αφού δεν μπόρεσαν -λόγω των τριβών μεταξύ τους- να συγκροτήσουν ένα ισχυρό αντιναζιστικό μέτωπο ικανό να τον αντιμετωπίσει .
Η μεταπολεμική πορεία του SPD: Bίλυ Μπραντ
Από το Μάιο του 1945 οπότε συνετρίβη ο ναζισμός, οι σοσιαλδημοκράτες επανεμφανίστηκαν με αντιστασιακές περγαμηνές, όπως και οι κομουνιστές. Αλλά οι Γερμανία μοιράστηκε στα δύο: στην Ανατολική Λαοκρατική Δημοκρατία (έτος ίδρυσης το 1949) και τη Δυτική Ομοσπονδιακή Δημοκρατία (πάλι το 1949) . Οι σοσιαλδημοκράτες τής υπό σοβιετικό έλεγχο Ανατολικής Γερμανίας εντάχθηκαν εκόντες άκοντες στο KPD. Αλλά οι σοσιαλδημοκράτες της Δυτικής Γερμανίας αναδείχθηκαν δεύτερο μεγάλο κόμμα γιατί στο μεταξύ είχε ιδρυθεί το Χριστιανοδημοκρατικό (CDU) από τον βετεράνο πολιτικό της Βαϊμάρης Κονραντ Αντενάουερ που είχε τη στήριξη των ΗΠΑ και κέρδιζε με σχετική άνεση τις εκλογές.
Το 1969 με ηγέτη τον Βίλι Μπραντ, πρώην δήμαρχο του Δυτικού Βερολίνου το SPD πήρε μία ισχνή πλειοψηφία και σχηματίστηκε κυβέρνηση συνεργασίας υπό τον Μπράντ με το Κόμμα των Ελευθέρων Δημοκρατών (FDP), παρά το γεγονός ότι τις εκλογές τις είχαν κερδίσει οι Χριστιανοδημοκράτες υπό την ηγεσία του πρώην ναζιστή Κουρτ- Γκεόργκ Κίσινγκερ.
Είχαν περάσει 39 ολόκληρα χρόνια όταν εκλέχθηκε καγκελάριος ο Μπραντ από την εποχή της Βαϊμάρης όταν για τελευταία φορά είχε γίνει καγκελάριος ένας σοσιαλδημοκράτης, ο Χέρμαν Μύλερ (χρόνος θητείας του: 27/3 έως 21/6/ 1920).
Η αρχή του τέλους του ψυχρού πολέμου
Αξίζει τον κόπο να γίνει ιδιαίτερη μνεία για τον Βίλι Μπραντ γιατί είναι ο πλέον ενδιαφέρων καγκελάριος όλων των εποχών. Είναι ο κύριος εκφραστής της Realpolitik (εμπράγματης πολιτικής, απαλλαγμένης από ιδεολογήματα και ψυχροπολεμικά κηρύγματα μίσους). Είναι επίσης ο υπέρμαχος της Ostpolitik της ανατολικής πολιτικής αναθεώρησης των σχέσεων μεταξύ Ανατολής και Δύσης σε μια κατεξοχήν ψυχροπολεμική περίοδο και από έναν ηγέτη που είχε αντικομουνιστικά εύσημα από τη θητεία του ως Δημάρχου του Βερολίνου στους χαλεπούς καιρούς του αποκλεισμού της πόλης από τους σοβιετικούς. Η προσπάθειά του αυτή θα επιβραβευτεί με την απονομή του Βραβείου Νόμπελ Ειρήνης το 1971.
Υστερα από το ατυχές συμβάν της αποκάλυψης ότι ένας από τους πιο στενούς συνεργάτες του ήταν ανατολικογερμανός κατάσκοπος ο Μπραντ ανέλαβε πλήρως την ευθύνη και παραιτήθηκε.
Ο Μπραντ δεν διακρίθηκε όμως μόνον για τη εξωτερική πολιτική του. Επί Μπραντ υπήρξε μια αναγέννηση της κοινωνικής πολιτικής που είχε εγκαινιάσει πρώτος μετά το τέλος του Β΄Παγκοσμίου Πολέμου (1946) ο Βρετανός πρωθυπουργός Κλίμεντ Ατλι.
