Σοκ από τις στρατιές των καταφρονεμένων

Η κρίση χτύπησε κόκκινο. Μετά από οκτώ χρόνια ύφεσης, απώλεια 700.000 θέσεων εργασίας και τη δραματική μείωση των εισοδημάτων των νοικοκυριών, τα αλλεπάλληλα κύματα μέτρων έχουν οδηγήσει μεγάλο τμήμα του ελληνικού πληθυσμού πέρα από τα όρια της φτώχειας, στα όρια της εξαθλίωσης.

Η εικόνα, μιας στρατιάς καταφρονεμένων, αποτυπώνεται τις ημέρες αυτές στις ουρές που σχηματίζονται στα ΚΕΠ και στους δήμους όλης της χώρας για το μηνιαίο επίδομα των 200 ευρώ τον μήνα αλλά και στο μεγάλο «μποτιλιάρισμα» που έγινε στο Internet στη σελίδα για το «Κοινωνικό Εισόδημα Αλληλεγγύης» την οποία επισκέφθηκαν σε τέσσερις ημέρες (μέχρι και την Παρασκευή) πάνω από 1.800.000 άνθρωποι για να δουν αν δικαιούνται το επίδομα της φτώχειας.

Μάλιστα την περασμένη Πέμπτη ο ρυθμός επισκέψεων στην ιστοσελίδα του υπουργείου Απασχόλησης ήταν 7.000 άτομα ανά δευτερόλεπτο, πρωτοφανές νούμερο που δείχνει την αγωνία της επιβίωσης.

Το μηνιαίο επίδομα μπορεί να ανέλθει μέχρι και 400 ευρώ για τετραμελή οικογένεια τα μέλη της οποίας έχουν μείνει χωρίς δουλειά και εισόδημα χαμηλότερο από 5.000 ευρώ τον χρόνο.

Η δραματική οικονομική κατάσταση των νοικοκυριών και οι εστίες έντασης που έχουν δημιουργηθεί από τις απλήρωτες καθαρίστριες, τους νέους επαγγελματίες που κλείνουν τα μπλοκάκια επειδή δεν αντέχουν να πληρώνουν τις εξοντωτικές εισφορές και τους αγρότες τους οποίους «δαγκώνουν» –για πρώτη φορά –τα μέτρα για τη φορολόγηση των εισοδημάτων τους και τις εισφορές υπέρ ΟΓΑ έχουν οδηγήσει την κυβέρνηση σε δυσχερή θέση. Δεδομένου μάλιστα ότι άλλα υποσχόταν (ελαφρύνσεις) και άλλα μέτρα που οδηγούν σε αφαίμαξη εισοδημάτων εφαρμόζει.

Για να εκτονωθούν οι αντιδράσεις ήδη συζητούνται διορθωτικές κινήσεις για τους εργαζομένους που αμείβονται με δελτίο παροχής υπηρεσιών – «μπλοκάκι» ώστε να ελαφρυνθούν οι εισφορές και να μη χάσουν την εργασία τους.

Αυτό όμως που φοβίζει την κυβέρνηση είναι τι θα συμβεί όταν η στρατιά των πραγματικά φτωχών που υπολογίζονται στο 20% του πληθυσμού εκφραστεί και ξεσπάσει.

Τι και αν ο υπουργός Επικρατείας Αλέκος Φλαμπουράρης ισχυρίζεται ότι «αυτό που καταφέραμε είναι να μην ψάχνουν οι άνθρωποι για τροφή στα σκουπίδια». Η φτώχεια είναι εδώ. Προφανώς τώρα που θα διαβάσει τα νούμερα θα αντιληφθεί, αν δεν έχει εικόνα από τα συσσίτια, τι συμβαίνει στην ελληνική κοινωνία.

Την πρώτη εβδομάδα της λειτουργίας του προγράμματος «Κοινωνικό Εισόδημα Αλληλεγγύης» ο όγκος επισκέψεων στην ηλεκτρονική πλατφόρμα ήταν τεράστιος, πρωτόγνωρος, αποκαλυπτικός για την κατάσταση της οικονομικής ανέχειας και φτώχειας που βιώνουν άνεργοι, νέοι και ηλικιωμένοι, μονογονεϊκές οικογένειες και χιλιάδες οικονομικοί μετανάστες που ήρθαν να δουλέψουν στην Ελλάδα τις προηγούμενες δεκαετίες.

