Η αξία των ερευνητικών εργασιών στα σχολεία

«Η ιστορία και η θέση του Ραλλείου σχολείου στην κοινωνία του Πειραιά: Απόψεις των κατοίκων του Πειραιά για το Ράλλειο»… Ο τίτλος επιστημονικός. Όπως και το ερωτηματολόγιο. Οι «πίτες» και τα γραφήματα της έρευνας επεξεργασμένα τέλεια, όμοια με εκείνα των εταιρειών δημοσκόπησης που μονοπωλούν το ενδιαφέρον της κοινής γνώμης.

Οι συντάκτες και το επιστημονικό προσωπικό; Μαθητές!

Η παρουσίασή της έγινε σε μια σχολική αίθουσα την περασμένη εβδομάδα, όπου και τη διέκοψε μια ενθουσιώδης κραυγή: «Αυτή είναι η ιδέα του project που είχαμε σκεφτεί. Η επιστημονική έρευνα από μαθητές…» Ανήκε στον πρώην υπουργό Παιδείας κ. Κων. Αρβανιτόπουλο, που ψήφισε και τον πρώτο νόμο για την εφαρμογή των ερευνητικών εργασιών στη διάρκεια του σχολικού προγράμματος, οι οποίες και υποτιμήθηκαν στη συνέχεια επί υπουργίας Ν. Φίλη στην Παιδεία για να επανέλθουν δυναμικά στη νέα πρόταση του Ινστιτούτου Εκπαιδευτικής Πολιτικής (ΙΕΠ) περί αλλαγών στο Λύκειο.

Ενός πορίσματος ωστόσο που παραμένει άνευρο στην Επιτροπή Μορφωτικών Υποθέσεων της Βουλής, σε περίοδο με συνεχείς πολιτικές εντάσεις.

Ωστόσο, η αξία των ερευνητικών εργασιών στα σχολεία, δοκιμάστηκε και πέτυχε. «Το πρόγραμμα ξεκίνησε με τρεις ώρες την εβδομάδα και δύο καθηγητές στη τάξη, και αποτέλεσε μια πολύ σημαντική καινοτομία που έχει πλέον υποβαθμιστεί θανάσιμα» λέει σχετικά μιλώντας στο «Βήμα» ο διευθυντής του σχολείου κ. Δημ. Καλαϊτζής.

«Έτσι πρέπει να γίνονται όλα τα μαθήματα» προσθέτει. «Οι μαθητές μαθαίνουν έτσι ένα αντικείμενο, το ερευνούν και το παρουσιάζουν».

Ο κ. Καλαϊτζής συντόνισε ο ίδιος το πρόγραμμα της ερευνητικής εργασίας στα σχολεία και παρακολούθησε τις μαθήτριές του να το παρουσιάζουν. Πρόκειται άλλωστε για το μοναδικό σχολείο στη χώρα που παραμένει σχολείο… θηλέων.

Όπως εξηγεί ο διευθυντής του, ήταν πάντα ένα σχολείο με πολύ έντονο χαρακτήρα, οπότε όταν όλα έγιναν μεικτά, στη Ράλλειο δεν ήρθε ποτέ κανένα αγόρι να γραφτεί, με αποτέλεσμα να παραμείνει ένα σχολείο θηλέων.

«Το Ράλλειο είναι δημόσιο σχολείο» λέει σήμερα ο κ. Καλαϊτζής. «Ύστερα από 44 χρόνια που περιφερόταν από πολυκατοικία σε πολυκατοικία, επιτέλους απέκτησε το κτήριο που του αξίζει. Το γυμνάσιο έχει 350 και το λύκειο 300 μαθήτριες. Δέχεται μαθήτριες από την ευρύτερη περιοχή του Πειραιά.

Το κτίριο έχει πολλά βιοκλιματικά χαρακτηριστικά. Συμμετέχουμε στο Σήμα Αειφόρου Σχολείου και υλοποιούμε πλήθος εθελοντικών προγραμμάτων. Τον Οκτώβριο του 2015 συνδιοργανώνουμε με την Αειφόρουμ και πανελλήνιο συνέδριο με θέμα «Όψεις του αειφόρου σχολείου»».