Σύμφωνα με τον διάδοχό του Καγκελάριο Χέλμουτ Σμιτ στο πρόγραμμα εσωτερικών κοινωνικών μεταρρυθμίσεων ο Μπραντ πραγματοποίησε ένα έργο που δεν συγκρίνονταν με κανενός από τους προκατόχους του. Οι κοινωνικές δαπάνες αυξήθηκαν σε στέγαση, παιδεία, επικοινωνία και συγκοινωνία. Θεσπίσθηκαν πολλές κοινωνικές μεταρρυθμίσεις. Όταν παραιτήθηκε ο Μπραντ, η Δυτική Γερμανία ήταν μια από τις πλέον προηγμένες χώρες σε επίπεδο κοινωνικής προστασίας των πολιτών. Από το 1969 ως το 1975, διπλασιάστηκαν οι δαπάνες σε κοινωνικά προγράμματα.
Πέθανε πικραμένος κοντά στη Βόννη από καρκίνο των εντέρων, γεμίζοντας θλίψη όλους τους Γερμανούς ανεξάρτητα από κομματική προέλευση, στις 8 Οκτωβρίου του 1992.
1983 : Ο Xέλμουτ Κολ στην εξουσία
Τον αντικατέστησε ο σοσιαλδημοκράτης Χέλμουτ Σμίτ που συνέχισε με συνέπεια την κοινωνική πολιτική του προκατόχου επί δύο θητείες. Αλλά οι Ελεύθεροι Δημοκράτες διαφώνησαν μαζί του σε ό,τι αφορούσε τα μέτρα κοινωνικής προστασίας και αποχώρησαν από το συνασπισμό, οπότε ο Σμιτ ελλείψει ικανής πλειοψηφίας αναγκάστηκε να παραιτηθεί.
Αρχίζει πλέον η περίοδος του χριστιανοδημοκράτη Χέλμουτ Κολ (16 χρόνια 26 ημέρες: από 1η Οκτωβρίου 1982 έως και 27 Οκρωβρίου 1998)
Το μεγάλο καμάρι του Καγκελάριου Κολ υπήρξε ασφαλώς η επανένωση των δύο Γερμανιών. Και να σκεφθεί κανείς ότι φοβόταν πως θα αντιδράσει έντονα ο Μιχαήλ Γκορμπατσόφ, αλλά εκείνος, αντίθετα, του έδωσε γενναιόδωρα τις ευλογίες του να προχωρήσει.
Ομως η ένωση των δύο Γερμανιών δεν υπήρξε εύκολη υπόθεση και είχε τις παράπλευρες απώλειές της που πλήρωσαν ακριβά οι Ανατολικογερμανοί. Με την εύχρηστη μέθοδο των ιδιωτικοποιήσεων, μεγάλες επιχειρήσεις πουλήθηκαν αντί πινακίου φακής. Η ανεργία έφτασε το 20% και οι Ανατολικογερμανοί υφίσταντο μεταχείριση πολίτη β΄ κατηγορίας. Ως αποτέλεσμα έκανε την εμφάνισή της και η μεταδοτική νόσος ostalgie («νοσταλγία της Ανατολής») από την οποία υποφέρουν πολύ ακόμα και τώρα οι κάτοικοι της Ανατολικής Γερμανίας.
Γκέρχαρντ Σρέντερ και Πράσινοι
«Η πρώτη Κεντροαριστερή κυβέρνηση στη Γερμανία», θριαμβολογούσαν «τα ΝΕΑ»: Ο Σρέντερ καγκελάριος και ο «πράσινος» Γιόσκα Φίσερ αντικαγκελάριος και ΥΠΕΞ από το 1998 έως το 2005 (δύο θητείες).
Η 27/9/1998 σηματοδότησε το τέλος της μακράς περιόδου διακυβέρνησης από το Χελμουτ Κολ ο οποίος υπέστη οδυνηρή ήττα από το SPD του Γκέρχαρντ Σρέντερ. Οι Σοσιαλδημοκράτες συγκέντρωσαν το ποσοστό του 43,8 % και έλαβαν 298 έδρες, ενώ οι Χρισιανοδημοκράτες πήραν ένα ποσοστό 32,2 % και κέρδισαν 198 έδρες. Η διαφορά εκατό εδρών ήταν οπωσδήποτε πολύ σημαντική και τραυμάτισε το γόητρο του Κολ που παραιτήθηκε από την ηγεσία του κόμματος για να δώσει τη θέση στο «κοριτσάκι του» την Α(ν)γκελα Μέρκελ .
