Η κτηματομεσιτική αγορά είναι ένας από τους κλάδους που έχουν πληγεί βαρύτατα τα τελευταία 8 χρόνια. Η ανεργία και η μείωση των μισθών έχουν οδηγήσει σε κατακόρυφη πτώση της ζήτησης και των τιμών των κατοικιών, που σε ορισμένες περιπτώσεις ξεπερνά το 70%. Η κατάσταση στην Αθήνα περιγράφεται δραματική και στις αρχές του 2017. Η συνολική πτώση των τιμών πώλησης κατοικιών από το 2008 έως το τρίτο τρίμηνο του 2016 αγγίζει πλέον το 43,5%, ενώ η πραγματική μείωση αγγίζει σε ορισμένες μη δημοφιλείς περιοχές ακόμη και το 70%. Η κατάσταση στη συμπρωτεύουσα δεν διαφοροποιείται σημαντικά.
Την τελευταία επταετία οι τιμές στη Θεσσαλονίκη έχουν υποχωρήσει σε ποσοστό πάνω από 50% στην πώληση, ενώ στη μίσθωση η πτώση είναι λίγο μικρότερη. Είναι αξιοσημείωτο ότι ένα διαμέρισμα στο ιστορικό Κέντρο που στο παρελθόν άγγιζε τα 2.000 € το τετραγωνικό μέτρο, τώρα η τιμή του υπολογίζεται γύρω στα 1.000 €, ενώ στην ευρύτερη περιοχή μπορεί να φτάσει και τα 400 € το τετραγωνικό.
«Αν και το ιστορικό Κέντρο διατηρεί τα πρωτεία όσον αναφορά τη ζήτηση, η πτώση φτάνει περίπου τα 1.000 €, ενώ σε περιοχές όπως είναι η Ολύμπου και η Κασσάνδρου οι τιμές είναι πολύ χαμηλότερες» υποστηρίζει ο πρόεδρος του Συλλόγου Μεσιτών Θεσσαλονίκης (ΣΜΑΣΘ), κ. Αγγελος Πασαλίδης.
Οι τιμές σήμερα είναι στο μισό των αντικειμενικών αξιών του 2008, ενώ κάποιες φορές πιο χαμηλά, αναλόγως την περιοχή. «Για παράδειγμα πριν από 2 χρόνια μία κατοικία 90 τ.μ. στοίχιζε στο κέντρο της πόλης 100.000 €, ενώ σήμερα μόλις 20.000 €» αναφέρει η πρόεδρος του Συμβολαιογραφικού Συλλόγου Εφετείου Θεσσαλονίκης, κυρία Ιωάννα Χρουσαλά-Μπιλίση.
Οπως τονίζουν οι μεσίτες, οι φοιτητές συνεχίζουν να αποτελούν την κύρια δύναμη της αγοράς σε ποσοστό 80%. Τα ενοίκια, αν και συνεχίζουν να βρίσκονται σε φθίνουσα πορεία, σταδιακά σταθεροποιούνται, κάτι με το οποίο συμφωνεί και ο πρόεδρος της Ενωσης Ιδιοκτητών Ακινήτων Θεσσαλονίκης (ΕΝΙΑΘ), κ. Κώστας Χαϊδούτης. «Στο κέντρο της πόλης μπορεί κάποιος να βρει ένα μικρό σπίτι (στούντιο) από 200 ως 250 € ενώ ένα πιο μεγάλο σπίτι (80 τ.μ.) από 300 ως 350€» αναφέρουν οι μεσίτες.
Ωστόσο, παρά την κατακόρυφη πτώση των τιμών, η Θεσσαλονίκη συνεχίζει να παραμένει λίγο πιο ακριβή στις τιμές ενοικίασης φοιτητικής στέγης σε σχέση με τις άλλες πόλεις. «Αυτό συμβαίνει επειδή παραμένει ναυαρχίδα στη ζήτηση των φοιτητών» αναφέρει ο πρόεδρος των μεσιτών.
Η οικονομική κρίση δεν θα μπορούσε να μην επηρεάσει και τον χώρο των επαγγελματικών μισθώσεων. Σήμερα, η ζήτηση για ενοικίαση καταστημάτων ποικίλλει ανάλογα με την περιοχή. «Οι νέοι καταστηματάρχες αδυνατούν να ανοίξουν νέες επιχειρήσεις στο Κέντρο, καθώς οι ιδιοκτήτες ζητούν μεγάλες προκαταβολές» τονίζει η κυρία Μπιλίση. Επομένως, είναι λίγα τα νέα καταστήματα που έχουν καταφέρει, παρά τις οικονομικές δυσχέρειες, να εδραιωθούν στην αγορά.«Οταν βλέπεις σε αγγελίες να πωλείται επαγγελματικός εξοπλισμός, καταλαβαίνεις» επισημαίνουν οι μεσίτες.
Από την άλλη πλευρά, σύμφωνα με τις δηλώσεις του προέδρου του ΣΜΑΣΘ, παρατηρείται αύξηση των επαγγελματικών μισθώσεων σε ισόγεια καταστήματα στο ιστορικό κέντρο της πόλης. Παράλληλα, υπάρχει ζήτηση το τελευταίο δίμηνο και στην ανωδομή, τα γραφεία δηλαδή εκτός από τα ισόγεια, που τα προηγούμενα χρόνια γνώρισαν μια πολύ μεγάλη κρίση.
