Τη μείωση του αφορολογήτου με πρόβλεψη για υψηλότερο αφορολόγητο για παιδιά, την παραμονή των τεκμηρίων και των υφιστάμενων φορολογικών κλιμάκων για μισθωτούς, συνταξιούχους, αγρότες και επαγγελματίες για μία διετία, αλλά και έναν νέο φόρο περιουσίας που σε αυτόν θα εντάσσονται κινητά και ακίνητα προαναγγέλλει, μεταξύ άλλων, σε αποκλειστική συνέντευξή της στο «Βήμα της Κυριακής» η υφυπουργός Οικονομικών κυρία Κατερίνα Παπανάτσιου.
Σύμφωνα με την ίδια, όποιο μέτρο θεσμοθετηθεί στο πλαίσιο της απόφασης του τελευταίου Eurogroup θα ισχύσει από 1.1.2019 και για κάθε ένα ευρώ επιβάρυνσης θα υπάρχει ένα ευρώ ελάφρυνσης.
Η υφυπουργός Οικονομικών απαντά ότι δεν θα μειωθούν οι έμμεσοι φόροι, ενώ ο ΕΝΦΙΑ του 2017 θα υπολογιστεί με τις εφετινές αντικειμενικές αξίες.
Οσον αφορά το περιουσιολόγιο, εκεί θα δηλωθούν τα πάντα και θα βοηθήσει, όπως δηλώνει η ίδια, «να σχεδιάσουμε μελλοντικά έναν φόρο μεγάλου πλούτου, που θα περιλαμβάνει το σύνολο της κινητής και ακίνητης περιουσίας του κατόχου». Σε αυτήν θα περιληφθούν και οι καταθέσεις, οι οποίες όμως δεν θα φορολογηθούν ξεχωριστά.
Η κυρία Παπανάτσιου αποκαλύπτει το νέο σχέδιο για τα τέλη κυκλοφορίας των ΙΧ, όπου θα υπάρχει αυτόματη μείωση των τελών ανά έτος με χρήση συντελεστή παλαιότητας και αξίας.
Οσον αφορά τις αποδείξεις, το σύστημα με τη λοταρία ως ένα κίνητρο για να ζητούν οι πολίτες αποδείξεις είναι στο στάδιο της ολοκλήρωσης, ενώ δεν θα κινδυνεύει κάποιος αν μαζεύει περισσότερες αποδείξεις με πλαστικό χρήμα από αυτές που του αναλογούν.
Τις επόμενες ημέρες αναμένεται και η απόφαση που θα προσδιορίσει τις επαγγελματικές ομάδες που θα πρέπει υποχρεωτικά να δέχονται πλαστικό χρήμα, ενώ τα POS δεν θα είναι υποχρεωτικά για την αγορά καπνικών προϊόντων, στα περίπτερα, στα ψιλικά, στα μικρά καταστήματα και σε σχετικά απομονωμένα μέρη.
Τέλος, για τους εκατομμύρια οφειλέτες που αγωνιούν αν θα υπάρξει κάποια νέα ρύθμιση, η υφυπουργός Οικονομικών απαντά ότι πρώτα θα δουν πώς θα πάει ο εξωδικαστικός συμβιβασμός για τα μεγάλα ποσά και μετά θα δουν τι θα κάνουν για τα μικρά ποσά ως 2.000 ευρώ που οφείλουν 3,3 εκατομμύρια φορολογούμενοι και ως 500 ευρώ 2 εκατομμύρια πολίτες.