Ο Σρέντερ ξεκίνησε καλά με φιλολαϊκά κοινωνικά μέτρα και υπήρξε υπέρμαχος της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης. Τήρησε κακή στάση στο θέμα του Κοσόβου όπου έδειξε να επηρεάζεται ευμενώς από τα «τριτοδρομικά» οράματα του Τόνι Μπλερ με τον οποίο συνέπλευσε στην εγκληματική πολιτική των βομβαρδισμών του Κοσόβου και της Σερβίας το 1999 μαζί με τον τότε πρόεδρο των ΗΠΑ, Μπιλ Κλίντον, φυσικά.
Αργότερα εξιλεώθηκε εν μέρει, όταν μαζί με το Γάλλο πρόεδρο Ζακ Σιράκ, καθώς και το Ρώσο πρόεδρο Βλάντιμιρ Πούτιν αρνήθηκαν διαρρήδην να συμμετάσχουν στην βομβαρδισμούς του Ιράκ το 2003 που έγινε με το δικαιολογητικό ότι αυτό διέθετε Οπλα Μαζικής καταστροφής.
Δύο πράγματα συνέτειναν στην πτώση του Σρέντερ: η περιβόητη «Ατζέντα 2010 για την οποία αρκεί να λεχθεί ότι η Μέρκελ τού έπλεξε το εγκώμιο για τα όσα
αντικοινωνικά μέτρα λιτότητας εμπεριείχε η Ατζέντα που αποτέλεσαν πηγή έμπνευσης για τη Μέρκελ (και πηγή κακών, κυρίως για την Ελλάδα).
Και δεύτερο, η εμπλοκή του στην κατασκευή αγωγών αερίου που θα έφθαναν στη Γερμανία κατευθείαν παρακάμπτοντας τις Βαλτικές χώρας. Για τη δουλειά αυτή η Ρωσία ευγνωμονούσα τον έθεσε στο προεδρείο της κρατικής εταιρείας- γίγαντα, της Gasprom. Επρόκειτο για σκάνδαλο χωρίς προηγούμενο που ξεσήκωσε θύελλα αντιδράσεων και έφθασαν στο σημείο κάποιοι συμπατριώτες του να τον αποκαλούν τον Σρέντερ «πολιτική πόρνη». Ουδόλως απορίας άξιο είναι ως εκ τούτου ότι επί Σρέντερ οι σχέσεις Γερμανίας και Ρωσίας υπήρξαν άριστες.
Τραγική ειρωνεία. Ενώ ο Σρέντερ αποχωρούσε από την Καγκελαρία, ύστερα από το θρίαμβο της Μέρκελ, μια στρατιωτική μπάντα έπαιζε προς τιμή του το παλιό σουξέ του Φρανκ Σινάτρα «I did it my way». Ο Σρέντερ χαμογελούσε πικραμένος. Τι είχε κάνει με τον τρόπο του; Απλά είχε διασύρει τη χώρα του δύο φορές .
Η ώρα της Μέρκελ
Το 2005 αρχίζει μια νέα περίοδος του μεγάλου ύπνου των σοσιαλδημοκρατών και της παντοκρατορίας της Μέρκελ. Χάρη σε αυτήν η Γερμανία κερδίζει τον παγκόσμιο σεβασμό και εδραιώνεται η φήμη της σαν πανίσχυρης οικονομικής δύναμης Η Μέρκελ είναι η δεύτερη «Σιδηρά κυρία» μετά τη Θάτσερ. Κατάφερε να εξουδετερώσει τον κύριο αντίπαλό της Βόλφγκαγκ Σόιμπλε , που προορίζονταν για καγκελάριος από τους Χριστιανοδημοκτάτες. Οσο για τους Σοσιαλδημοκράτες, τι είχε να φοβηθεί από αυτούς;
Η Γερμανία γίνεται η μεγάλη ατμομηχανή και το δείχνει. Σωρεύει πλούτο διότι δανείζεται χαμηλότοκα και δανείζει υψηλότοκα. Στις εξαγωγές κυριολεκτικά διαπρέπει και όταν ο Τόνι Μπλερ την ρώτησε ποιο είναι το μυστικό της επιτυχίας της, του απάντησε: «Μα εμείς, Τόνι φτιάχνουμε πράγματα».
Η Γερμανία συμπεριφέρεται με οίηση και σκαιότητα σε όσους έχουν την ανάγκη της. Τα ταμπλόιντ εξαπολύουν μύδρους ενάντια στους «αχάριστους» Ελληνες που ρουφάνε το αίμα των καημένων των Γερμανών φορολογουμένων. «Ως πότε πια θα ζουν με δικά μας χρήματα», αναρωτιούνται;
Το περιοδικό «New Statesman» θεωρεί τη Μέρκελ τη πιο επικίνδυνη πολιτικό της Γερμανίας μετά τον Αντολφ Χίτλερ και μία παγκόσμια απειλή.
