Νέο σκάνδαλο στο οποίο εμπλέκεται υψηλόβαθμο στέλεχος της κυβέρνησης Τραμπ, πάλι σε σχέση με τη Ρωσία, συγκλονίζει αυτές τις ημέρες τις ΗΠΑ ενώ πολλοί μιλούν, ίσως με μια δόση υπερβολής, για Β’ Ψυχρό Πόλεμο. Στο επίκεντρο βρίσκεται ο υπουργός Δικαιοσύνης Τζεφ Σέσιονς ο οποίος κατά την εξέτασή του από το Κογκρέσο τον Ιανουάριο, προτού αναλάβει υπουργός, είχε δηλώσει ότι δεν είχε καμία επαφή με Ρώσους αλλά πριν από λίγες ημέρες αποκαλύφθηκε ότι έλεγε ψέματα: ο Σέσιονς είχε συναντηθεί δύο φορές με τον ρώσο πρέσβη στην Ουάσιγκτον Σεργκέι Κίσλιακ.
Η παραμονή του Σέσιονς στην κυβέρνηση περιπλέκεται ακόμη περισσότερο επειδή ως υπουργός Δικαιοσύνης είναι επικεφαλής του FBI το οποίο ερευνά τη ρωσική ανάμειξη στις αμερικανικές εκλογές. Ο ίδιος δήλωσε την Παρασκευή ότι δεν θα προΐσταται της έρευνας για το ρωσικό χάκινγκ αλλά πολλοί ζητούν την παραίτησή του από το αξίωμα του υπουργού.
Είχε προηγηθεί το σκάνδαλο με τον Μάικλ Φλιν ο οποίος επρόκειτο να αναλάβει σύμβουλος εθνικής ασφαλείας του Τραμπ αλλά αναγκάστηκε να παραιτηθεί επίσης λόγω των συναντήσεών με τον ρώσο πρέσβη στην Ουάσιγκτον. Η υπόθεση ξεκίνησε στα τέλη Δεκεμβρίου, όταν ο Μπαράκ Ομπάμα απέλασε 35 ρώσους διπλωμάτες ως αντίποινα για το ρωσικό χάκινγκ την προεκλογική περίοδο (οι Ρώσοι είχαν υποκλέψει μέιλ του Εθνικού Συνεδρίου των Δημοκρατικών και τα διοχέτευσαν στο WikiLeaks ενώ επιδόθηκαν και σε διασπορά ψευδών ειδήσεων κατά της Χίλαρι Κλίντον). Το Κρεμλίνο υποσχέθηκε εξοργισμένο ότι θα απαντούσε αναλόγως.
Δύο ημέρες αργότερα όμως, στις 30 Δεκεμβρίου, ο Βλαντίμιρ Πούτιν δήλωσε ότι δεν θα προχωρούσε σε καμία ενέργεια. Οι αμερικανικές μυστικές υπηρεσίες έκαναν φύλλο και φτερό κάθε επικοινωνία που είχε ο ρώσος πρέσβης Κίσλιακ τις 36 ώρες που μεσολάβησαν μέχρι την αλλαγή πλεύσης του Κρεμλίνου και βρήκαν ότι είχε μιλήσει τηλεφωνικά πολλές φορές με τον Φλιν ο οποίος του είχε ζητήσει να μην προχωρήσει σε αντίποινα η Μόσχα επειδή οι διμερείς σχέσεις θα βελτιώνονταν μόλις αναλάμβανε πρόεδρος ο Τραμπ.
Τα τελευταία χρόνια, οι σχέσεις ΗΠΑ – Ρωσίας επιδεινώνονται συνεχώς: η Μόσχα ήταν αντίθετη στην αμερικανική εισβολή στο Ιράκ το 2003, στη Συρία οι Ρώσοι στηρίζουν τον Ασαντ ενώ οι Αμερικανοί τους αντάρτες της αντιπολίτευσης που τον πολεμούν, για την Ουκρανία και την Κριμαία η Ουάσιγκτον επέβαλε κυρώσεις στη Μόσχα. Το περασμένο καλοκαίρι όμως, οι διμερείς σχέσεις δέχθηκαν μεγαλύτερο πλήγμα λόγω της ρωσικής ανάμειξης στις αμερικανικές προεδρικές εκλογές μέσω του χάκινγκ και της διασποράς ψευδών ειδήσεων.
