Τα αποτελέσματα του έργου MARISCA παρουσιάστηκαν την Δευτέρα το πρωί στο αμφιθέατρο του ισογείου του Υπουργείου Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής. Το συγκεκριμένο πρόγραμμα, που έχει διαρκέσει λίγο παραπάνω από ένα χρόνο, στοχεύει στην παρουσίαση ιδεών για έναν θαλάσσιο χωροταξικό σχεδιασμό που θα σέβεται το περιβάλλον. Η παραπάνω δράση έχει μέχρι σήμερα 35 συνεργάτες και βρίσκεται υπό την αιγίδα τριών φορέων: του Πανεπιστημίου Αιγαίου, του ΕΛΚΕΘΕ και του Institute of Marine Research.
Μιλώντας στο «Βήμα» ο συντονιστής του Έργου και αναπληρωτής καθηγητής του Πανεπιστημίου Αιγαίου, κ. Στέλιος Κατσανεβάκης δήλωσε πως πρόκειται για ένα πρόγραμμα που σκοπεύει να συμβάλλει στην υποχρέωση της χώρας μας για θέσπιση θαλάσσιου χωροταξικού σχεδιασμού μέχρι το 2021. Παράλληλα, ευχήθηκε να αξιοποιηθούν κατάλληλα τα αποτελέσματα της έρευνας από τους αρμόδιους φορείς, στα πλαίσια υλοποίησής τους.
Το πρόγραμμα MARISCA, που στηρίζεται από τον Χρηματοδοτικό Μηχανισμό του Ευρωπαϊκού Οικονομικού Χώρου, είναι ένα από τα 13 έργα που «τέχουν» αυτή τη στιγμή στην Ελλάδα. Η ανάγκη του προέκυψε, ύστερα από την μεγάλη αύξηση των ανθρώπινων δραστηριοτήτων στη θάλασσα, γεγονός που καθιστά απαιτητή την ρύθμιση του θαλάσσιου χωροταξικού σχεδιασμού, προκειμένου να υπάρξει ισορροπία μεταξύ της οικονομικής δραστηριότητας και της βιοποικιλότητας. Επιπλέον, το έργο προσπαθεί να αναδείξει την ανάγκη της πολυεπιστημονικής και πολυτομεακής συνεργασίας. Η «Γαλάζια Ανάπτυξη», δηλαδή η ύπαρξη ενός καλού νομικού καθεστώτος που θα επιτρέψει επενδύσεις με βάση τη βιωσιμότητα του οικοσυστήματος, προβάλλεται ως η καλύτερη πιθανή λύση.
Είναι γεγονός, πως η χώρα μας έχει καθυστερήσει στην χαρτογράφηση των θαλάσσιων περιοχών και στη θέσπιση θαλάσσιου χωροταξικού σχεδιασμού. Ωστόσο, μέσα από το παραπάνω πρόγραμμα κατάφεραν να γίνουν σημαντικά βήματα προς αυτή τη κατεύθυνση μέσα από συγκεκριμένες εργασίες πεδίου, όπως είναι η αυτόνομη κατάδυση, οι αεροφωτογραφίσεις και η χρήση ηχοβολιστικών και συστημάτων καταγραφής εικόνας. Δημιουργήθηκαν 6 θεματικοί χάρτες των συσσωρευτικών πιέσεων, 17 των διαχειριστικών μέτρων και των χωροταξικών σχεδίων, ενώ έγινε και μία πρώτη προσπάθεια οικονομικής αποτίμησης των περιοχών που πρέπει να προστατευθούν (όπως είναι τα λιβάδια Ποσειδωνίας). Οι δορυφορικές εικόνες βοήθησαν στην χαρτογράφηση των περιοχών αυτών, αποκαλύπτοντας πως το 32% των ακτών είχε μικρότερη από 40% ακρίβεια σε σχέση με τους χάρτες natura 2001. Παράλληλα, συντάχθηκε μία λίστα με 57 είδη προστατευόμενων ειδών, όπως αυτά προκύπτουν από τις ευρωπαϊκές και διεθνείς συμφωνίες που έχουμε υπογράψει.
Βέβαια, μεγάλο πρόβλημα αποτελεί, τόσο για τους ερευνητές όσο και για τους δυνητικούς επενδυτές, η αστάθεια που επικρατεί από την πλευρά του αρμόδιου Υπουργείου, καθώς οι χωροταξικοί χάρτες έχουν ακυρωθεί. Πρέπει να γίνει κατανοητό, ότι αυτή η υποχρέωση της χώρας δεν αφορά μόνο ένα συγκεκριμένο υπουργείο. «Η θάλασσα αποτελεί τμήμα του τουριστικού προϊόντος», επισημάνθηκε στη συζήτηση που ακολούθησε, επομένως η θέσπιση θαλάσσιου χωροταξικού σχεδιασμού «βαραίνει» και το υπουργείο τουρισμού.
Σημαντική προσπάθεια έγινε και στην αποτύπωση των τωρινών και μελλοντικών ανθρώπινων δραστηριοτήτων, με την δημιουργία 33 θεματικών χαρτών. Όπως υποστηρίζει και η κυρία Βασιλική Βασιλοπούλου από το ΕΛΚΕΘΕ, «Είναι κατανοητό πως η βιοποικιλότητα είναι πολύ σημαντική, γιατί αλλιώς το οικοσύστημα θα έχει προβλήματα. Εάν το οικοσύστημα αρχίζει και έχει προβλήματα, τότε και οι δραστηριότητες του ανθρώπου που βασίζονται σε αυτό προφανώς αρχίζουν και έχουν θέμα. Άρα είναι άρρηκτα συνδεδεμένος ο χωροταξικός σχεδιασμός των ανθρωπίνων δραστηριοτήτων με το οικοσύστημα.». Τέλος, μέσω το προγράμματος «Marxan με ζώνες» επιχειρήθηκε ο σχεδιασμός του δικτύου Θαλάσσιων Προστατευόμενων Περιοχών.
Στόχος της έρευνας ήταν αναμφισβήτητα η συνεισφορά στο κομμάτι της πληροφορίας, καθώς η χώρα μας πάσχει στον τομέα αυτό. Όλο το ακροατήριο συμφώνησε πως οι πληροφορίες που προσέφερε είναι πολύτιμες, ωστόσο πρέπει να υπάρξει προτεραιοποίηση από την πολιτεία. Όπως αποδείχθηκε από τα αποτελέσματα των ερωτηματολογίων, οι περισσότεροι πολίτες τοποθετούνται υπέρ της δημιουργίας ενός δικτύου προστατευομένων περιοχών μικρής έκτασης, χωρίς όμως δικό τους οικονομικό κόστος. Στις 11 Μαρτίου θα παρουσιαστούν τα αποτελέσματα του έργου MARISCA στους τοπικούς φορείς της Μυτιλήνης, σε ειδική εκδήλωση που θα γίνει στο νησί.