Πάντως οι ισορροπίες έχουν αλλάξει πολύ από την εποχή που η Γερμανία είχε ανάγκη από στρατιωτική προστασία (υπήρχε αμερικανικός στρατός στη χώρα) και χρειαζόταν οικονομική βοήθεια για να επιβιώσει. Τώρα πλέον η χώρα είναι πανίσχυρη οικονομικά και στρατιωτικά και έχει καταστεί- ως ένα βαθμό- το αντίπαλο δέος των ΗΠΑ.
Παρά ταύτα η Μέρκελ δεν παύει να διακηρύσσει urbi et orbi ότι «θαυμάζει και λατρεύει τις αμερικανικές αξίες». Ποτέ δεν απομακρύνθηκε από τις διατλαντικές σχέσεις και με την εξυπνάδα της κατανοεί πόσο χρήσιμο είναι να έχει στενότερο δεσμό με τις ΗΠΑ παρά με τον Πούτιν, αφού οι ΗΠΑ δεν παύουν ποτέ να είναι η παγκόσμια υπερδύναμη. Είναι πραγματίστρια και ελάχιστα ή καθόλου ιδεαλίστρια.
Η Μέρκελ κατ’ αυτάς διέρχεται μια περίοδο κόπωσης που είναι ζωγραφισμένη στο κουρασμένο πρόσωπό της. Το μεταναστευτικό την κούρασε ιδιαίτερα και η σπουδή της να ανοίξει την πόρτα στους πρόσφυγες πυροδότησε εντάσεις στις οποίες βρέθηκε πολλές φορές αμυνόμενη. Αφετέρου όλες οι χώρες του Βορρά και της Κεντρικής Ευρώπης δεν είναι καθόλου ενθουσιασμένες από τις (εις)ροές προσφύγων που φοβούνται μήπως από τη Γερμανία απλωθούν και σε αυτές.
Είναι νωρίς ακόμα να κριθεί η Μέρκελ. Κάθε άλλο από καμένο χαρτί αποτελεί. Η κόπωση δεν μπορεί να κάμψει αυτή τη γυναίκα. Αλλά τώρα είναι εξαντλημένη καταφανέστατα. Ενας Σουλτς ίσως την ξεκουράσει για μία θητεία και μετά ίδωμεν.
Τι μπορεί να κάνει ο Μάρτιν Σουλτς;
Η ελπίδα να σχηματίσει κυβέρνηση ο Σουλτς είναι να ανεβάσουν το ποσοστά τους οι Πράσινοι και η Αριστερά (Die Linke) και να μην αυξηθεί σημαντικά το ρατσιστικό AfD (Εναλλακτική για Γερμανία) που λόγω της αντιμεταναστευτικής πολιτικής της, όχι μόνο θα βγει από την κοινοβουλευτική απομόνωση αλλά με το αναλογικό σύστημα που ισχύει στις εκλογές ενδέχεται να συγκεντρώσει έναν ικανό αριθμό βουλευτών ώστε να γίνει ρυθμιστής της πολιτικής καταστάσεως.
Υποτίθεται ότι ο Σουλτς ανήκει στην αριστερή πτέρυγα του SPD αλλά αυτό είναι μεγάλη πλάνη. Απλά αρέσκεται να προβάλλει ένα αριστερό προφίλ για να αποδείξει ότι δεν είναι ένας νέος Γκέρχαρντ Σρέντερ. Γι ‘ αυτό και τονίζει κατ’ επανάληψη ότι η Ατζέντα 2010 απαραιτήτως χρήζει βελτιωτικών τροπολογιών.
Ο τυχών Συνασπισμός που θα προκύψει θα είναι μάλλον εύθραυστος και ενδεχόμενες περικοπές δημοσίων δαπανών θα συναντήσουν την έντονη αντίδραση των συνεργατών-ιδίως της Linke- που θα ξαναθυμηθούν ότι η καρδιά τους χτυπά αριστερά και θα προτιμήσουν μάλλον να αποχωρήσουν παρά να την αφήσουν να μετατοπισθεί δεξιότερα.
Είναι φανερό ως εκ τούτου ότι ο δρόμος του Σουλτς δε θα είναι εύκολος και ότι θα χρειαστεί μεγάλη ευελιξία που ο υποψήφιος καγκελάριος δε φαίνεται να διαθέτει.
* Ο Θάνος Κακουριώτης είναι ομότιμος καθηγητής ΑΠΘ