Εντείνονται οι ανησυχίες
Η εκλογή του Ντόναλντ Τραμπ στην προεδρία εντείνει τις ανησυχίες. Πέρα από την αμοιβαία συμπάθεια ανάμεσα στον νέο πρόεδρο των ΗΠΑ και στον Πούτιν, ελάχιστα είναι γνωστά για τις προθέσεις του Τραμπ σε σχέση με τη Ρωσία. Χαρακτηριστικό είναι ότι στην 5.000 λέξεων ομιλία του προς το Κογκρέσο την περασμένη Τρίτη, ο Τραμπ δεν αναφέρθηκε ούτε μία φορά ονομαστικά στη Ρωσία. Η μοναδική αναφορά του ήταν γενικόλογη και ασαφής: «Η Αμερική επιθυμεί να βρει νέους φίλους και να συνάψει νέους συνεταιρισμούς».
Λίγο νωρίτερα την ίδια ημέρα όμως, Ρωσία και Αμερική είχαν την πρώτη τους (επί Τραμπ) αντιπαράθεση στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ: η Ρωσία μπλόκαρε με βέτο ψήφισμα που κατέβασαν οι ΗΠΑ, η Βρετανία και η Γαλλία για την επιβολή κυρώσεων στον Μπασάρ αλ Ασαντ για τη χρήση χημικών όπλων εναντίον των αντιπάλων του στον εμφύλιο στη Συρία.
Προτού εκπνεύσει η θητεία του Ομπάμα, τα στελέχη των μυστικών υπηρεσιών μοίρασαν σε όσους περισσότερους μπορούσαν τα ως τότε στοιχεία από τον φόβο μήπως τα συγκάλυπτε η κυβέρνηση Τραμπ.
Ψυχρός Πόλεμος
«Υπάρχει ο πολύ πραγματικός κίνδυνος όχι μόνο να χάσουμε τον Β’ Ψυχρό Πόλεμο αλλά και η ήττα μας να οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στη διεστραμμένη φιλία, στον σχεδόν ακαταμέτρητο σεβασμό που έχει ο Τραμπ για τον Πούτιν» είπε στο περιοδικό «New Yorker» ο Στρόουμπ Τάλμποτ, υφυπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ επί προεδρίας Μπιλ Κλίντον. Το κόστος μιας αμερικανικής ήττας στον Β’ Ψυχρό Πόλεμο κυμαίνεται, σύμφωνα με τον ίδιο, από ένα σοβαρό πλήγμα στο κύρος της Αμερικής ως ηγέτιδας του δυτικού κόσμου μέχρι την επικράτηση μιας νέας παγκόσμιας τάξης που θα χαρακτηρίζεται από αστάθεια και συγκρούσεις, ακόμη και πυρηνικές.
Την ίδια ανησυχία εκφράζει στο «New Yorker» και ο Αντρέι Κόζιρεφ, υπουργός Εξωτερικών τη Ρωσίας επί Γέλτσιν: «Είναι η πρώτη φορά που έχουμε την ίδια πάστα ανθρώπων στο Κρεμλίνο και στον Λευκό Οίκο. Μάλλον για αυτό αλληλοσυμπαθιούνται. Δεν είναι θέμα πολιτικής αλλά αισθάνονται ότι μοιάζουν. Νοιάζονται λιγότερο για τη δημοκρατία και τις αξίες και περισσότερο για την προσωπική τους επιτυχία, όπως και αν την ορίζουν».
Ιδιες προτεραιότητες
«Η ομιλία του Τραμπ ήταν διαφορετική σε τόνο αλλά όχι πραγματικά διαφορετική σε ό,τι αφορά τις προτεραιότητές του. Θέλει να μειώσει τον προϋπολογισμό για τα περισσότερα κοινωνικά προγράμματα, να αυξήσει τον αμυντικό προϋπολογισμό κατά τουλάχιστον 10%, να εισάγει σημαντικές φοροαπαλλαγές και να απορρυθμίσει το επιχειρηματικό περιβάλλον. Πέρα από την αύξηση του αμυντικού προϋπολογισμού, έχει σκοπό να επενδύσει στις υποδομές και σε αυτό θα έχει την υποστήριξη των Δημοκρατικών αλλά όχι των Ρεπουμπλικανών» είπε μιλώντας στο «Βήμα» ο Ρίτσαρντ Πασέλ, καθηγητής και πρόεδρος του Τμήματος Πολιτικής Επιστήμης στο Πανεπιστήμιο του Τενεσί στις ΗΠΑ.