Στις 25 Ιανουαρίου ωστόσο και με αφορμή την εκδήλωση για τα 160 χρόνια λειτουργίας του σχολείου και τη νέα σελίδα της ιστορίας του που συμπίπτει με την κατασκευή ενός νέου διδακτηρίου που παρέλαβε η διοίκησή του τον Μάρτιο του 2016, η διεύθυνση του σχολείου επεφύλασσε στους παρευρισκόμενους μια έκπληξη. Την παρουσίαση της μαθητικής έρευνας που έγινε από το Β5 τμήμα του Λυκείου του, στο πλαίσιο του μαθήματος Ερευνητική Εργασία (project), με θέμα «Η ιστορία και η θέση του Ραλλείου στην κοινωνία του Πειραιά: Απόψεις των κατοίκων του Πειραιά για το Ράλλειο».

«Ξεκινήσαμε την εργασία μας ψάχνοντας πληροφορίες για την ιστορία του σχολείου μας από την ίδρυσή του μέχρι σήμερα. Για να μάθουμε για τη γνώμη των κατοίκων όσον αφορά το Ράλλειο Λύκειο, δημιουργήσαμε ένα ερωτηματολόγιο το οποίο είχε ηλεκτρονική μορφή και το δημοσιεύσαμε σε ιστοσελίδες του Πειραιά» αναφέρουν μαθητές του σχολείου που μίλησαν στο «Βήμα». «Με τις απαντήσεις που συλλέξαμε και αφού τις επεξεργαστήκαμε στο excel, βγάλαμε τα αποτελέσματα που τα παρουσιάσαμε σε κυκλικά διαγράμματα».

«Έπειτα από συζήτηση βγάλαμε κάποια συμπεράσματα για την άποψη των Πειραιωτών σχετικά με το σχολείο μας, τα οποία θα μας βοηθήσουν να βελτιώσουμε τη λειτουργία και την αποτελεσματικότητά του» συμπληρώνει ο διευθυντής του σχολείου.

Το Ράλλειο Λύκειο και Γυμνάσιο Θηλέων Πειραιά είναι ένα από τα παλαιότερα και πλέον ιστορικά σχολεία της Ελλάδας, που δημιουργήθηκε το 1937 «για τη μόρφωση των κοριτσιών». Τα χρόνια εκείνα η μόρφωση των κοριτσιών εθεωρείτο πολυτέλεια.

Αρκετά χρόνια πριν, ένας από τους πρώτους οικιστές του Πειραιά και μετέπειτα δήμαρχός του, ο Λουκάς Ράλλης, πρώτος επεσήμανε την έλλειψη ενός σχολείου για τα κορίτσια που επιθυμούσαν μόρφωση ανώτερη από αυτήν που προσέφερε η εκπαίδευση του δημοτικού σχολείου. Η πρώτη κίνηση στο χώρο της Παιδείας του Λουκά Ράλλη ήταν η δημιουργία ενός Παρθεναγωγείου. Καθώς όμως ο δήμος δεν μπορούσε να καλύψει τη σχετική δαπάνη, έπεισε τον αδελφό του Ιάκωβο, πλούσιο έμπορο της εποχής, να διαθέσει το απαραίτητο ποσό για την οικοδόμηση του κτιρίου.

Ο Ιάκωβος Ράλλης δέχτηκε να καταβάλει το αναγκαίο ποσό των 20.000 δραχμών για το χτίσιμο του σχολείου με τους εξής όρους: Να παραχωρήσει ο δήμος το κατάλληλο οικόπεδο, τα έξοδα για τη συντήρηση του σχολείου να τα αναλάβει ο δήμος, το κτίριο που θα ανεγερθεί να χρησιμεύσει «δια παντός ως Παρθενικόν Σχολείον του Δήμου μας», καθώς και ο περίβολος αυτού «δεν δύναται να διατεθεί εις άλλην χρήσιν ειμή προς άνεσιν και διακόσμησιν του Παρθεναγωγείου», στο προαύλιο του Σχολείου να υπάρχει η προτομή του Αδαμάντιου Κοραή, να αναρτηθεί πάνω από την εξώπορτα του σχολείου μαρμάρινη πλάκα με την εξής επιγραφή: «Παρθενικός Σχολείον, Ιδρυθέν, δαπάνη δημαρχεύοντος Λουκά Ράλλη, 1855», το όνομα του ιδρυτή να μπει στην πλάκα όποτε αυτός θεωρούσε εύλογο.

