Με περιορισμένες σε μεγάλο βαθμό διαφορές, «τα βρήκαν» στο Κυπριακό (και σε άλλα ζωτικά περιφερειακά ζητήματα) Ερντογάν και Τερίζα Μέι.
Και σύμφωνα με τις πρώτες ενημερωτικές εκθέσεις προς τα ΥΠΕΞ Ελλάδος και Κύπρου: η Βρετανίδα πρωθυπουργός «κατενόησε» τις αιτιάσεις της Άγκυρας όσον αφορά το θέμα των εγγυήσεων, ως βασικής προϋποθέσεως για επίλυση του προβλήματος.
Αλλά -το χειρότερο για την ελληνική πλευρά- και ως μέρος της «στρατηγικής ασφάλειας» της Τουρκίας, λόγω κρίσιμων περιφερειακών εξελίξεων.
Οι οποίες, φυσικά, ήσαν στο επίκεντρο των βρετανοτουρκικών συνομιλιών, που κατέληξαν μάλιστα σε συγκεκριμένες συμφωνίες στρατηγικής (και οπλικής) συνεργασίας. Με άξονα το θέμα των ενεργειακών κοιτασμάτων στην περιοχή. Της νομής δηλαδή και γενικότερα της διαχειρίσεως των αποθεμάτων, εφόσον αυτά είναι έτοιμα για εξόρυξη κι εκμετάλλευση.
Φυσικό αέριο και διάσκεψη κορυφής
Να σημειωθεί ότι: ο Ερντογάν έθεσε ως προς αυτά και θέμα «υφαλοκρηπίδας και ΑΟΖ του τουρκοκυπριακού κράτους» (sic), τα οποία η Τουρκία ως εγγυήτρια δύναμη (με βάση τις συμφωνίες του 1960 που εξακολουθούν να είναι σε ισχύ) θα υπερασπίσει. Οπότε προκύπτουν νέα ζητήματα, τα οποία και τείνουν να περιπλέξουν το πρόβλημα.
Που πολύ σύντομα θα επανέλθει στο προσκήνιο, καθώς: Βρετανία -με συναίνεση και των ΗΠΑ- ενεργοποιεί παρασκηνιακές παρεμβάσεις για νέα Διάσκεψη Γενεύης ως συνέχεια της προηγούμενης. Κι αυτό έχει επίσης τεθεί στις συνομιλίες Μέι – Ερντογάν.
Οι οποίοι μάλιστα και ανεφέρθησαν στην ανάγκη «υψηλού επιπέδου συμμετοχής». Εφόσον δηλαδή προετοιμασθεί το έδαφος, να εμπλακούν και οι ηγέτες των τριών εγγυητριών χωρών. Τερίζα Μέι, Ταγίπ Ερντογάν και Αλέξης Τσίπρας.
Σύμφωνα με τις ενδείξεις που ανακύπτουν και τις συναφείς πληροφορίες από βρετανικές κυρίως πηγές: η Μέι ανέφερε στον Τούρκο πρόεδρο (και στον πρωθυπουργό Γιλντιρίμ με τον οποίο συζήτησε λεπτομέρειες) ότι θεωρεί βέβαιη την κατεύθυνση των αγωγών φυσικού αερίου από την ισραηλοκυπριακή ΑΟΖ, μέσω Τουρκίας, εφόσον προεπιλυθούν ορισμένα ζητήματα. Και βασικά το Κυπριακό.
Κάτι που, όπως μετέφερε στον Τούρκο ομόλογό της, αντιλαμβάνεται ότι στηρίζει και η νέα αμερικανική διοίκηση. Της οποίας το ενδιαφέρον για τις εξελίξεις στην περιοχή αναβαθμίζεται στο έπακρο και θα γίνει οσονούπω αισθητό.