Το αναμενόμενο επακόλουθο είναι η αύξηση του ξένου επενδυτικού ενδιαφέροντος, καθώς η μείωση των τιμών σε όλους τους τύπους ακινήτων δίνει τη δυνατότητα για αγορές σε «τιμές ευκαιρίας». Καλύτεροι επενδυτές τις περασμένης χρονιάς θεωρούνται αναμφίβολα οι Τούρκοι, που λόγω τις απόπειρας πραξικοπήματος τη 15η Ιουλίου, ψάχνουν ένα σταθερό «καταφύγιο».
Η διολίσθηση της τουρκικής λίρας, η κατάρρευση του τουρισμού και η υψηλές εθνικιστικές κορόνες δημιουργούν κλίμα αβεβαιότητας, γεγονός που ωθεί τους τούρκους επιχειρηματίες να αναζητήσουν μια δεύτερη ευκαιρία επί ευρωπαϊκού εδάφους. «Σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία τους δίνεται η δυνατότητα να έρθουν στην Ελλάδα και με μία αγορά 250.000 € να κερδίσουν την πράσινη κάρτα και το δικαίωμα παραμονής σε ευρωπαϊκό έδαφος» προσθέτει ο κ. Πασαλίδης.
Παράλληλα όπως υποστηρίζουν τόσο η ΕΝΙΑΘ όσο και οι μεσίτες, οι επενδυτές από τα Βαλκάνια και τη Ρωσία συνεχίζουν να επιδεικνύουν «προσεκτικό» ενδιαφέρον τόσο για τουριστικά όσο και αστικά ακίνητα στην ευρύτερη περιοχή της Θεσσαλονίκης και της Χαλκιδικής, καθώς γνωρίζουν τα προβλήματα που αντιμετωπίζει η χώρα. Για παράδειγμα, οι Σέρβοι περιορίζονται σε αγορές ύψους 25.000 €. Ωστόσο, όπως επισημαίνει η κυρία Μπιλίση, το «ξεπούλημα» των ακινήτων σε πολύ χαμηλές τιμές προς ξένους αγοραστές ίσως ενέχει και αρκετούς κινδύνους, καθώς τα τελευταία χρόνια το ιστορικό Κέντρο έχει «αλλάξει χέρια».
Υποτονικοί ρυθμοί στην οικοδομική δραστηριότητα
Σε άκρως υποτονικό ρυθμό κινείται και η οικοδομική δραστηριότητα, καθώς η πτώση τα τελευταία χρόνια είναι της τάξεως του 90%. «Οι άδειες στο τέλος του 2016 κυμαίνονταν από 100 έως 150 και από αυτές οι περισσότερες αφορούσαν όχι νέες οικοδομές αλλά διαρρυθμίσεις και αναμορφώσεις παλαιών κτιρίων» αναφέρει ο πρόεδρος του ΤΕΕ/ΤΚΜ, κ. Πάρης Μπίλλιας.
Η κατάσταση επιδεινώνεται όσο απομακρύνεται κανείς από το κέντρο του πολεοδομικού συγκροτήματος της πόλης. Ενώ την προηγούμενη δεκαετία περιοχές όπως η Περαία, το Πλαγιάρι, το Τριάδι, το Πανόραμα και η Θέρμη γνώρισαν έντονη οικοδομική «άνθηση», σήμερα οι λιγοστές νέες οικοδομές γίνονται προς το Κέντρο λόγω εγγύτητας σε αυτό. Επιπλέον, η βιομηχανική ζώνη της πόλης βουλιάζει καθώς δεν υπάρχει αγοραστικό ενδιαφέρον για τα εργοστάσια που έχουν απομείνει εκεί, ενώ πολλά από αυτά έχουν ήδη μεταναστεύσει σε γειτονικές χώρες.
«Αυτό που πρέπει να σημειωθεί είναι ότι η κτηματαγορά παραμένει μία ζωντανή αγορά, ένας πυλώνας της οικονομίας, που αυτή τη στιγμή μεταβάλλεται. Συνεχίζουν να υπάρχουν ζητήσεις αλλά σε πολύ διαφοροποιημένες τιμές» υποστηρίζει ο κ. Πασαλίδης.
Αξίζει να σημειωθεί ότι τον ερχόμενο μήνα ο ΣΜΑΣΘ εκδίδει τη νέα ταυτότητα μεσίτη, για την καταπολέμηση όσων κυκλοφορούν στην αγορά και καταχρώνται τον τίτλο αυτό. Ωστόσο, το κύριο πρόβλημα του κλάδου είναι η απουσία της πολιτείας, η φορολόγηση και η αβεβαιότητα. Η μεσιτική αγορά έχει πληγεί τα τελευταία χρόνια καθώς πάνω από το 60% των μεσιτών έχουν ληξιπρόθεσμες οφειλές προς το ασφαλιστικό ταμείο, τον ΟΑΕΕ. Τα ενοίκια μειώθηκαν 30% ενώ τα ακίνητα σχεδόν 70%. Πολλοί τονίζουν ότι αν δεν υπάρξει πολιτική βούληση για τη θέσπιση ενός σταθερού φορολογικού και επενδυτικού περιβάλλοντος, η κατάσταση δεν αναμένεται να βελτιωθεί σύντομα.
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
