Πρόκειται περισσότερο για ένα ζήτημα ηθικό παρά για ένα πρόβλημα πρακτικό. Αναμφίβολα, ωστόσο, η κυβέρνηση της Τερέζα Μέι υπέστη μια πρώτη ήττα όσον αφορά την προσπάθειά της για την άμεση, ως το τέλος του μήνα, ενεργοποίηση του άρθρου 50 (της Συνθήκης της Λισαβόνας) και την έναρξη των συνομιλιών μεταξύ Λονδίνου και Βρυξελλών για το Brexit.
Την περασμένη Τετάρτη, οι μη αιρετοί Λόρδοι της βρετανικής Ανω Βουλής αποκάλυψαν την αδιαλλαξία της βρετανίδας πρωθυπουργού σχετικά με τις τύχες των τριών εκατομμυρίων Ευρωπαίων που ζουν και εργάζονται στη χώρα της, ζητώντας την τροποποίηση του νομοσχεδίου για το Brexit με στόχο την άμεση προστασία των δικαιωμάτων των πολιτών χωρών-μελών της ΕΕ. Τον λόγο τώρα έχουν εκ νέου τα εκλεγμένα από τους Βρετανούς μέλη της Βουλής των Κοινοτήτων.
Αλλά η κυβέρνηση, παρά την «απογοήτευσή» της, δηλώνει πως θα «αντισταθεί» σε κάθε απόπειρα τροποποίησης του νομοσχεδίου. «Η πρωθυπουργός έχει ξεκαθαρίσει πως το νομοσχέδιο θα πρέπει να υπερψηφιστεί δίχως να τροποποιηθεί» επεσήμανε εκπρόσωπος της Ντάουνινγκ Στριτ. Ταυτόχρονα, ωστόσο, οι Τόρις δηλώνουν πως το ενδεχόμενο να μείνουν μετέωροι μέσα σε ένα νομικό κενό οι Ευρωπαίοι της Βρετανίας είναι σχεδόν απίθανο με τον υπουργό αρμόδιο για το Brexit Ντέιβιντ Ντέιβις να τονίζει ότι η κυβέρνησή του επιθυμεί μια γρήγορη και περιεκτική συμφωνία για τα δικαιώματα των ευρωπαίων πολιτών.
Αρα γιατί δεν αποδέχονται την προτροπή των Λόρδων; Γιατί σύμφωνα με την Τερέζα Μέι –και η βρετανίδα πρωθυπουργός το είχε δηλώσει ξεκάθαρα προτού ακόμα μετακομίσει στην Ντάουνινγκ Στριτ –η προστασία των δικαιωμάτων των Ευρωπαίων της Βρετανίας προϋποθέτει την ταυτόχρονη προστασία των δικαιωμάτων των περίπου 1,5 εκατ. Βρετανών που ζουν σε χώρες της ΕΕ.
Για τους αντιπάλους της αυτό είναι προσβλητικό, σχεδόν ανήθικο, και υποστηρίζουν ότι εκατοντάδες χιλιάδες άνθρωποι που έχουν φτιάξει τις ζωές στους στη Βρετανία χρησιμοποιούνται ως «διαπραγματευτικά χαρτιά» εν όψει των συνομιλιών με τις Βρυξέλλες. Αλλά η αντιπαράθεση παραμένει ως επί το πλείστον συμβολική καθώς δεν είναι πολλές οι πιθανότητες τα μέλη της Βουλής των Κοινοτήτων, όπου οι Τόρις διαθέτουν την πλειοψηφία, να συμφωνήσουν με τους Λόρδους. Αλλωστε το νομοσχέδιο έχει ήδη εγκριθεί και δύσκολα θα τεθεί εκ νέου υπό αμφισβήτηση.
Υπάρχει όμως ένα άλλο ζήτημα που θα μπορούσε να εξελιχθεί σε σοβαρό πρόβλημα για την Τερέζα Μέι. Αφορά το ενδεχόμενο να κληθούν τα μέλη των δύο σωμάτων του Κοινοβουλίου της Βρετανίας να αποδεχθούν ή να απορρίψουν, μέσω ψηφοφορίας, την τελική συμφωνία για το Brexit μετά το τέλος των συνομιλιών. Την ερχόμενη εβδομάδα επί του ζητήματος πρόκειται να αποφανθούν και πάλι οι Λόρδοι. Και στην περίπτωση που επικρατήσουν, όπως αναμένεται, όλοι όσοι επιθυμούν την ενεργή εμπλοκή των δύο σωμάτων του βρετανικού Κοινοβουλίου στο Brexit τότε δεν αποκλείεται να βρουν περισσότερους υποστηρικτές μεταξύ των μελών της Βουλής των Κοινοτήτων.
