Σε μία νέα, πολύ κρίσιμη φάση, κατά την οποία θα κριθεί η τύχη του κινήματος ανεξαρτητοποίησης από τον ζυγό της Μαδρίτη, εισέρχεται η καταλανική εξέγερση. Καθώς ο πρώην περιφερειακός πρόεδρος της Καταλονίας Αρτούρ Μας παρουσιάζεται τη Δευτέρα ενώπιον της Δικαιοσύνης μαζί με δύο μέλη της κυβέρνησής του με την κατηγορία της «πολιτικής ανυπακοής» λόγω της διοργάνωσης στα τέλη του 2014 του «συμβουλευτικού δημοψηφίσματος» για την ανεξαρτησία, το βασικό ερώτημα που τίθεται αφορά τον ισπανό πρωθυπουργό Μαριάνο Ραχόι: Μέχρι πού είναι διατεθειμένος να φθάσει προκειμένου να πνίξει οποιαδήποτε προσπάθεια ανεξαρτητοποίησης;
Εάν ο Μας και οι συγκατηγορούμενοι κριθούν ένοχοι, αντιμετωπίζουν ποινή απαγόρευσης από δημόσια αξιώματα έως και 10 ετών. Πρόκειται για την πρώτη ποινική υπόθεση στην οποία εμπλέκονται αρκετοί αυτονομιστές ηγέτες της Καταλονίας και η οποία είναι βέβαιο ότι θα κλιμακώσει την ένταση μεταξύ Βαρκελώνης – Μαδρίτης, όσο η καταλανική κυβέρνηση επιμένει μέχρι κεραίας στη δέσμευσή της να προχωρήσει σε δημοψήφισμα τα τέλη Σεπτεμβρίου.
Δεν είναι ωστόσο μόνο η τύχη του κινήματος για την ανεξαρτησία της Καταλονίας που κρίνεται από αυτή τη δικαστική διαμάχη. Τέσσερις οργανώσεις καλούν σε συγκεντρώσεις διαμαρτυρίας με κεντρικό σύνθημα «Κρινόμαστε όλοι». Η συμμετοχή, σύμφωνα με το Politico, αναμένεται αθρόα, γεγονός το οποίο θα εκμεταλλευτούν αυτονομιστές αξιωματούχοι, προκειμένου να ηλεκτρίσουν την ατμόσφαιρα και να ενισχύσουν το κίνημα αυτοδιάθεσης της Βορειοανατολική Ισπανίας.
Με καταδικαστική ή αθωωτική απόφαση, ο Ραχόι βρίσκεται ενώπιον ενός πολύ σοβαρού κινδύνου: να μετατρέψει στα μάτια του κόσμου τους καταλανούς ηγέτες σε «μάρτυρες» και η υπόθεση να στραφεί μπούμερανγκ εις βάρος του. Για τους υποστηρικτές του κινήματος της ανεξαρτησίας η δικαστική διαμάχη είναι η καλύτερη απόδειξη ότι ο Ραχόι είναι ένας απολυταρχικός ηγέτης και πως το ισπανικό σύστημα – κυρίως τα ισπανικά δικαστήρια – μάχεται κατά της θέλησης του καταλανικού λαού.
Το σύνολο σχεδόν των πολιτικών δυνάμεων της Ισπανίας τάσσεται σθεναρά κατά τη διεξαγωγή οποιουδήποτε δημοψηφίσματος για την ανεξαρτησία της Καταλονίας, ενώ ο Ραχόι έχει διαμηνύσει σε όλους τους τόνους ότι είναι παράνομο, καθώς δεν μπορεί να διεξαχθεί στη χώρα δημοψήφισμα σε μια περιοχή για ένα ζήτημα που αφορά συνολικά την Ισπανία.
Η Μαδρίτη είναι διατεθειμένη να ασκήσει κάθε νομικό μέσο προκειμένου να κρατήσει τους Καταλανούς μακριά από τις κάλπες. Αυτό μπορεί να έχει πολλές πρακτικές εφαρμογές – από τα ληφθούν προληπτικά μέτρα ώστε να αποθαρρυνθούν οι δημόσιοι υπάλληλοι να οργανώσουν δημοψήφισμα έως το να αφαιρεθούν αρμοδιότητες που αυτή τη στιγμή βρίσκονται στα χέρια της καταλανικής κυβέρνησης. Σε ένα πιο ακραίο σενάριο, θα μπορούσε να ακολουθήσει και ένα νέο κύμα ποινικών διώξεων κατά δημοσίων λειτουργών.
