Καρδιές σακατεμένες
Μετάφραση Γιάννης Καυκιάς
Εκδόσεις του Εικοστού Πρώτου, 2016
σελ. 452, τιμή 18,02 ευρώ
Ο τίτλος του μυθιστορήματος του Ερβέ Λε Κορ Καρδιές σακατεμένες φαινομενικά παραπέμπει σε αισθηματική λογοτεχνία, και μάλιστα σε μια μελοδραματική ιστορία γραμμένη από γυναίκα. Μολονότι οι δυο λέξεις είναι κομμάτι από τον στίχο του ποιητή και τραγουδιστή Λεό Φερέ («Οι σακατεμένες καρδιές που μιλούν στα φαντάσματα»), η υπόθεση δεν αφορά «υποθέσεις της καρδιάς», δεν αναφέρεται σε ανθρώπους πληγωμένους από τα βέλη του έρωτα. Σίγουρα, οι ήρωες του μυθιστορήματος είναι τσακισμένοι, ταλαιπωρημένοι από τα βάσανα της ζωής, ωστόσο η ιστορία έχει αστυνομική πλοκή με όλα τα σχετικά στοιχεία: εγκλήματα, αστυνομικούς, έρευνες, ανακρίσεις, τελική λύση.
Σε αυτό υπάρχουν δύο ήρωες, ένας ενήλικος και ένα παιδί. Ο ενήλικος λέγεται Πιερ Βιλάρ και είναι αστυνομικός. Από την ημέρα που κάποιος άγνωστος που οδηγούσε αμάξι απήγαγε τον δεκάχρονο γιο του, τον Πάμπλο, δεν μπορεί να ησυχάσει, και με τη βοήθεια ενός απόστρατου χωροφύλακα κάνει τα πάντα για να τον βρει. Εκτοτε η καθημερινότητά του έγινε μαρτύριο, έχασε τη σύντροφό του, τη μητέρα του παιδιού, και κυνηγάει φαντάσματα. Το παιδί-ήρωας λέγεται Βικτόρ, είναι μαθητής γυμνασίου και μένει με τη μητέρα του, την αλγερινής καταγωγής Ναντιά, η οποία βρίσκεται δολοφονημένη. Μετά, τον αναλαμβάνουν κοινωνικοί λειτουργοί και μπαίνει οικότροφος σε ένα σπίτι με προβληματικά άτομα, όπου μια νεαρή κοπέλα τον μυεί στα μυστικά του έρωτα.
Οι δύο ήρωες ζουν παράλληλες ζωές, πλημμυρισμένες με θλίψη, οργή και πόνο. Ο Βιλάρ προσπαθεί να εντοπίσει έναν δολοφόνο που σκοτώνει γυναίκες: εκτός από τη Ναντιά, δολοφονεί και μια φίλη της, άρα τα δύο εγκλήματα συνδέονται με κάτι που μπορεί να οδηγήσει στον δράστη. Το κοινό χαρακτηριστικό των δύο θυμάτων είναι η φτώχεια και η μιζέρια (εργάζονται ως καθαρίστριες σε κάποιο συνεργείο), καθώς και η καθ’ έξιν συνεύρεσή τους με περαστικούς. Τα παιδιά τους είναι αγνώστου πατρός, και επομένως αποτελούν τα θύματα στα δράματα που ενδημούν στις ενδεείς οικογένειες, ξυλοδαρμοί, βιασμοί και βασανιστήρια.
Μπορούμε να πούμε πως το Καρδιές σακατεμένες είναι μυθιστόρημα για τους ταπεινούς και καταφρονεμένους και δείχνει μιαν άγνωστη πλευρά της γαλλικής κοινωνίας. Μικροί και μεγάλοι ήρωες φυτοζωούν στην ανέχεια και στην ανασφάλεια, υφίστανται την παιδική εγκληματικότητα, τον εθισμό στα ναρκωτικά. Τα κατώτερα στρώματα αυτής της κοινωνίας μένουν σε άθλια σπίτια, όπου η παρακολούθηση της τηλεόρασης αποτελεί τη μοναδική αναψυχή. «Βουλιάζουμε κάθε μέρα στη φρίκη και την αθλιότητα» λέει ένας ήρωας.
Πρόκειται για «τη Γαλλία των αποκάτω», όπως λέει μια ηρωίδα. Εδώ διαβάζουμε για μια χώρα όπου οι άντρες μπαινοβγαίνουν στις φυλακές και οι γυναίκες κάνουν ό,τι μπορούν για να επιβιώσουν, μισώντας τους άντρες και προσπαθώντας να μεγαλώσουν κανονικά τα παιδιά τους.
Θυμίζουμε πως ο Ερβέ Λε Κορ (Μπορντό, 1955) είναι εκπαιδευτικός και πολυβραβευμένος συγγραφέας. Το μυθιστόρημά του Μετά τον πόλεμο (εκδόσεις του 21ου, 2015) είναι ένα πολιτικό-κοινωνικό νουάρ που διαδραματίζεται στη μεταπολεμική Γαλλία, με ήρωες αστυνομικούς, καλούς και διεφθαρμένους, συνεργάτες των Γερμανών, πρόσφυγες, απελπισμένους γάλλους στρατιώτες και Αλγερινούς.
Μολονότι είναι γραμμένο από έναν Γάλλο, ο οποίος θεωρητικά ανήκει στην ομάδα των συμπατριωτών του που έχουν επηρεαστεί από τον Ζαν-Πατρίκ Μανσέτ, τον εισηγητή του σύγχρονου γαλλικού αστυνομικού μυθιστορήματος, ορισμένες περιγραφές ταιριάζουν καλύτερα στο είδος που καλλιεργούν οι σκανδιναβοί συγγραφείς και ορισμένοι Αμερικανοί, οι οποίοι πραγματεύονται το θέμα των κατά συρροήν δολοφόνων με αφήγηση που έχει στοιχεία θρίλερ. Από αυτή την άποψη, κάποιοι αναγνώστες ενδέχεται να νιώσουν δυσαρέσκεια για τις ακραίες καταστάσεις, ουσιαστικά απεχθείς, που βιώνουν οι ήρωες, τόσο τα παιδιά όσο και οι ενήλικοι.
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