Τελικά, το δημοτικό συμβούλιο της εποχής δέχτηκε την προσφορά και επέλεξε ως χώρο για την ανέγερση του νέου σχολείου το οικόπεδο στην πλατεία Κοραή, απέναντι από το Δημοτικό Θέατρο. Η παραβίαση των όρων αυτών θα έχει αποτέλεσμα την επιστροφή του οικοδομήματος στο ίδιο ή στον γιο του ή στους κληρονόμους του.

Τη διοίκηση του Παρθεναγωγείου, την πρόσληψη, μισθοδοσία δασκάλων, έξοδα συντήρησης κ.λπ. είχε αναλάβει εξ ολοκλήρου ο δήμος, σύμφωνα με τους όρους της δωρεάς.

Με τον αναγκαστικό νόμο 1862 του 1939 τα Πρότυπα Δημοτικά, το Γυμνάσιο και η Παιδαγωγική Ακαδημία θεωρήθηκαν δημόσια και μετονομάστηκαν το μεν Γυμνάσιο σε Ράλλειο Γυμνάσιο Θηλέων, η δε Ακαδημία με τα πρότυπα σχολεία της σε Ράλλειο Παιδαγωγική Ακαδημία.

Το 1968 ο διορισμένος από τη χούντα δήμαρχος Αριστείδης Σκυλίτσης αμφισβητεί την κυριότητα επί του οικοπέδου της πλατείας Κοραή και των κτισμάτων του. Τον Ιανουάριο του 1972 κατεδαφίζονται τα κτίρια του Ραλλείου. Οι μαθήτριες πρόσκαιρα στεγάζονται στην Ιωνίδειο Σχολή.

Δύο χρόνια μετά βρίσκουμε το Ράλλειο να στεγάζεται στο προπολεμικό κτίριο της οδού Κολοκοτρώνη 120. Στις 2 Απριλίου του 1996 γίνεται νέα μεταστέγαση Ραλλείου λόγω ακαταλληλότητας του κτιρίου της οδού Κολοκοτρώνη, στον Πύργο του Πειραιά.

Λίγα χρόνια μετά, την 1η Μαρτίου 2005, μία ακόμη μετακόμιση γίνεται, αυτή του Γυμνασίου επί της οδού Καραΐσκου 147 ενώ την ίδια χρονιά το σχολείο μετατρέπεται σε πειραματικό. Λίγο αργότερα μετακομίζει και το λύκειο σε πολυκατοικία της οδού Μπουμπουλίνας.

Τον Νοέμβριο του 2008 έγινε δημοπράτηση του έργου ανέγερσης σχολικού συγκροτήματος Ραλλείου Σχολής. Το κτίριο έπειτα από οκτώ χρόνια παραδίδεται πριν από μερικούς μήνες στο σχολείο και επιτέλους οι μαθήτριες ύστερα από 44 χρόνια στεγάζονται σε δικό τους σχολικό κτίριο υψηλών προδιαγραφών στον Πειραιά.

Τα projects είναι ερευνητικές εργασίες που γίνονται από ομάδες μαθητών στο πλαίσιο του σχολικού προγράμματος. Θυμίζουν μια ομαδική «μίνι πτυχιακή εργασία» με την επίβλεψη βέβαια του υπεύθυνου εκπαιδευτικού κάθε τμήματος.

Αρχικά το τμήμα ολοκλήρωνε δύο project τη χρονιά και το αποτέλεσμά τους κρινόταν και στην αξιολόγηση των μαθητών, κάτι που όμως τελικά δεν εφαρμόστηκε.