Violet Louise: «Μοδάτη ιδεολογία είναι ο άκρατος πλουτισμός»

H Violet Louise και η δημιουργική της ομάδα ανοίγουν ξανά τα πρακτικά της δίκης της «Ιωάννας της Λωρραίνης» σε μία transmedia παράσταση που δίνει μια σύγχρονη εκδοχή της ιστορίας της νεαρής χωριατοπούλας που έσωσε στις αρχές του 15ου αι. τη Γαλλία από την αγγλική εισβολή.Η παράσταση θέτει ερωτήματα για την πορεία και τη δυναμική τού ενός ανθρώπου απέναντι στο σύστημα των πολλών, προβάλλοντας την αναλογία εκείνης της εποχής με τη σημερινή, με τη χρήση μουσικής, ήχου και οπτικών.

n Τι σας ενέπνευσε στην ιστορία της Ιωάννας της Λωρραίνης;

«Με ενέπνευσε το γεγονός ότι η Ιωάννα ήταν ένα κορίτσι δεκαεπτά χρόνων με στόφα μεγάλου στρατηλάτη. Με ελκύουν τα παράδοξα, οτιδήποτε δεν ακολουθεί τους κανόνες της λογικής. Με ενέπνευσε η βαθιά της πίστη, θα ήθελα και εγώ να έχω πίστη σε κάτι, σε οτιδήποτε που να με οδηγήσει στην υπέρβαση. Με ενέπνευσε επίσης, όσο και αν ακούγεται περίεργο, η εικόνα της Ιωάννας κρατώντας το λάβαρό της πάνω στο άλογο.Κάποια πράγματα φαίνονται αυτονόητα ή ακόμα και γραφικά, από την άλλη όμως δεν είναι καθόλου έτσι. Το να μπορείς να παρασύρεις και άλλους με τη δύναμη της ψυχής σου δεν είναι απλή υπόθεση. Η Ιωάννα λοιπόν δεν είναι μια απλή περίπτωση ενός μικρού κοριτσιού που πίστευε πολύ στον Θεό. Είναι η προσωποποίηση της ίδια της ζωής στο ζενίθ της, που διαμορφώνει συνειδήσεις και ξεθεμελιώνει κυρίαρχες δυνάμεις».

n Γιατί δεν έχουν θέση στον κόσμο, ειδικά σήμερα, οι άγιοι, οι ονειροπόλοι και οι ιδεολόγοι;

«Μα γιατί είναι ντεμοντέ. Μοδάτη ιδεολογία είναι ο άκρατος πλουτισμός. Οποιος δεν είναι διατεθειμένος να κάνει τα πάντα για να γίνει κοινωνικά και οικονομικά ισχυρός, ζει στη ζώνη του λυκόφωτος. Η φιλοσοφία που προωθείται από τα media είναι πραγματοκεντρική και όχι ανθρωποκεντρική. Κατέχω σημαίνει ότι μπορώ να υπάρχω, είναι πλέον το συνώνυμο της ελευθερίας. Ο ονειροπόλος, ο ιδεολόγος ή ο άγιος έχουν λάβει στο μυαλό των περισσοτέρων ανθρώπων την έννοια του ανόητου, του αφελούς, του ανθρώπου εκτός πραγματικότητας. Και το να ζεις εκτός πραγματικότητας δεν συγχωρείται.
Με συγκινεί βαθιά το τελευταίο τραγούδι των Radiohead που λέγεται «Daydreaming». O Τομ Γιορκ αφήνει τα οράματά του, όπως και η Ιωάννα, να κατακλύσουν την πραγματικότητά του, μεταφέρεται μαγικά από τον κυνισμό της καθημερινότητας πίσω στον χρόνο, στον πρωτόγονο άνθρωπο που κοιμάται στη σπηλιά δίπλα στη φωτιά. Είναι σαν να προσπαθεί να πιάσει το νήμα από την αρχή.Ο σύγχρονος άνθρωπος έχει κάνει λάβαρό του την ανάγκη του για επιβίωση με οποιονδήποτε τρόπο. Στο δικό της λάβαρο, η Ιωάννα είχε ζωγραφισμένο ένα λιβάδι με ανθισμένα κρίνα… Ο,τι μπορεί να σημαίνει για τον καθένα αυτή η εικόνα».

n Ποιοι συγκαιρινοί μας άνθρωποι έχουν αναλάβει τον ρόλο που έπαιζε αυτό το κορίτσι τότε;

