Την προηγούμενη Κυριακή, όταν ο 27χρονος ακροδεξιός φοιτητής Κοινωνιολογίας Αλεξάντρ Μπισονέτ εισήλθε ένοπλος στο Κέντρο Ισλαμικού Πολιτισμού του Κεμπέκ και άρχισε να πυροβολεί αδιακρίτως, πέρα από τους έξι ανθρώπους που έπεσαν νεκροί, επλήγη σοβαρά και η συλλογική συνείδηση ενός έθνους που υπερηφανεύεται πως αποτελεί το κατ’ εξοχήν πρότυπο πολυπολιτισμικής κοινωνίας.
Ο Τζάστιν Τριντό χαρακτήρισε την επίθεση «αποτρόπαια τρομοκρατική ενέργεια» κατά του κοσμοπολιτισμού των Καναδών. «Είμαστε μαζί σας» δήλωσε ο καναδός πρωθυπουργός προς τους μουσουλμάνους. «Να γνωρίζετε πως σας εκτιμάμε, εμπλουτίζετε την κοινή μας χώρα ποικιλοτρόπως» επισήμανε, γνωρίζοντας πως σε έναν κόσμο όλο και εχθρικότερο προς τους πρόσφυγες και τους μετανάστες –προς όλους τους αλλοδαπούς –ο Καναδάς εξακολουθεί να ξεχωρίζει, προσφέροντας καταφύγιο σε χιλιάδες κατατρεγμένους. Αλλά η μαζική σφαγή –μία από τις χειρότερες πράξεις βίας κατά μουσουλμάνων στην ιστορία της χώρας –αποκάλυψε επίσης μια αυξανόμενη επιφυλακτικότητα μερίδας Καναδών προς το Ισλάμ καθώς και την ανησυχητική άνοδο ακροδεξιών πολιτικών, πρότυπο των οποίων είναι πλέον ο Ντόναλντ Τραμπ.
Το 2005, το Κεμπέκ έγινε η πρώτη επαρχία του Καναδά όπου απαγορεύτηκε η εφαρμογή της Σαρία ενώ λιγότερο από μια δεκαετία μετά, η κυβέρνηση του Κόμματος του Κεμπέκ (Parti Québécois) αποπειράθηκε να θεσπίσει ένα «καταστατικό αξιών» με βάση το οποίο οι δημόσιοι υπάλληλοι δεν θα μπορούσαν να φέρουν θρησκευτικά σύμβολα.
Την ίδια ώρα, η πόλη του Κεμπέκ αποτελεί προπύργιο του συντηρητισμού σε όλη την επαρχία και έδρα δημοσιογράφων της Δεξιάς που προωθούν ανοιχτά μια αντι-ισλαμική ατζέντα, με αποτέλεσμα κάποιοι να υποστηρίζουν πλέον πως η επίθεση στο ισλαμικό κέντρο είναι απλώς προπομπός όλων όσα πρόκειται να ακολουθήσουν. Δημοσκόπηση του 2013 είχε αποκαλύψει ότι το 69% των κατοίκων της επαρχίας του Κεμπέκ ήταν ιδιαίτερο επιφυλακτικό προς το Ισλάμ ενώ στην υπόλοιπη χώρα το ποσοστό ανερχόταν στο 54%, οκτώ μονάδες πάνω σε σχέση με το 2009. «Υφίσταται ήδη ένα εντεινόμενο κλίμα ισλαμοφοβίας» δηλώνει σήμερα ο επικεφαλής του Εθνικού Συμβουλίου Μουσουλμάνων του Καναδά, προειδοποιώντας ότι «πολλοί φοβούνται και όχι άδικα πως η απόρριψη των μουσουλμάνων από τον Τραμπ και η ρητορική που τη συνοδεύει θα έχει ως αποτέλεσμα να ενταθεί το μίσος και να σημειωθούν και άλλες πράξεις βίας».
Το Ισλάμ στον Καναδά άρχισε να απασχολεί ιδιαίτερα την κοινή γνώμη το 2015, όταν η συντηρητική κυβέρνηση του πρώην πρωθυπουργού Στίβεν Χάρπερ θέσπισε έναν αμφιλεγόμενο νόμο για την παρακολούθηση ατόμων με στόχο την πάταξη της «τζιχαντιστικής τρομοκρατίας».
Εβδομάδες προτού τη διεξαγωγή των ομοσπονδιακών εκλογών έφθασε στο σημείο να προτείνει ακόμη και τη δημιουργία μιας ειδικής τηλεφωνικής γραμμής για την καταγγελία «βάρβαρων πολιτισμικών πρακτικών». Παρότι στην πρόταση δεν υπήρχε αναφορά στο Ισλάμ, πολλοί την επέκριναν, υποστηρίζοντας πως αποσκοπούσε αποκλειστικά στη «στοχοποίηση των μουσουλμανικών κοινοτήτων».
