«Γράμμα» από το ΔΝΤ σε Μέρκελ και Τραμπ

Το Ταμείο προειδοποιεί, ωστόσο, ότι οι καλές προοπτικές της διεθνούς οικονομίας μπορούν εύκολα να ανατραπούν αν οι πολιτικές ηγεσίες δεν επιδείξουν πνεύμα μεταξύ τους συνεργασίας και αλληλεγγύης και επικρατήσουν ιδέες πολιτικού απομονωτισμού και οικονομικού προστατευτισμού.

«Ενώ πολλές ανεπτυγμένες οικονομίες αντιμετωπίζουν ακόμη προβλήματα μειωμένης ζήτησης και χαμηλού πληθωρισμού, η εικόνα της διεθνούς οικονομίας έχει γενικά βελτιωθεί χάρη στη σημαντική κυκλική ανάκαμψη του παγκόσμιου βιομηχανικού τομέα και του εμπορίου και επίσης χάρη στην προσμονή μιας πιο επεκτατικής δημοσιονομικής πολιτικής των ΗΠΑ», αναφέρει χαρακτηριστικά η έκθεση.

Η πρόβλεψη για την ανάπτυξη στις αναδυόμενες οικονομίες αναθεωρείται ελαφρώς επί τα χείρω λόγω της συναλλαγματικής ισχυροποίησης του αμερικανικού δολαρίου και της αύξησης των επιτοκίων διεθνώς. Σημειωτέον ότι διεθνείς αναλυτές προβλέπουν νέα αύξηση των αμερικανικών επιτοκίων από τη Fed την εβδομάδα που διανύουμε.

Το ΔΝΤ θεωρεί ότι η Fed θα συνεχίσει να σφίγγει την στρόφιγγα της ρευστότητας, εκτιμά ότι η Κίνα τα καταφέρνει στον στόχο της, που είναι η αποθέρμανση της οικονομίας της με τρόπο ώστε να αποφευχθεί απότομη κάμψη του ρυθμού ανάπτυξης, ενώ δεν βλέπει μείζονες κινδύνους αποσταθεροποίησης του διεθνούς εμπορίου και των επενδύσεων, ούτε από τις διαπραγματεύσεις για το Brexit.

Ασφαλώς οι κίνδυνοι δεν έχουν εκλείψει, ούτε καν οι βραχυπρόθεσμοι. Για παράδειγμα, το Ταμείο αναφέρει τις περιπτώσεις που κυκλικές οικονομικές δυναμικές ανατρέψουν τις προβλέψεις για την ανάπτυξη στις ΗΠΑ ή την Κίνα. Όμως εκτιμά ότι οι κίνδυνοι αυτοί παραμένουν ασύμμετροι και έχουν την τάση να αμβλύνονται.

Οι ειδικοί του διεθνούς χρηματοπιστωτικού οργανισμού αναφέρουν ότι πέρα από τους προαναφερθέντες κινδύνους υπάρχουν ανησυχίες για φυγή κεφαλαίων από τις αναδυόμενες αγορές, ανησυχίες για την οικονομική και δημοσιονομική σταθερότητα σε ορισμένες ανεπτυγμένες οικονομίες και επίσης ανησυχίες για όξυνση των γεωπολιτικών προβλημάτων.

Μακροπρόθεσμα, ωστόσο, οι προοπτικές για τις ανεπτυγμένες οικονομίες και για τους εξαγωγείς πρώτων υλών παραμένουν υπό έλεγχο. Σε κάποιες οικονομίες τα υψηλά χρέη των επιχειρήσεων παραμένουν τροχοπέδη για τις επενδύσεις, ενώ τα συσσωρευμένα μη εξυπηρετούμενα δάνεια και η χαμηλή κερδοφορία των τραπεζών δημιουργούν ανησυχίες σε ό,τι αφορά την πιστωτική επάρκεια. Εξάλλου αρκετές ανεπτυγμένες οικονομίες εξακολουθούν να αντιμετωπίζουν παγιωμένα προβλήματα ανάσχεσης της αναπτυξιακής διαδικασίας εξαιτίας των χαμηλών επενδύσεων στις υποδομές και στις επιχειρήσεις, της απροθυμίας για καινοτομίες και της γήρανσης του πληθυσμού.

Το ΔΝΤ θεωρεί ότι οι εξαγωγείς πρώτων υλών συνεχίζουν να προσαρμόζονται στο περιβάλλον των χαμηλότερων τιμών των εμπορευμάτων. Διαπιστώνει ότι η απουσία προσήλωσης ορισμένων χωρών στη δημιουργία ενός πολυεθνικού εμπορικού δικτύου απειλεί να αποδυναμώσει ένα σημαντικό μοχλό ενίσχυσης της παραγωγικότητας παγκοσμίως. Και αποφαίνεται ότι είναι στο χέρι των πολιτικών ηγεσιών να δημιουργήσουν τις συνθήκες εκείνες που θα ενισχύσουν την ανάπτυξη, θα προωθήσουν την οικονομική ολοκλήρωση και θα ευνοήσουν την κερδοφορία των ιδιωτικών επιχειρήσεων.

Στο πλαίσιο αυτό το Ταμείο συνιστά σε ανεπτυγμένες οικονομίες που αντιμετωπίζουν χαμηλή καταναλωτική ζήτηση να μη φοβηθούν να λάβουν μέτρα νομισματικής πολιτικής που θα ενισχύσουν τη ζήτηση. Συνιστά επίσης σε χώρες με δημοσιονομικά περιθώρια να μη διστάσουν να πάρουν μέτρα τόνωσης της ανάπτυξης, διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων και αποκατάστασης των ανισορροπιών των ισολογισμών τους.

Εδώ φωτογραφίζοντας τη Γερμανία το ΔΝΤ αναφέρει χαρακτηριστικά ότι «η τόνωση της ζήτησης θα βοηθήσει επίσης να μειωθούν τα υψηλά πλεονάσματα τρεχουσών συναλλαγών, εκεί όπου αυτά παρατηρούνται». Αλλά και εκεί που τα δημοσιονομικά περιθώρια είναι περιορισμένα, «τα δημόσια έσοδα και οι δαπάνες μπορούν να γίνουν πιο ευνοϊκά για την ανάπτυξη».

Τέλος, το ΔΝΤ στην 14σέλιδη έκθεσή του προτάσσει τις αρετές της διεθνούς συνεργασίας και στο χώρο του εμπορίου και των πολιτικών εν γένει, διότι η συνεργασία είναι εκείνη που απομακρύνει τους κινδύνους που απειλούν την ανάπτυξη και την ευημερία και ενισχύει τις δυνατότητες αντιμετώπισης κάθε εκτροπής.

Θεωρεί, άλλωστε, το Ταμείο απαραίτητη την οριοθέτηση ενός πεδίου διεθνούς συνεργασίας σε ό,τι αφορά τη φορολόγηση και συνεννόησης σε ό,τι αφορά την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής. «Η διεθνής συνεργασία προσφέρει τα απαραίτητα fora για συζήτηση και επίλυση κάθε διαφοράς», αναφέρει χαρακτηριστικά, φωτογραφίζοντας τη φορά αυτή τον επιρρεπή προς τον απομονωτισμό νέο πρόεδρο των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ.