Από τα «ροζ μηνύματα» στην κορυφή της κινητής τηλεφωνίας

Οκατάλογος με τους δισεκατομμυριούχους που απαρνήθηκαν τα ακαδημαϊκά πτυχία για μια θέση στην κορυφή του επιχειρηματικού κόσμου φαίνεται ότι είναι μεγαλύτερος από ό,τι πιστεύουν πολλοί.

Ο Ξαβιέ Νιέλ, ιδρυτής και κύριος μέτοχος της γαλλικής εταιρείας τηλεπικοινωνιών Iliad (μητρική της Free Telecom) και συνιδιοκτήτης της εφημερίδας «Le Monde», είναι ένας ακόμα εκπρόσωπος του τεχνολογικού κόσμου του οποίου η πορεία προσομοιάζει με εκείνες του Στιβ Τζομπς και του Μαρκ Ζάκερμπεργκ. Διότι έναν χρόνο μετά την εξαγορά της Bouygues Telecom έφερε την Free μια ανάσα πριν από τη μεγάλη ανταγωνίστριά της στη Γαλλία εταιρεία κινητής τηλεφωνίας Orange.

Ο ηλικίας 50 ετών μάνατζερ χαρακτηρίζεται στην πατρίδα του ως «αουτσάιντερ». Αυτοδημιούργητος, από ένα άχαρο προάστιο ανατολικά της γαλλικής πρωτεύουσας, ξεκίνησε την καριέρα του στον επιχειρηματικό στίβο ως έφηβος ακόμα. Η μητέρα του ήταν λογίστρια. Σε αντίθεση με τον πατέρα του που ήταν λάτρης της μελέτης και του διαβάσματος, το σχολείο δεν ήταν ποτέ το δυνατό σημείο του Νιέλ και γι’ αυτό δεν προχώρησε πέρα από την υποχρεωτική εκπαίδευση.

Πρωτοπόρος

Περίεργο αστείο της ζωής του Ξαβιέ Νιέλ μπορεί να χαρακτηριστεί πάντως το γεγονός ότι ήταν ένα δώρο του πατέρα του που άλλαξε τη ζωή του και τον έστρεψε προς την τεχνολογία. Το δώρο ήταν ένα παιχνίδι ZX81, ένας υπολογιστής χαμηλού κόστους που κατασκευάστηκε από τον βρετανό εφευρέτη Κλάιβ Σινκλέρ για οικιακή χρήση και γνώρισε τεράστια επιτυχία την εποχή εκείνη. Ο Νιέλ αποδείχθηκε o ίδιος ένας ταλαντούχος προγραμματιστής ηλεκτρονικών υπολογιστών.Τη δεκαετία του 1980 η Γαλλία είχε αναπτύξει ένα πρωτότυπο σύστημα ηλεκτρονικών δικτύων, που προσομοίαζε αρκετά στο Internet. Το Minitel συνδεόταν με μια τηλεφωνική γραμμή και επέτρεπε στους χρήστες να λαμβάνουν χρηστικές πληροφορίες (κατάλογοι τηλεφώνων, προγράμματα θεαμάτων, μικρές ειδήσεις) αλλά να στέλνουν και ηλεκτρονικά μηνύματα. «Ετσι ξεκίνησα» περιγράφει σε παλαιότερη συνέντευξή του στους «Financial Times». Και συνεχίζει: «Πρώτα έκανα ένα λογισμικό για όλες τις μεγάλες γαλλικές εταιρείες που χρησιμοποιούσαν το Minitel. Στη συνέχεια, έκανα ένα και για τον εαυτό μου».

Το ξεκίνημα του Νιέλ χαρακτηρίστηκε από τον αυθορμητισμό της εφηβείας. Κυνήγησε την ευκαιρία και «ακολούθησε το χρήμα». Εφτιαξε ιστοσελίδες – δωμάτια συζητήσεων σεξουαλικού περιεχομένου, τα «ροζ Minitel», ενώ στη συνέχεια δημιούργησε αλυσίδα καταστημάτων σεξουαλικών βοηθημάτων (sex shops). Η οξυδέρκειά του όμως και το ταλέντο του να διακρίνει τις ευκαιρίες τον έκαναν να αναγνωρίσει γρήγορα ότι το μέλλον βρισκόταν αλλού.

Το φαινόμενο

Το 1993 ο Ξαβιέ Νιέλ ίδρυσε την πρώτη εταιρεία παροχής υπηρεσιών Internet και λιγότερο από μια δεκαετία αργότερα κυκλοφόρησε το Freebox –ένα πακέτο υπηρεσιών διαδικτύου, τηλεόρασης και τηλεφώνου, σε τιμή χαμηλότερη από όλον τον υπόλοιπο ανταγωνισμό. Φυσικά η κίνησή του αυτή προκάλεσε πολλές αντιδράσεις αφού η Free, η θυγατρική εταιρεία τηλεπικοινωνιών της Iliad, δεν διέθετε τότε δικό της δίκτυο. Οι ανταγωνιστές τον χαρακτήρισαν «ελεύθερο καβαλάρη που πουλάει υπηρεσίες νοικιάζοντας τις δικές τους γραμμές». Ο Μπουίγκ της Bouygues Telecom είχε μάλιστα δηλώσει ότι δεν είχε καμία πρόθεση να αφήσει «τσιγγάνους να πατήσουν στο γρασίδι του κάστρου» του.

Πλέον τα πράγματα έχουν αλλάξει. Ο Νιέλ, η προσωπική περιουσία του οποίου ξεπερνά τα 7 δισ. ευρώ, δαπανά περισσότερα για επενδύσεις στο δίκτυο ως ποσοστό επί των πωλήσεων σε σχέση με τους ανταγωνιστές του. Από το 2012 η Iliad κατασκευάζει το δικό της τηλεπικοινωνιακό δίκτυο και, σύμφωνα με το Bloomberg, έχει καταλάβει το 18% της αγοράς. Μπορεί ακόμα να εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τις δικτυακές εγκαταστάσεις της ανταγωνιστικής Orange για να διαχειριστεί τον όγκο της κινητής τηλεφωνίας της, αλλά η εξάρτησή της αυτή μειώνεται συνεχώς όσο το ιδιόκτητο δίκτυό της πλησιάζει στην ολοκλήρωση του.

Οπως ανακοίνωσε την περασμένη Τρίτη, τα έσοδα της εταιρείας το περασμένο έτος αυξήθηκαν 7% σε 4,7 δισ. ευρώ ενώ τα προ τόκων, φόρων και αποσβέσεων κέρδη της (EBITDA) αυξήθηκαν κατά 12,5% σε 1,7 δισ. ευρώ. Σχεδόν το ήμισυ των εσόδων προέρχεται από τις υπηρεσίες κινητής τηλεφωνίας στη Γαλλία, αγορά στην οποία η Iliad είχε ελάχιστη παρουσία μέχρι πριν από πέντε χρόνια. Πρόκειται για μια απόδοση που, όπως διαπιστώνουν οι ειδικοί, κάθε ευρωπαϊκή ή αμερικανική εταιρεία τηλεπικοινωνιών θα ζήλευε.