«Η υπόλοιπη ατζέντα του θα βρει στήριξη από τους Ρεπουμπλικανούς και άρνηση από τους Δημοκρατικούς. Αλλά το μεγάλο ερώτημα αυτή τη στιγμή είναι τι θα κάνει με το σύστημα υγείας και σε αυτόν τον τομέα συναντά προβλήματα. Οι Ρεπουμπλικανοί θέλουν να τελειώσουν το Obamacare αλλά ανακάλυψαν ότι η κοινή γνώμη επιθυμεί κάτι να το αντικαταστήσει. Και αυτό διχάζει τους Ρεπουμπλικανούς. Φαίνεται ότι ο Τραμπ θα αφήσει το Κογκρέσο να βρει τι θα είναι αυτό. Ηδη δείχνει να οπισθοχωρεί. Εν γένει έχει υιοθετήσει μια συντηρητική ατζέντα –με εξαίρεση την εκστρατεία υποδομών και δημοσίων έργων. Επίσης άφησε να εννοηθεί ότι θα επιδιώξει τον σχηματισμό μιας νέας αντιμεταναστευτικής πολιτικής ενώ συνεχίζει να αναφέρεται σε απελάσεις και ταξιδιωτικές απαγορεύσεις. Το μεγάλο τεστ για τον ίδιο θα είναι όταν θα συναντήσει την αντίδραση του Κογκρέσου. Αν οι Ρεπουμπλικανοί για παράδειγμα αποφασίσουν να μην υποστηρίξουν τα σχέδιά του για το τείχος ή για το πρόγραμμα δημοσίων έργων, το πώς εκείνος θα αντιδράσει τότε» προσέθεσε ο καθηγητής Πασέλ.
Πέφτουν οι τόνοι;
Με πιο όμορφες λέξεις για τις ίδιες άσχημες πολιτικές η ομιλία Τραμπ στο Κογκρέσο
«Και την πίτα ολόκληρη και τον σκύλο χορτάτο» υποσχέθηκε στους Αμερικανούς ο Ντόναλντ Τραμπ στην πρώτη ομιλία του στο Κογκρέσο την περασμένη εβδομάδα. Με έναν ασυνήθιστο για τον ίδιο συμφιλιωτικό τόνο και αφήνοντας στην άκρη τη βιτριολική, διχαστική ρητορική του, ο Τραμπ παρουσίασε μια χώρα στην οποία κάθε πρόβλημα μπορεί να λυθεί χωρίς ιδιαίτερο κόστος. Εικόνες του ιδίου να προβάρει την ομιλία του μέσα στο αυτοκίνητο προτού παρουσιαστεί ενώπιον του Κογκρέσου συνέβαλαν στο θετικό πρόσημο της εμφάνισής του, τουλάχιστον από άποψη πολιτικής επικοινωνίας –όχι όμως και πολιτικής ουσίας. «Επρόκειτο για μια ομιλία πιο παραδοσιακή από αυτές που συνήθως δίνει ο Τραμπ, απαλλαγμένη από τον τυπικό στόμφο που έχουμε συνηθίσει από τις προεκλογικές του εμφανίσεις ή τις συνεντεύξεις Τύπου. Ισως και το ίδιο το περιβάλλον όπου βρισκόταν –σε μια αίθουσα κατά το ήμισυ γεμάτη με αντιπάλους –να μετρίασε το στυλ του. Αλλά το αποτέλεσμα ήταν μια παρουσίαση πιο μετρημένη και λογική» είπε το «Βήμα» ο Ντέιβιντ Κρόκετ, καθηγητής Πολιτικής Επιστήμης στο Πανεπιστήμιο Τρίνιτι, στο Τέξας στις ΗΠΑ.
Οπως σχολίασαν αμερικανοί πολιτικοί αναλυτές, η ομιλία του Τραμπ φάνηκε να είναι ένας συνδυασμός της σύγκρουσης μεταξύ της παραδοσιακής ρεπουμπλικανικής ιδεολογίας που εκπροσωπεί ο Ράινς Πρίμπας και του εθνολαϊκισμού του Στιβ Μπάνον. Ο αμερικανός πρόεδρος δεσμεύθηκε να μειώσει τη φορολογία στις επιχειρήσεις και στη μεσαία τάξη αυξάνοντας παράλληλα τον αμυντικό προϋπολογισμό, προχωρώντας στην εφαρμογή της αντιμεταναστευτικής του πολιτικής και επενδύοντας ένα αστρονομικό ποσό στις υποδομές –και όλα αυτά χωρίς να εκτινάξει το ήδη υψηλό δημόσιο χρέος των ΗΠΑ.