Η τουρκική στρατιωτική παρουσία
Έγκυροι παρατηρητές εκτιμούν αυτές τις θέσεις της Βρετανίδας πρωθυπουργού, ως «δέλεαρ» για θετικότερη στάση της Άγκυρας και διευκόλυνση λύσεως του Κυπριακού. Που για το Λονδίνο είναι ζωτικής σημασίας, όχι μόνο λόγω προφανών συμφερόντων γενικότερα στην περιοχή, αλλά και για την «κατοχύρωση των στρατηγικών κεκτημένων του» επί του κυπριακού εδάφους. Και όπως προκύπτει: το σαφές συμβιβαστικό πλαίσιο που η Τερίζα Μέι διεβίβασε δεν απορρίπτεται από τον Ερντογάν.
Εκτός από κάποιες λεπτομέρειες που σχετίζονται με τη «μεταστάθμευση» τουρκικού αποσπάσματος χωρίς συγκεκριμένη ημερομηνία λήξεως. Όπως και το μέγεθος και οι ακριβείς όροι εντολής του. Κατ’ ακρίβειαν, τα «επεμβατικά όρια» που θα προσδιορισθούν με θεσμικές αποφάσεις.
Η μεν Βρετανία συναινεί στην παρουσία τουρκικής δυνάμεως, με χρονοδιάγραμμα κι επαναξιολόγηση αναλόγως των εξελίξεων. Διαφωνεί όμως στη δημιουργία στρατιωτικής Βάσεως όπως διαλαμβάνουν οι τουρκικές αξιώσεις. Κάτι που είναι σαφές ότι δεν αποτελεί ανυπέρβλητο πρόβλημα.
Πλην όμως που Αθήνα και Λευκωσία ούτως ή άλλως προαπορρίπτουν, θεωρώντας το εκτός ευρωπαϊκών κανόνων και προδιαγραφών. Αλλά κυρίως επικίνδυνο για προφανείς λόγους.
Ο ρόλος των ΗΠΑ και της Ρωσίας
Αυτές ακριβώς οι νέες τροπές και τα δεδομένα που ανακύπτουν από τη βρετανοτουρκική προσέγγιση θα απασχολήσουν τις επόμενες μέρες Αθήνα και Λευκωσία, που θα μελετήσουν τα ζητήματα, όταν ξεκαθαρισθούν οι λεπτομέρειες αυτών των εξελίξεων. Περισσότερο: όταν θ’ αποσαφηνισθούν επαρκέστερα οι προθέσεις της νέας αμερικανικής διοικήσεως. Παρόλο που οι αξιωματούχοι του Στέιτ Ντιπάρτμεντ διαβεβαιώνουν ότι η πολιτική ως προς το Κυπριακό παραμένει η ίδια. Και ότι η Ουάσιγκτον θα εμπλακεί ενεργά και στις νέες διεργασίες, όταν κι εφόσον αυτές επιταχυνθούν και θετικοποιηθούν αναλόγως.
Την ίδια ώρα και με δηλώσεις επισήμων της, η Μόσχα υπογραμμίζει για ακόμη μία φορά την αποφασιστικότητά της «για ουσιαστικό λόγο και ρόλο» στην αναζήτηση λύσεως του Κυπριακού, όπως είπε χαρακτηριστικά στην εφημερίδα «Φιλελεύθερος» της Λευκωσίας ο επί ευρωπαϊκών θεμάτων εκπρόσωπος της Ρωσίας Βλαντίμιρ Τζιζόφ. Κάτι που ΗΠΑ και Βρετανία δεν επιθυμούν με κανένα τρόπο. Και γι’ αυτό προάγουν δικές τους νέες πρωτοβουλιακές ενέργειες.
Ώστε να προλάβουν επιπλοκές. Που θα επιβαρύνουν τις ευρύτερες περιφερειακές κρίσεις. Που μπαίνουν, φαίνεται, σε οξύτερη φάση. Οπόταν και στον ευρύτερο ελλαδοκυπριακό χώρο θα κινηθούν αμερικανονατοϊκές δυνάμεις για έλεγχο της καταστάσεως, η οποία και θ’ αναπαραχθεί. Κι αυτό είναι μέρος του ενδιαφέροντος για λύση του Κυπριακού από τον αμερικανικό και βρετανικό παράγοντα.
