Πρωτοφανείς εξελίξεις χαρακτηρίζουν την παγκόσμια αγορά πετρελαίου. Οι παραγωγοί δείχνουν να εφαρμόζουν την ιστορική απόφαση που έλαβε τον περασμένο Νοέμβριο ο OPEC για μείωση της παραγωγής με στόχο την τόνωση των τιμών. Οι τιμές έχουν όντως ανακάμψει κατά 20% το τελευταίο δίμηνο. Αλλά εσχάτως μοιάζουν να έχουν πιάσει «ταβάνι».
Κι αυτό για τρεις λόγους, οι οποίοι σχετίζονται με διαφιλονικούμενες τεχνικές της πετρελαϊκής παραγωγής, με συγκυριακές συναλλαγματικές ισοτιμίες, αλλά και με ακαταμάχητες μετεωρολογικές προοπτικές.
Ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή: Την περασμένη Δευτέρα ανακοινώθηκε ότι η Ρωσία ξεπέρασε τη Σαουδική Αραβία και έγινε τον Δεκέμβριο του 2016 η πρώτη σε παραγωγή πετρελαίου χώρα στον κόσμο. Στην τρίτη θέση της κατάταξης βρίσκονται οι ΗΠΑ. Σημειωτέον ότι η απόφαση του OPEC για μείωση της παραγωγής του κατά 1,2 εκατ. βαρέλια ημερησίως τέθηκε επισήμως σε ισχύ την 1η Ιανουαρίου 2017.
Τα στοιχεία που ανακοίνωσε η Joint Organisations Data Initiative (JODI) στη Ριάντ δεν αφήνει περιθώρια αμφιβολιών: ήδη από τον Δεκέμβριο της περασμένης χρονιάς η Ρωσία ξεπέρασε σε πετρελαϊκή παραγωγή τη Σαουδική Αραβία. Κάτι που δεν είναι πρωτόγνωρο, αφού είχε ξανασυμβεί τον Μάρτιο του 2016.
Αλλαγή παιχνιδιού
Συγκεκριμένα, η Ρωσία τον Δεκέμβριο παρήγε 10,49 εκατ. βαρέλια αργού την ημέρα, 29.000 βαρέλια λιγότερα από όσο παρήγε ημερησίως τον Νοέμβριο της περασμένης χρονιάς. Η Σαουδική Αραβία μείωσε πιο δραστικά την παραγωγή της από τα 10,72 εκατ. βαρέλια που ήταν τον Νοέμβριο στα 10,46 εκατ. βαρέλια τον Δεκέμβριο.
Σημειωτέον ότι οι εξαγωγές αργού πετρελαίου από τη Σαουδική Αραβία μειώθηκαν τον Δεκέμβριο του 2016 στα 8 εκατ. βαρέλια ημερησίως από 8,26 εκατ. βαρέλια που ήταν τον Νοέμβριο της περασμένης χρονιάς. Πρόκειται για τη μεγαλύτερη μηνιαία πτώση των σαουδαραβικών εξαγωγών που παρατηρείται από το 2003, σύμφωνα με τα στοιχεία της JODI.
Οι εξελίξεις δείχνουν ότι η Ριάντ είναι αποφασισμένη να εφαρμόσει πρώτη, δίνοντας το καλό παράδειγμα, την ιστορική απόφαση που έλαβε ο OPEC στις 30 του περασμένου Νοεμβρίου για μείωση της παραγωγής του προκειμένου να ανακάμψουν οι τιμές του πετρελαίου στις διεθνείς αγορές. Είναι μια θεαματική αλλαγή της πετρελαϊκής συμπεριφοράς της Σαουδικής Αραβίας, η οποία μόνο στη στρατηγική απόφαση της Ριάντ για απεξάρτηση της οικονομίας της χώρας από το πετρέλαιο ως το 2030 μπορεί να αποδοθεί.
Είναι η πρώτη απόφαση για μείωση παραγωγής που λαμβάνει το πετρελαϊκό καρτέλ μετά το 2008 και αν τηρηθεί θα αποδειχθεί ότι πράγματι είναι ιστορική. Διότι ανάλογες αποφάσεις που είχε λάβει στο παρελθόν ο OPEC κατά κανόνα καταστρατηγούνταν (με μπροστάρηδες τους Σαουδάραβες) καθώς οι παραγωγοί δεν ήθελαν να διακινδυνεύσουν να χάσουν μερίδια της αγοράς.
Η κούρσα
Η Ρωσία και άλλες πετρελαιοπαραγωγοί χώρες που δεν μετέχουν στον OPEC έχουν συμφωνήσει έπειτα από διαπραγματεύσεις με τη Ριάντ να μειώσουν την παραγωγή τους για τη στήριξη των τιμών. Οι οποίες σημειωτέον ήδη έχουν κάνει άλμα της τάξεως του 20% από τα τέλη Νοεμβρίου, σταθεροποιούμενες τις τελευταίες εβδομάδες πάνω από τα 50 δολάρια το βαρέλι.