Στο Eurogroup της περασμένης Δευτέρας αποφασίστηκαν αλλαγές στη φορολογία. Μέχρι ποιο ύψος θα δεχθεί η κυβέρνηση μείωση του αφορολογήτου; Οι αλλαγές στο αφορολόγητο θα ισχύσουν για τα εισοδήματα του 2018 που θα δηλωθούν το 2019 ή θα αφορά όσα αποκτηθούν από 1ης Ιανουαρίου 2019 και μετά;
«Θα πρέπει να κάνετε υπομονή και να περιμένετε να δούμε το τελικό αποτέλεσμα των συζητήσεων για τα μέτρα που θα εφαρμοστούν από 1.1.2019. Πάντως η γενική κατεύθυνση είναι να διατηρηθεί ένα υψηλότερο αφορολόγητο για τις οικογένειες με ανήλικα/προστατευόμενα παιδιά».
Η αντιπολίτευση σας κατηγορεί ότι δεχθήκατε περικοπές σε συντάξεις, μείωση του αφορολογήτου και αλλαγές στις εργασιακές σχέσεις και τα όποια αντίμετρα θα εφαρμοστούν μόνο στην περίπτωση που το πλεόνασμα θα ξεπεράσει το 3,5%. Τι θα συμβεί τελικά;
«Η νομοθέτηση μέτρων που θα εφαρμοστούν από 1.1.2019 γίνονται υπό την προϋπόθεση ότι αυτές θα έχουν μηδενικό δημοσιονομικό αντίκτυπο. Αυτό σημαίνει πρακτικά ότι για κάθε ένα ευρώ επιβάρυνσης θα υπάρχει ένα ευρώ ελάφρυνσης, δηλαδή η θέση της κυβέρνησης για «ούτε ένα ευρώ επιπλέον λιτότητα» έγινε σεβαστή και αποδεκτή. Η στάση της αντιπολίτευσης σχετικά με τη φορολογία αλλά και τα εργασιακά είναι υποκριτική, καθώς πάντα υποστήριξε τους πλούσιους και ισχυρούς εις βάρος των αδυνάμων όχι μόνο στην περίοδο της ευμάρειας αλλά ακόμη και μέσα στην κρίση, και αυτό θα έκανε και τώρα αν ήταν στο χέρι της. Αντίθετα, εμείς πήραμε μέτρα που ανακούφιζαν τους πιο αδύναμους, και σε αυτό είχαμε την αντιπολίτευση απέναντι».
Ποια κίνητρα θα δώσετε στους πολίτες για να συνεχίσουν να ζητούν αποδείξεις με δεδομένο ότι μέσα σε λίγους μήνες θα έχουν συγκεντρώσει το απαραίτητο ποσό για το αφορολόγητο;
«Επιλέξαμε έναν συνδυασμό σχετικά χαμηλού ποσοστού αποδείξεων και σχετικά περιορισμένων κατηγοριών εξαιρούμενων δαπανών ώστε να μη δυσκολεύονται οι φορολογούμενοι να συμπληρώσουν το όριό τους. Αν είχαν εξαιρεθεί πολλές κατηγορίες δαπανών, όπως ίσως υπονοεί το ερώτημά σας, πιθανώς να είχαν πρόβλημα να συμπληρώσουν το όριο κάποιοι φορολογούμενοι, ιδίως οι χαμηλόμισθοι. Αλλά στόχος του μέτρου είναι η φορολογική συμμόρφωση των επαγγελματιών και επιχειρήσεων μέσω της ενθάρρυνσης των ηλεκτρονικών συναλλαγών και όχι η φορολογική επιβάρυνση για όσους δεν συμπληρώσουν το ελάχιστο ποσό αποδείξεων και χάσουν μέρος του αφορολόγητου. Θα υπάρξουν και συμπληρωματικά κίνητρα, όπως η λοταρία που βρίσκεται στο στάδιο της ολοκλήρωσης».