«Νομίζω ότι άνθρωποι σαν τον Σνόουντεν είναι το ανάλογο της Ιωάννας σήμερα. Ζούμε τον απόλυτο φασισμό, την πλήρη κατάργηση κάθε μορφής ελευθερίας. Σήμερα ο εχθρός του λαού χρησιμοποιεί με μαεστρία το μεγάλο όπλο της τεχνολογίας στην κοινωνία της πληροφορίας. Η χειραγώγηση μέσα από τα media στρεβλώνει συνειδήσεις και καλλιεργεί τον τρόμο. Ηρωας στην εποχή μας είναι αυτός που αποκαλύπτει το ψεύδος της εικονικής πραγματικότητας. Ηρωας είναι αυτός που υπερασπίζεται την ελευθερία του λόγου και την ελευθερία των ιδεών.
H περίπτωση του Σνόουντεν θυμίζει την περίπτωση του ανθρώπου από το σπήλαιο του Πλάτωνα, που βγαίνει και αντικρίζει το πραγματικό φως της ημέρας. Επιστρέφει μετά στη σπηλιά και προσπαθεί να αφυπνίσει αυτούς που ζουν στο σκοτάδι, αυτούς που βλέπουν είδωλα και σκιές νομίζοντας πως είναι πραγματικές. Το να αφυπνίζεις ανθρώπινες συνειδήσεις και να ξυπνάς ανθρώπινα μυαλά από τον λήθαργο είναι το ανάλογο του να ιππεύεις το άλογό σου και να βγαίνεις στο πεδίο της μάχης, θέλοντας να υπερασπιστείς το δικαίωμα στη ζωή».

n Ποια είναι η αναλογία της εποχής εκείνης με τη σύγχρονη;

«Η γνώμη μου για τον Μεσαίωνα, την εποχή δηλαδή που έζησε και πέθανε η Ιωάννα, είναι ότι δεν ήταν πραγματικά Μεσαίωνας. Εννοώ ότι δημιουργήθηκε ένας μύθος ότι ο Μεσαίωνας είναι η εποχή της αμάθειας και των προλήψεων. Αυτή η ιδέα δημιουργήθηκε από τους υπέρμαχους του Διαφωτισμού και τους λόγιους της Αναγέννησης που ήθελαν να τονίσουν την υπεροχή της δικής τους σκεπτόμενης κουλτούρας σε σχέση με αυτή των προκατόχων τους που έζησαν στον Μεσαίωνα, γεγονός το οποίο δεν είναι αλήθεια. Για παράδειγμα, το 1450, στον ύστερο Μεσαίωνα, εφευρέθηκε η τυπογραφία που διευκόλυνε τη μαζική παραγωγή και διάδοση συγγραμμάτων και τεχνών. Με την ίδια λογική οι άνθρωποι που ζουν στην εποχή τους έχουν πάντα την ψευδαίσθηση ότι ζουν σε μια κοινωνία πολύ περισσότερο ανεκτική, ελεύθερη, πρωτοποριακή, εναλλακτική, πνευματική από ό,τι οι άνθρωποι μιας προηγούμενης περιόδου. Αναρωτιέμαι, λοιπόν, γιατί να μην είναι ο 21ος αιώνας ο πραγματικός μεσαίωνας με την έννοια του σκοταδισμού, της οπισθοδρόμησης, του συντηρητισμού, των ταξικών κοινωνιών. Οπου και να κοιτάξουμε σήμερα, βλέπουμε να διαπράττονται θηριωδίες. Αν κάποιος τρελός πατήσει ένα κουμπί θα καταφέρει σε μερικά δευτερόλεπτα να εξαφανίσει τόσο μεγάλο ποσοστό πληθυσμού όσο δεν κατάφεραν να εξαφανίσουν η πανώλη και ο λιμός μαζί, τα σκοτεινά χρόνια του Μεσαίωνα. Θέτω λοιπόν στον εαυτό μου το ερώτημα: μήπως εγώ και οι σύγχρονοί μου ζούμε στον μεσαίωνα και δεν το έχουμε καταλάβει ακόμα;».

n Ορίζετε την παράστασή σας ως transmedia. Τι σημαίνει αυτό;

«Ο όρος transmedia είναι ουσιαστικά μια τεχνική αφήγησης μιας ιστορίας χωρίς να περιορίζεται ο αφηγητής μόνο σε ένα μέσο. Και όταν εννοούμε μέσο, δεν εννοούμε μόνο τα μέσα της αφήγησης αλλά και τα μέσα θέασης. Μια ιστορία που αναπτύσσεται από διάφορα μέσα και πλατφόρμες. Διαμορφώνεται με αυτόν τον τρόπο μια ισχυρή σχέση αλληλεπίδρασης με τον θεατή. Η σύγκλιση διαφορετικών μέσων για την αφήγηση ιστοριών είναι μια πρακτική που έρχεται από το μακρινό παρελθόν. Οι μορφές προφορικής αφήγησης δεν σταμάτησαν να υπάρχουν όταν εμφανίστηκε η γραφή, ούτε ακόμα και μετά την τυπογραφία. Το θέατρο συνυπάρχει με την τηλεόραση, τον κινηματογράφο, άλλες μορφές τέχνης. Η σύγχρονη μορφή αφήγησης, διαμέσου της τεχνολογίας, δημιουργεί μια ελευθερία στον αφηγητή, της επιλογής των μέσων που θα χρησιμοποιήσει για να αφηγηθεί την ιστορία του. Οπως και τον τρόπο που θα επικοινωνήσει την αφήγησή του π.χ. μέσω υπολογιστή, tablet, διαδικτυακής πλατφόρμας, social media κτλ.».