Ολα αυτά είχαν ως αποτέλεσμα την αύξηση της δημοτικότητας των Συντηρητικών. Οι Φιλελεύθεροι του Τριντό, ωστόσο, βρίσκονταν στους αντίποδες και απευθύνοντας έκκληση για ενότητα δεσμεύτηκαν για την άμεση υποδοχή στη χώρα χιλιάδων προσφύγων από τη Συρία. «Φίλοι μου, νικήσαμε τον φόβο με την ελπίδα. Νικήσαμε τις διχαστικές πολιτικές μ’ ένα θετικό όραμα που ενώνει τους Καναδούς» αναφώνησε ο σημερινός πρωθυπουργός του Καναδά τον Οκτώβριο του 2015 αφότου αναδείχτηκε νικητής. Δύο μήνες μετά βρισκόταν στο αεροδρόμιο του Τορόντο και υποδεχόταν προσωπικά πρόσφυγες από τη Συρία.
Αλλά το καλοκαίρι του 2016, έπειτα από την άφιξη (μερικών) χιλιάδων Σύρων στη χώρα, δημοσκόπηση έδειξε ότι μόλις ένας στους τρεις πολίτες του Οντάριο είχε θετική γνώμη για το Ισλάμ. «Την ώρα που ο Καναδάς επαινείται παγκοσμίως για την υποδοχή προσφύγων από τη Συρία, μια νέα δημοσκόπηση δείχνει ότι καλούμαστε να αντιμετωπίσουμε κάτι δυσοίωνο, την ισλαμοφοβία» επισήμανε τότε σε δημοσίευμά της η «Τορόντο Σταρ».
Το φθινόπωρο της ίδιας χρονιάς, στα συμπεράσματα μιας άλλης δημοσκόπησης γινόταν λόγος για «αυξανόμενη αναλγησία προς τους ξενόφερτους, γεγονός που ενδεχομένως να οφείλεται στον Ντόναλντ Τραμπ».
Κλοντ Ντενίς: «Ο Καναδάς δεν έχει ανοσία στην Ακροδεξιά»
«Εως σήμερα, στον Καναδά η Ακροδεξιά δεν έχει σημειώσει άνοδο ανάλογη με αυτή που παρατηρείται στην Ευρώπη και στις ΗΠΑ. Αλλά υπάρχει ένα περιθωριακό ακροδεξιό κίνημα και η χώρα δεν έχει ανοσία σε πιθανή διόγκωσή του. Ζητήματα που βρίσκονται στον πυρήνα της ακροδεξιάς ρητορικής επικρατούν και στην τρέχουσα προεκλογική εκστρατεία για την ανάδειξη της ηγεσίας του Συντηρητικού Κόμματος του Καναδά, ενός από τα δύο κύρια ομοσπονδιακά κόμματα της χώρας. Και είναι ξεκάθαρο πως αυτό οφείλεται στην επιτυχία του Ντόναλντ Τραμπ στις ΗΠΑ και – σε λιγότερο βαθμό και κυρίως στο γαλλόφωνο Κεμπέκ – στη δημοτικότητα της Μαρίν Λεπέν στη Γαλλία. Ο δράστης της επίθεσης στο τέμενος του Κεμπέκ ήταν οπαδός και των δύο ενώ ενδέχεται η εκλογή του Τραμπ να ισχυροποίησε τις προθέσεις του»
εξηγεί στο «Βήμα» ο Κλοντ Ντενίς, καθηγητής στη Σχολή Κοινωνιολογικών και Ανθρωπολογικών Σπουδών του Πανεπιστημίου της Οτάβας, σχολιάζοντας τις επιπτώσεις της εκλογής Τραμπ στην (πλέον) ανεκτική καναδική κοινωνία. «Επειτα από την εκλογή του αυξήθηκαν, και στον Καναδά όπως και αλλού, οι αναφορές και οι μαρτυρίες για εγκλήματα μίσους» πρόσθεσε. Και επισήμανε πως «τα τελευταία 15 χρόνια παρατηρείται αύξηση της ισλαμοφοβίας και μια μικρή μειονότητα «λευκών εθνικιστών» υποστηρίζει ακραίες θέσεις κατά προσφύγων, μεταναστών και μουσουλμάνων ενώ υπάρχει και ένας ακόμη μικρότερος αριθμός ανθρώπων που θα προβούν σε πράξεις βίας ακολουθώντας τις εν λόγω ιδέες». Θεωρεί, ωστόσο, πως «οι πολιτισμικές και θρησκευτικές διαφορές είναι και θα εξακολουθούν να είναι όχι μόνο αποδεκτές αλλά και επιθυμητές στον Καναδά. Αμέσως μετά τη σφαγή, πλήθος Καναδών έσπευσε να εκφράσει την αλληλεγγύη του στα μέλη της μουσουλμανικής κοινότητας. Και πολλοί άνθρωποι αντιστέκονται στην ισλαμοφοβία που κατέληξε να αποτελεί κανονικότητα» ανέφερε.
Οσον αφορά τη γνώμη των συμπατριωτών του για τον 45ο πρόεδρο των ΗΠΑ, ο κ. Ντενίς αρκέστηκε να επικαλεστεί δημοσιογράφο των «Νιου Γιορκ Τάιμς», ο οποίος την επομένη του μακελειού στο Κεμπέκ σημείωσε πως πάρα πολλοί Καναδοί όχι μόνο εναντιώνονται στον Τραμπ αλλά αισθάνονται ακόμη και «αηδία».
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