Σύμφωνα με επίσημα στοιχεία του υπουργείου Απασχόλησης τις ώρες αιχμής η πλατφόρμα χρησιμοποιείται κάθε δευτερόλεπτο από 7.000 πολίτες ταυτοχρόνως. Γεγονός που υποχρέωσε την ΗΔΙΚΑ να προχωρήσει στην επέκταση της δυναμικότητας του συστήματος ώστε να μπορεί να ανταποκριθεί στην τεράστια αυτή ζήτηση.

Από την έναρξη λειτουργίας μέχρι την Πέμπτη 2 Φεβρουαρίου, διάστημα τριών ημερών για το οποίο ανακοινώθηκαν επίσημα οι αριθμοί, είχαν επισκεφθεί την ιστοσελίδα 1.679.220 πολίτες, εκ των οποίων οι 56.231 συμπλήρωσαν τα στοιχεία τους.

Στην συντριπτική τους πλειονότητα, οι ενδιαφερόμενοι υποβάλλουν τις αιτήσεις οι ίδιοι. Συγκεκριμένα, 49.426 πολίτες υπέβαλαν μόνοι τους την αίτηση, 4.614 μέσω ΚΕΠ και 2.191 μέσω δήμων.

Μαζί με τις αιτήσεις της Παρασκευής ο συνολικός αριθμός των ατόμων που ζητούν το επίδομα πλησίασε τα 70.000 άτομα ενώ κατά τους υπολογισμούς οι δικαιούχοι θα ανέλθουν τελικά σε περισσότερες από 500.000 άτομα ή οικογένειες.

Βέβαια μέσα σε αυτό το πλήθος, όπως και στις περιπτώσεις με τα «κόκκινα» δάνεια, τους κακοπληρωτές που εκμεταλλεύονται τα παράθυρα του νόμου για να μην πληρώνουν, είναι χιλιάδες πρόσωπα –Ελληνες και αλλοδαποί –που είτε δεν δηλώνουν τίποτε στην Εφορία παρότι έχουν εισοδήματα είτε από αγροτικές εργασίες, οικοδομικές που σχεδόν έχουν εκμηδενιστεί.

Αυτός είναι ο μεγάλος πονοκέφαλος για την ηγεσία του υπουργείου Απασχόλησης και Κοινωνικών Ασφαλίσεων, πώς μπορεί να διαχωριστούν όσοι έχουν πραγματική ανάγκη από τους φοροφυγάδες, ένα ζήτημα το οποίο έχει θέσει στο τραπέζι και η τρόικα. Παρά ταύτα βρισκόμαστε μπροστά σ’ ένα φαινόμενο. Την απογραφή της φτώχειας, την καταγραφή της γενιάς των καταφρονεμένων, απότοκος της οικονομικής κρίσης και της διάλυσης των κοινωνικών δομών του κράτους.

Για την ιστορία θυμίζουμε ότι η εφαρμογή του ελάχιστου εγγυημένου εισοδήματος «Κοινωνικό Εισόδημα Αλληλεγγύης» όπως το νομοθέτησε ο ΣΥΡΙΖΑ ήταν προαπαιτούμενο του δεύτερου μνημονίου και η προετοιμασία εφαρμογής του (ανεπιτυχής τότε) ξεκίνησε επί κυβερνήσεως Αντώνη Σαμαρά.

Το 2014 επιχειρήθηκε να εφαρμοστεί πιλοτικά σε δήμους με τα μεγαλύτερα ποσοστά ανεργίας –Νίκαια στον Πειραιά, Εύοσμος στη Θεσσαλονίκη –αλλά η υλοποίησή του σκόνταψε σε πολιτικά ρουσφέτια και πιέσεις από δημάρχους που διεκδικούσαν το πρόγραμμα.

Ο ΣΥΡΙΖΑ ξεκίνησε το 2015 με την εφαρμογή του προγράμματος σίτισης μέσω των προπληρωμένων καρτών σίτισης που έδινε σε φτωχά στρώματα της κοινωνίας (60 ευρώ τον μήνα) για τις αγορές ειδών σουπερμάρκετ. Το Μαξίμου θεωρώντας ότι το «Κοινωνικό Εισόδημα Αλληλεγγύης» είναι μια ευκαιρία άσκησης κοινωνικής πολιτικής –απευθύνεται στη στρατιά των φτωχών –προσβλέποντας και σε πολιτικά οφέλη. Θέλει να προσεγγίσει με αυτόν τον τρόπο στρώματα που έχει ξεχάσει στο πρόγραμμά της η Νέα Δημοκρατίας και στον δημόσιο πολιτικό λόγο του ο αρχηγός της Κυριάκος Μητσοτάκης.