Κάθε προσπάθεια, ωστόσο, της αγοράς να «ξεκολλήσει» τις τιμές από το επίπεδο των 55 δολαρίων το βαρέλι προσώρας έχει αποδειχθεί μάταιη. Παράγοντες της αγοράς άρχισαν την εβδομάδα αυτή να υπαινίσσονται ότι η αποφασισθείσα μείωση της παραγωγής των πετρελαιοπαραγωγών δεν είναι επαρκής. Ο γενικός γραμματέας του OPEC Μοχάμαντ Μπαρκίντο εξέφρασε την αισιοδοξία του ότι τα πετρελαϊκά διαθέσιμα θα μειωθούν και ότι οι τιμές θα ανέβουν.
Από την άλλη πλευρά, ειδικοί σημείωναν στο Reuters ότι οι προοπτικές περαιτέρω ενίσχυσης των τιμών του «μαύρου χρυσού» είναι περιορισμένες, και αυτό λόγω επικείμενης μεγάλης αύξησης της παραγωγής από τις ΗΠΑ. Σύμφωνα με τα στοιχεία της σαουδαραβικής JODI οι ΗΠΑ μείωσαν την παραγωγή τους στα 8,8 εκατ. βαρέλια ημερησίως τον περασμένο Δεκέμβριο από 8,9 εκατ. που ήταν τον Νοέμβριο.
Με τις διεθνείς τιμές ωστόσο να πλησιάζουν τα 60 δολάρια το βαρέλι καθίσταται εμπορικά εκμεταλλεύσιμο το πετρέλαιο που παράγουν οι Αμερικανοί με την (έντονα αμφιλεγόμενη περιβαλλοντικά) μέθοδο της υδραυλικής ρωγμάτωσης. Και παραγωγοί του λεγόμενου σχιστολιθικού πετρελαίου δεν μετέχουν σε καμία συμφωνία μείωσης της πετρελαϊκής προσφοράς. Περιμένουν απλώς να ανακάμψουν οι τιμές για να ξαναμπούν στην αγορά.
Το παιχνίδι των τιμών παίζεται στις ΗΠΑ
Τα στοιχεία που είχε ανακοινώσει προ ολίγων εβδομάδων η Baker Hughes έδειξαν αύξηση των επενδύσεων στον πετρελαϊκό τομέα στις ΗΠΑ τον Δεκέμβριο του 2016. Μάλιστα για όγδοο συνεχόμενο μήνα. Η αμερικανική εταιρεία εκτίμησε επίσης ότι οι επενδύσεις για έρευνες κοιτασμάτων και παραγωγή θα αυξηθούν εφέτος κατά 27% στη Βόρεια Αμερική.
Η προοπτική αυτή προς το παρόν φρενάρει την άνοδο των πετρελαϊκών τιμών διεθνώς. Η ενίσχυση της ισοτιμίας του δολαρίου και η έλευση της άνοιξης με τη συνεπαγόμενη βελτίωση των καιρικών συνθηκών, άρα και τη μείωση της ζήτησης για πετρέλαιο θέρμανσης στο Βόρειο Ημισφαίριο, αποτελούν επίσης παράγοντες που φρενάρουν τις τιμές.
Την πορεία ενίσχυσης του δολαρίου στις διεθνείς αγορές συναλλάγματος μόνο μια σοβαρή κρίση εμπιστοσύνης έναντι των ΗΠΑ θα μπορούσε να ανακόψει. Κάτι που δεν μπορεί κανείς να αποκλείσει αν αναλογιστεί την ιδιοσυγκρασία του νέου αμερικανού προέδρου και ασφαλώς τον τρόπο με τον οποίο πολιτεύθηκε τον πρώτο μήνα άσκησης των καθηκόντων του.
Οι καιρικές συνθήκες
Ειδάλλως πιο τρωτά και απειλούμενα από τις διεθνείς εξελίξεις, των γεωπολιτικών συμπεριλαμβανομένων, μοιάζουν τα άλλα νομίσματα, με πιο ευάλωτο ασφαλώς το ευρώ. Πρωτίστως λόγω του Brexit και των κρίσιμων πολιτικών αναμετρήσεων κατά χρονολογική σειρά σε Ολλανδία, Γαλλία και Γερμανία, δευτερευόντως λόγω της ανανεωμένης ελληνικής κρίσης.
Τέλος, ιστορικά την άνοιξη οι τιμές του πετρελαίου στις διεθνείς αγορές δέχονται πιέσεις λόγω βελτίωσης των καιρικών συνθηκών και κάμψης της ζήτησης στην αμερικανική αγορά. Οι πιέσεις τερματίζονται την 31η Μαΐου που εορτάζεται η «Memorial Day».
Είναι η Ημέρα Μνήμης των πεσόντων αμερικανών στρατιωτών, από την οποία ξεκινά επισήμως η περίοδος των θερινών διακοπών στις ΗΠΑ. Η περίοδος αυτή ονομάζεται και «driving season» επειδή οι οδηγοί γεμίζουν τα ρεζερβουάρ των αυτοκινήτων τους για να εκδράμουν στις εξοχές και ως εκ τούτου εκτινάσσεται η ζήτηση για καύσιμα. Μπορεί η Κίνα να είναι πλέον πρώτη καταναλώτρια χώρα ενέργειας στον κόσμο, αλλά τον ρυθμό στις διεθνείς αγορές πετρελαίου εξακολουθούν να τον δίνουν οι αμερικανοί καταναλωτές.
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