Αν κάποιος μαζέψει περισσότερες αποδείξεις, κινδυνεύει με έλεγχο ή με κάποια ποινή;
«Δεν έχει τίποτα να φοβηθεί όποιος δεν φοροδιαφεύγει. Το μέτρο αναφέρεται σε μισθωτούς και συνταξιούχους, που δεν μπορούν να φοροδιαφύγουν, τουλάχιστον για τα εισοδήματά τους από αυτές τις πηγές. Γιατί να υπάρχει έλεγχος ή ποινή σε όποιον κάνει περισσότερες ηλεκτρονικές συναλλαγές από το ελάχιστο που ορίζει ο νόμος; Αυτό που θέλουμε είναι να χρησιμοποιεί ο κόσμος όσο περισσότερο γίνεται τις ηλεκτρονικές συναλλαγές για να μας βοηθήσει στον περιορισμό της φοροδιαφυγής».
Ποιες αλλαγές σχεδιάζετε να κάνετε στα τεκμήρια; Τα τελευταία χρόνια παραμένουν στα ύψη, ενώ, αντίθετα, τα εισοδήματα των νοικοκυριών σημειώνουν μεγάλη πτώση. Σκοπεύετε να τα καταργήσετε και να εφαρμόσετε ένα νέο σύστημα;
«Δεν υπάρχει πρόθεση για ένα εντελώς νέο σύστημα αυτή τη στιγμή. Ενδεχομένως να δούμε κάποιες οριακές αλλαγές, αλλά αυτές δεν είναι προτεραιότητά μας αυτή τη στιγμή. Η χρήση των τεκμηρίων θα καθίσταται περιττή όσο περιορίζεται η φοροδιαφυγή με εργαλεία όπως το περιουσιολόγιο, οι ηλεκτρονικές συναλλαγές, η ηλεκτρονική διασύνδεση των λογιστηρίων και των ταμειακών μηχανών με το Taxis και πολλά άλλα μέτρα. Αλλά ακόμη απέχουμε πολύ από αυτό το θεωρητικό σημείο».
Ποιες αλλαγές εξετάζετε για το 2017 και το 2018 στη φορολογία των φυσικών προσώπων; Θα γίνουν αλλαγές στη φορολογική κλίμακα;
«Δεν υπάρχει σχεδιασμός για αλλαγή της φορολογικής κλίμακας σε αυτά τα δύο έτη. Ισχύει η κλίμακα που ήδη έχουμε ψηφίσει».


Μεγάλη πληγή για τα εισοδήματα των πολιτών αποτελούν οι έμμεσοι φόροι που δεν ξεχωρίζουν τον φτωχό από τον πλούσιο. Ποιες αλλαγές εξετάζετε στους συντελεστές του ΦΠΑ; Θα μειώσετε τη φορολογία στις βενζίνες, στο πετρέλαιο και στα τσιγάρα;
«Στον άμεσο ορίζοντα δεν υπάρχει τέτοια δυνατότητα, καθώς το πλαίσιο της φορολογικής πολιτικής είναι δεδομένο και ψηφισμένο. Κοιτάζουμε μόνο οριακές αλλαγές σε ειδικές περιπτώσεις. Προσπαθήσαμε οι μεταβολές στους έμμεσους φόρους να είναι τέτοιες ώστε η αγορά να οδηγεί τις επιχειρήσεις στην απορρόφηση της διαφοράς και όχι στη μετακύλισή της στον καταναλωτή. Εχουμε ενδείξεις ότι αυτό συμβαίνει σε μεγάλο ποσοστό».


Σε περίπτωση που και το 2017 τα έσοδα εμφανίσουν υπεραπόδοση θα μειώσετε φορολογικούς συντελεστές ή θα κατευθυνθεί το πλεόνασμα και πάλι σε χαμηλοσυνταξιούχους όπως έγινε το 2016;
«Εχουμε εξηγήσει ότι την όποια υπέρβαση των στόχων από τα μη παραμετρικά μέτρα είναι στη διακριτική ευχέρεια της κυβέρνησης να τη χρησιμοποιήσει όπως θέλει. Και εμείς έχουμε ξεκαθαρίσει ότι θέλουμε να τα χρησιμοποιήσουμε υπέρ των πιο αδύναμων στρωμάτων με όποιον τρόπο κριθεί ότι είναι ο πιο πρόσφορος εκείνη τη στιγμή. Αυτό θα το δούμε στο τέλος του έτους».


