Θετικά μηνύματα, για πρώτη φορά μετά την έναρξη της προσφυγικής κρίσης, και χαμηλότεροι τόνοι από τους δημάρχους των πέντε νησιών που φιλοξενούν hot spots προέκυψαν από την επίσκεψή τους στις Βρυξέλλες. Όπως ανακοίνωσαν οι δήμαρχοι στην Αθήνα την Πέμπτη, την επομένη των πολύωρων συναντήσεών τους με τον πρόεδρο της Επιτροπής Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ, τον επίτροπο Μετανάστευσης Δημήτρη Αβραμόπουλο και άλλους ευρωπαίους παράγοντες παρατείνεται κατά ένα χρόνο η χορήγηση βίζας σε τούρκους τουρίστες που επιθυμούν να επισκεφθούν τα νησιά του Ανατολικού Αιγαίου και διοχετεύονται 50 εκατ. ευρώ από ευρωπαϊκούς πόρους (εκτός ΕΣΠΑ) για την ανάπτυξη των νησιών (25 εκατ. για το Βόρειο Αιγαίο και 25 εκατ. για το Νότιο).
«Κερδίσαμε τρία πράγματα. Πρώτον, η συνάντηση αυτή καθεαυτή καθιερώνει την απευθείας επικοινωνία των δημάρχων με τις Βρυξέλλες. Δεύτερον, πήρε παράταση η ρύθμιση για την βίζα, που εφαρμοζόταν τα τελευταία χρόνια και η οποία θα ήταν καταστροφικό αν καταργείτο. Τρίτον, συζητήθηκε ένα ειδικό αναπτυξιακό πρόγραμμα για τα νησιά. Ο κ. Γιούνκερ θα στείλει σε λίγες μέρες την [ευρωπαία Επίτροπο Περιφερειακής Πολιτικής] Κορίνα Κρέτσου στα νησιά για να συζητήσει συγκεκριμένες πρωτοβουλίες» για τον περιορισμό των συνεπειών της προσφυγικής κρίσης, είπε ο δήμαρχος Λέσβου Σπύρος Γαληνός στη συνέντευξη Τύπου την Πέμπτη.
Ο δήμαρχος Χίου Μανόλης Βουρνούς αναφέρθηκε στην «καινούργια προοπτική διαλόγου» που άνοιξε μέσω της απευθείας συνεννόησης των δημάρχων με την ευρωπαϊκή Επιτροπή. «Τα ζητήματα που μας απασχολούν έχουν ειδικές λεπτομέρειες και συχνά αποτυγχάνει ο σχεδιασμός σε υψηλό επίπεδο. Οι λεπτομέρειες αυτές όμως πρέπει να γίνονται αμέσως αντιληπτές», είπε ξεχωρίζοντας δύο ζητήματα στα οποία πρέπει να δοθούν απαντήσεις: «Η ασφάλεια, που πρέπει να αντιμετωπιστεί συνολικά από την Ελλάδα και την ΕΕ, και η ανάπτυξη».
Και ο δήμαρχος Σάμου Μιχαήλ Αγγελόπουλος τόνισε την σημασία του απευθείας διαλόγου των δημάρχων με τις Βρυξέλλες. «Σταματά πλέον η μη δημοκρατική διαδικασία να μην περιλαμβάνονται οι δήμαρχοι στον στρατηγικό σχεδιασμό αναπτυξιακών προγραμμάτων, ούτε καν στο πρώτο επίπεδο διαβούλευσης. Ο κ. Γιούνκερ ζήτησε να του αναπτύξουμε τις προτεραιότητές μας και άκουσε και την κριτική μας».
Η κόντρα των πέντε δημάρχων του Αιγαίου με την κυβέρνηση για το προσφυγικό (που είχε κορυφωθεί το τελευταίο διάστημα, ιδίως με τον υπουργό Μεταναστευτικής Πολιτικής Γιάννη Μουζάλα) αλλά και η αντιπαράθεση που βρίσκεται σε εξέλιξη ανάμεσα στην Κεντρική Ένωση Δήμων Ελλάδας (ΚΕΔΕ) με τον υπουργείο Εσωτερικών για ζητήματα τοπικής αυτοδιοίκησης ερμηνεύει εν μέρει την κίνηση των δημάρχων να συνδιαλλάσσονται απευθείας με τις Βρυξέλλες, παρακάμπτοντας την κυβέρνηση ή τις περιφέρειες. «Ανοίξατε μια ιστορική δυνατότητα για να διαχειριζόμαστε απευθείας οι δήμαρχοι τα ευρωπαϊκά χρήματα», είπε ο πρόεδρος της ΚΕΔΕ και δήμαρχος Αμαρουσίου Γιώργος Πατούλης απευθυνόμενους στους πέντε δημάρχους των νησιών με hot spots την Πέμπτη.
Η ειδική βίζα για τους Τούρκους που επισκέπτονται τα νησιά του Ανατολικού Αιγαίου ισχύει από την εποχή που ο κ. Αβραμόπουλος ήταν υπουργός Εξωτερικών (2012-13) και ανανεώνεται ανά έτος,. Οι δήμαρχοι εξέφρασαν την ανακούφισή τους για την παράτασή της και φέτος ενώ είχε ανακοινωθεί η κατάργησή της. «Μπορούμε να στοχεύσουμε στην τουρκική τουριστική αγορά», είπε χαρακτηριστικά ο δήμαρχος Λέσβου κ. Γαληνός. Ανακοίνωσε ότι ύστερα από επαφές με τον δήμαρχο της Σμύρνης, αποφασίστηκε ότι από το φετινό καλοκαίρι ο Δήμος Σμύρνης, που έχει δική του ακτοπλοϊκή εταιρεία, θα δρομολογήσει πλοία για την απευθείας σύνδεση της Σμύρνης με τη Λέσβο, περιλαμβανομένης και μιας νέας πύλης που θα ανοίξει στο Πλωμάρι.
Παρόμοιες ενέργειες έχουν κάνει όλοι οι δήμαρχοι με τους ομολόγους τους των τουρκικών πόλεων που βρίσκονται απέναντί τους. Συνολικά, 150.000 τούρκοι τουρίστες επισκέφθηκαν τα νησιά του Βόρειου Αιγαίου πέρσι. Ο κ. Αγγελόπουλος είπε ότι επισκέφθηκαν τη Σάμο 30.000 τούρκοι τουρίστες το 2016 από τρεις πύλες εισόδου (Πυθαγόρειο, Βαθύ, Καρλόβασι). Σύμφωνα με τον κ. Βουρνούς, την Χίο επισκέφθηκαν 75.000 τούρκοι τουρίστες το 2016.