Ενδεχόμενο δημοψήφισμα για ανεξαρτησία
«Αισθάνομαι ότι η οπτική γωνία του Σκωτσέζικου Εθνικού Κόμματος (SNP) όσον αφορά την ανεξαρτησία
(της Σκωτίας) είναι περιορισμένη» δήλωσε στο BBC η άτεγκτη, όπως αποδεικνύεται, Τερέζα Μέι, κατηγορώντας τη σκωτσέζα πρωθυπουργό ότι βάζει σε δεύτερη μοίρα τις πραγματικές ανάγκες της χώρας. Μερικές ημέρες νωρίτερα, η Νίκολα Στέρτζον είχε απειλήσει τη βρετανική κυβέρνηση με ένα νέο δημοψήφισμα για την ανεξαρτησία της Σκωτίας στην περίπτωση που δεν εξασφαλίσει την ελεύθερη πρόσβαση στην ενιαία αγορά αλλά και την εκχώρηση περαιτέρω εξουσιών από το Λονδίνο μετά το Brexit. Επισημαίνοντας, ωστόσο, ότι η πιο σημαντική ενιαία αγορά για τη Σκωτία είναι η εσωτερική αγορά της Βρετανίας, η Μέι αρκέστηκε να δηλώσει ότι «το ζήτημα δεν είναι εάν θα μπορούσε να διεξαχθεί ένα (νέο) δημοψήφισμα αλλά εάν πρέπει να διεξαχθεί ένα (νέο) δημοψήφισμα». Και γνωρίζοντας ότι σύμφωνα με αρκετές δημοσκοπήσεις οι Σκωτσέζοι που τάσσονται υπέρ ενός δημοψηφίσματος δεν ξεπερνούν το 35%, υποστήριξε πως είναι «ξεκάθαρο» πως οι ψηφοφόροι δεν υποστηρίζουν την πρόταση της κ. Στέρτζον. Εκείνη, όμως, πέρασε αμέσως στην αντεπίθεση. Αναφερόμενη στο 62% των Σκωτσέζων που ψήφισαν υπέρ της παραμονής της Βρετανίας στην ΕΕ, υπενθύμισε στη βρετανίδα ομόλογό της ότι «η κυβέρνησή της δεν έχει καμία εξουσία στη Σκωτία και καμία δημοκρατική βάση για να μας βγάλει από την ΕΕ και την ενιαία αγορά ενάντια στη θέλησή μας».Πάντως σύμφωνα με τον διακεκριμένο πολιτικό επιστήμονα Ρίτσαρντ Ρόουζ, επικεφαλής του Κέντρου Δημόσιας Πολιτικής του Πανεπιστημίου του Στραθκλάιντ στη Γλασκώβη, «η Στέρτζον μπορεί να προβεί στη διεξαγωγή ενός νέου δημοψηφίσματος, είτε αυτό αρέσει στην Ντάουνιγκ Στριτ είτε όχι. Και οι πιθανότητες να κερδίσει είναι 50-50».
Αλεξάντρα Ρέμοντ: «Η Βουλή των Λόρδων απέδειξε ότι διαθέτει ακόμη δόντια»
«Τα μέλη της Βουλής των Κοινοτήτων ψήφισαν υπέρ του Brexit επιτρέποντας στην Τερέζα Μέι να ενεργοποιήσει το άρθρο 50 δίχως τροποποιήσεις στο νομοσχέδιο για την αποχώρηση της Βρετανίας από την ΕΕ. Αλλά το νομοσχέδιο κατά την εξέτασή του από τη Βουλή των Λόρδων αποτέλεσε πρόκληση για την κυβέρνηση καθώς στην Ανω Βουλή δεν έχει την πλειοψηφία. Παρότι οι Εργατικοί Λόρδοι έχουν δηλώσει πως δεν επιθυμούν να μπλοκάρουν τους όποιους κυβερνητικούς σχεδιασμούς για το Brexit, η εισαγωγή σημαντικών τροποποιήσεων παραμένει δυνατή. Την περασμένη Τετάρτη η κυβέρνηση υπέστη την πρώτη της ήττα όσον αφορά τη διαχείριση του Brexit, ήττα που σηματοδοτεί την έναρξη μιας παρτίδας πινγκ πονγκ μεταξύ των δύο Σωμάτων» εξηγεί στο «Βήμα» η Αλεξάντρα Ρέμοντ, ερευνήτρια στη σχολή Πολιτικών και Κοινωνικών Επιστημών του Πανεπιστημίου του Εδιμβούργου, σχολιάζοντας τις εξελίξεις των τελευταίων ημερών αναφορικά με το Brexit.
Ταυτόχρονα, ωστόσο, επισημαίνει πως «η κυβέρνηση και η Βουλή των Κοινοτήτων θα αντιταχθούν σε κάθε πρόταση για έγκριση της τελικής συμφωνίας από το Κοινοβούλιο ή για ένα δεύτερο δημοψήφισμα όπως επιθυμούν οι Φιλελεύθεροι Δημοκράτες. Το κύριο επιχείρημά τους είναι το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος. Η πλειοψηφία στο Κοινοβούλιο θεωρεί ότι «Brexit σημαίνει Brexit» και πως, κατ’ επέκταση, οι όροι της αποχώρησης της Βρετανίας από την ΕΕ δεν θα καθοριστούν από τους ψηφοφόρους ή το Κοινοβούλιο αλλά από την κυβέρνηση. Για αυτό και ο υπουργός αρμόδιος για το BrexitΝτέιβιντ Ντέιβις δήλωσε πως οι Λόρδοι οφείλουν να κάνουν το «πατριωτικό καθήκον» τους και να σεβαστούν τη λαϊκή βούληση. Πράγματι κανένας δεν επιθυμεί να μπλοκάρει ή να καθυστερήσει το Brexit. Αλλά η Βουλή των Λόρδων έχει επίσης ένα θεσμικό και ένα πολιτικό καθήκον. Παρότι τα μέλη της δεν είναι εκλεγμένα και συχνά αμφισβητείται και ο λόγος ύπαρξής της, η Βουλή των Λόρδων μπορεί να λειτουργεί ως ασφαλιστική δικλίδα κατά τη θεσμοθέτηση νόμων. Δεδομένης της ισχνής εναντίωσης στο Brexit, βρήκε την ευκαιρία να αποδείξει ότι δεν έχει χάσει ακόμα όλα τα δόντια της».
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