Στη φορολογία ακινήτων ένα από τα αγκάθια είναι οι αντικειμενικές αξίες που πλέον, σε αρκετές περιπτώσεις, ξεπερνούν κατά πολύ τις πραγματικές. Τι σκοπεύετε να κάνετε; Τι αλλαγές σχεδιάζετε στον ΕΝΦΙΑ και από πότε θα εφαρμοστούν; Ο ΕΝΦΙΑ του 2017 θα υπολογιστεί με νέες αντικειμενικές αξίες;
«Το ύψος του φόρου που πρέπει να εισπραχθεί από τη φορολογία των ακινήτων είναι δεδομένο. Συνεπώς η οποιαδήποτε αλλαγή των αντικειμενικών αξιών δεν πρόκειται να καταλήξει σε μικρότερο συνολικό φόρο. Ο ΕΝΦΙΑ του 2017 θα υπολογιστεί με τις σημερινές αντικειμενικές αξίες γιατί αφορά τα ακίνητα, και την αξία τους, που κατέχει κανείς στην πρώτη ημέρα του έτους.
Σήμερα ο ΕΝΦΙΑ αποτελείται από δύο μέρη, τον βασικό φόρο, όπου κάθε ακίνητο φορολογείται με τον ίδιο συντελεστή ανεξάρτητα από το ύψος της περιουσίας του φορολογουμένου, και τον συμπληρωματικό φόρο που είναι προοδευτικός. Εμείς ήδη ενισχύσαμε τον προοδευτικό φόρο σε σχέση με το σταθερό μέρος και αυτό θέλουμε να κάνουμε ξανά ίσως και από φέτος».
Στο περιουσιολόγιο που ετοιμάζετε τι θα κληθούν να δηλώσουν οι πολίτες; Κινδυνεύουν να φορολογηθούν επιπλέον για τα περιουσιακά στοιχεία που θα εμφανίσουν; Οι καταθέσεις θα είναι μέσα;
«Κάθε φορολογούμενος θα είναι υποχρεωμένος να δηλώσει το σύνολο της κινητής και ακίνητης περιουσίας –ακίνητα, καταθέσεις, μετοχές, ομόλογα, τιμαλφή κ.λπ. Οι καταθέσεις θα συμπεριλαμβάνονται καθώς ούτως ή άλλως τα σχετικά στοιχεία είναι ήδη διαθέσιμα στις φορολογικές αρχές από τις ελληνικές τράπεζες αλλά και από τις τράπεζες των χωρών με τις οποίες υπάρχει σχετική συμφωνία, και οι χώρες αυτές είναι πλέον πάρα πολλές. Στόχος είναι να ολοκληρωθεί μέχρι το 2018 ώστε να αποτελέσει ένα πολύτιμο εργαλείο για το «πόθεν έσχες» του φορολογουμένου και τον εντοπισμό της φοροδιαφυγής. Θα λειτουργεί και αποτρεπτικά για τη φοροδιαφυγή, καθώς ο φορολογούμενος θα γνωρίζει ότι θα είναι πλέον πολύ δύσκολο να κρύψει τον πλούτο του ή να ποντάρει στην αδυναμία των ελεγκτικών αρχών να τον εντοπίσουν ανάμεσα στο πλήθος. Θα βοηθήσει να σχεδιάσουμε μελλοντικά έναν φόρο μεγάλου πλούτου, που θα περιλαμβάνει το σύνολο της κινητής και ακίνητης περιουσίας του κατόχου. Αυτό θα εκτιμηθεί πολύ αργότερα και εφόσον τα αποτελέσματα που θα έχουμε θα συνηγορούν προς αυτήν την κατεύθυνση. Αυτό δεν σημαίνει επ’ ουδενί τη φορολόγηση των καταθέσεων».
Σε τρία «κύματα» θα γίνουν υποχρεωτικάτα POS

Τελικά με τις αποδείξεις για το πλαστικό χρήμα ποιοι επαγγελματίες θα υποχρεωθούν να δέχονται κάρτες και ποιοι όχι; Πώς θα μπορούν οι πολίτες να γνωρίζουν πόσες αποδείξεις έχουν συγκεντρώσει για το αφορολόγητο, θα κρατάνε τις αποδείξεις;