Ιδιες προτεραιότητες
«Η ομιλία του Τραμπ ήταν διαφορετική σε τόνο αλλά όχι πραγματικά διαφορετική σε ό,τι αφορά τις προτεραιότητές του. Θέλει να μειώσει τον προϋπολογισμό για τα περισσότερα κοινωνικά προγράμματα, να αυξήσει τον αμυντικό προϋπολογισμό κατά τουλάχιστον 10%, να εισάγει σημαντικές φοροαπαλλαγές και να απορρυθμίσει το επιχειρηματικό περιβάλλον. Πέρα από την αύξηση του αμυντικού προϋπολογισμού, έχει σκοπό να επενδύσει στις υποδομές και σε αυτό θα έχει την υποστήριξη των Δημοκρατικών αλλά όχι των Ρεπουμπλικανών» είπε μιλώντας στο «Βήμα» ο Ρίτσαρντ Πασέλ, καθηγητής και πρόεδρος του Τμήματος Πολιτικής Επιστήμης στο Πανεπιστήμιο του Τενεσί στις ΗΠΑ.
«Η υπόλοιπη ατζέντα του θα βρει στήριξη από τους Ρεπουμπλικανούς και άρνηση από τους Δημοκρατικούς. Αλλά το μεγάλο ερώτημα αυτή τη στιγμή είναι τι θα κάνει με το σύστημα υγείας και σε αυτόν τον τομέα συναντά προβλήματα. Οι Ρεπουμπλικανοί θέλουν να τελειώσουν το Obamacare αλλά ανακάλυψαν ότι η κοινή γνώμη επιθυμεί κάτι να το αντικαταστήσει. Και αυτό διχάζει τους Ρεπουμπλικανούς. Φαίνεται ότι ο Τραμπ θα αφήσει το Κογκρέσο να βρει τι θα είναι αυτό. Ηδη δείχνει να οπισθοχωρεί. Εν γένει έχει υιοθετήσει μια συντηρητική ατζέντα –με εξαίρεση την εκστρατεία υποδομών και δημοσίων έργων. Επίσης άφησε να εννοηθεί ότι θα επιδιώξει τον σχηματισμό μιας νέας αντιμεταναστευτικής πολιτικής ενώ συνεχίζει να αναφέρεται σε απελάσεις και ταξιδιωτικές απαγορεύσεις. Το μεγάλο τεστ για τον ίδιο θα είναι όταν θα συναντήσει την αντίδραση του Κογκρέσου. Αν οι Ρεπουμπλικανοί για παράδειγμα αποφασίσουν να μην υποστηρίξουν τα σχέδιά του για το τείχος ή για το πρόγραμμα δημοσίων έργων, το πώς εκείνος θα αντιδράσει τότε» προσέθεσε ο καθηγητής Πασέλ.
Πέφτουν οι τόνοι;
Ηταν η εμφάνιση του Τραμπ στο Κογκρέσο μια ένδειξη ότι ίσως ο αμερικανός πρόεδρος προσπαθεί να ρίξει τους τόνους; «Αμφιβάλλω» μας απάντησε ο καθηγητής Κρόκετ. «Οταν κάποιος αναλαμβάνει την εξουσία έπειτα από έναν συγκεκριμένο τρόπο παρουσίασης του εαυτού του –και επιτυχημένο τρόπο μάλιστα –είναι δύσκολο να αλλάξει. Η απόδειξη θα έλθει το αμέσως επόμενο διάστημα καθώς η αναπόφευκτη αντιπολίτευση θα βάλει σε πειρασμό τον πρόεδρο να επιστρέψει στο τουιτάρισμα στις 3 τα ξημερώματα, στις προεκλογικού τύπου προσβολές και στη δημαγωγία. Αν μπορέσει να αυτοπεριοριστεί και να εκμεταλλευτεί τις πλειοψηφίες του στο Κογκρέσο προχωρώντας με τη νομοθεσία, τότε θα μπορέσει να κριθεί από τα επιτεύγματά του. Αλλά αν σε μερικές εβδομάδες από τώρα συνεχίσουμε να μιλάμε για τα τουίτ του και για τον πόλεμο ενάντια στα μέσα ενημέρωσης, τότε αυτή η ομιλία θα είναι μια εξαίρεση και όχι κάτι το οποίο πρόκειται να επαναλαμβάνει» συμπλήρωσε ο καθηγητής Κρόκετ.
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