«Η υποχρεωτικότητα της αποδοχής πιστωτικών και χρεωστικών καρτών θα γίνει σε τρία «κύματα». Η πρώτη ομάδα, που θα ανακοινωθεί άμεσα, θα υποχρεωθεί εντός εξαμήνου να προμηθευτεί POS και θα περιλαμβάνει επιχειρήσεις και επαγγελματίες που ανήκουν στην κατηγορία της υψηλής φορολογικής παραβατικότητας. Πιθανόν να εξαιρεθούν από την υποχρεωτική εγκατάσταση ορισμένες κατηγορίες όπου το κόστος των συναλλαγών μέσω POS είναι αναλογικά υψηλό σε σχέση με το ποσοστό μεικτού κέρδους. Τέτοιες περιπτώσεις είναι τα καπνικά προϊόντα, περίπτερα, ψιλικά, μικρά και σχετικά απομονωμένα μέρη κ.λπ. Οι φορολογούμενοι θα μπορούν να γνωρίζουν το ποσό που έχουν συγκεντρώσει μέσα από το Taxis μόλις ολοκληρωθεί η υλοποίηση της σχετικής εφαρμογής, θέμα με το οποίο είμαστε σε συνεχή συνεργασία με την Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων που έχει την ευθύνη για τις εφαρμογές πληροφορικής».

Εξειδικευμένα για κάθε όχημα τα νέα τέλη κυκλοφορίας

Ποιες αλλαγές σχεδιάζετε στα τέλη κυκλοφορίας των ΙΧ; Θα ισχύσει το μέτρο για τέλη κυκλοφορίας με τον μήνα;

«Σκοπεύουμε να εφαρμόσουμε ένα σύστημα που θα λύνει αυτά τα προβλήματα και θα υπολογίζει τα τέλη εξειδικευμένα για κάθε όχημα, με την καθιέρωση αντικειμενικών κριτηρίων και αντίστοιχων συντελεστών (π.χ. με αυτόματη μείωση του ύψους των τελών ανά έτος με τη χρήση σχετικού συντελεστή παλαιότητας). Θέλουμε να στηριχθούμε σε βάσεις δεδομένων σχετικά με τις παραμέτρους αυτές που θα είναι πλήρεις, διαθέσιμες και αντικειμενικές. Δεν θεωρούμε σκόπιμο να γίνει μια μόνιμη ρύθμιση που θα δίνει τη δυνατότητα να κυκλοφορεί κάποιος το αυτοκίνητό του ορισμένους μήνες τον χρόνο πληρώνοντας το αντίστοιχο κλάσμα των τελών κυκλοφορίας. Πάντως θα εξετάσουμε αργότερα μέσα στη χρονιά αν υπάρχουν και εφέτος οι λόγοι να ισχύσει μια παρόμοια με την περυσινή κατ’ εξαίρεση ρύθμιση».
Από 39.000 φορολογουμένους το 80% των συνολικών οφειλών

Περισσότεροι από 4.146.000 φορολογούμενοι έχουν χρέη στην Εφορία. Εξετάζετε νέα ρύθμιση; Ποιους θα αφορά;
«Ο αριθμός των φορολογουμένων δεν δείχνει τη σωστή εικόνα. Από το νούμερο που αναφέρατε, τα 3,3 εκατ. πολίτες χρωστούν λιγότερο από 2.000 ευρώ, ενώ τα 2 εκατ. χρωστούν λιγότερο και από 500 ευρώ ο καθένας. Γι’ αυτό δεν είναι σωστό να λέμε ότι οι μισοί Ελληνες χρωστούν στην Εφορία και άλλα τέτοια συνθήματα συλλογικής ενοχοποίησης ανθρώπων που βρέθηκαν ενδεχομένως σε προσωρινή αδυναμία για μικρά ποσά. Τα ποσά αυτά είναι διαχειρίσιμα τόσο για τους ίδιους τους οφειλέτες όσο και για το Δημόσιο, καθώς συνολικά είναι 1-2 δισ. ευρώ. Είναι ακόμη πρόωρο να μιλούμε για ρύθμιση, θα πρέπει να δούμε πρώτα πώς θα πάει ο εξωδικαστικός συμβιβασμός για τα μεγάλα ποσά και μετά να εξετάσουμε μια ρύθμιση για τα μικρά ποσά που αναφέραμε. Δεν πρέπει πάντως οι πολίτες να μείνουν με την εντύπωση ότι μπορεί να επιστρέψει ένα μέτρο όπως αυτό των 100 δόσεων. Το πρόβλημα είναι με τους μεγαλοοφειλέτες, καθώς μόλις 39.000 φορολογούμενοι έχουν οφειλές από 100.000 ευρώ και πάνω ή 75 δισ. ευρώ συνολικά, δηλαδή το 80% των συνολικών οφειλών».

ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