Ενα απίστευτο παρασκήνιο, το οποίο αποδεικνύει την έλλειψη συντονισμένης πολιτικής και παράλληλα τη σκληρή υπόγεια σύγκρουση κορυφαίων παραγόντων του Μεγάρου Μαξίμου και του υπουργείου Εξωτερικών, διεξάγεται τους τελευταίους μήνες στη Θράκη.
Στο επίκεντρο της διαμάχης, στην οποία εμπλέκονται τοπικά ακραία στοιχεία, καθώς και πρόσωπα που είτε επίσημα είτε άτυπα συνδέονται με τις μυστικές υπηρεσίες, βρίσκονται οι αλλαγές στις μουφτείες Διδυμοτείχου και Ξάνθης και η συνακόλουθη επιρροή στην κρίσιμη για τα εθνικά συμφέροντα ακριτική περιοχή.
Το θέμα των μουφτήδων, επί χρόνια «αγκάθι» στην κρατική πολιτική στη Θράκη, σε συνδυασμό με την επιμονή της Αγκυρας να ζητεί τη θέσπιση δίγλωσσων νηπιαγωγείων (στην οποία το Μέγαρο Μαξίμου «κλείνει το μάτι»), έχει δημιουργήσει «εύφλεκτες» ισορροπίες με αβέβαιη κατάληξη.

Μεγάλο παρασκήνιο
Ιδιαίτερα δε σε ό,τι αφορά πιθανή μελλοντική παύση του μουφτή Ξάνθης Μεχμέτ Εμίν Σινίκογλου, οι υπόγειες συγκρούσεις είναι μεγάλες, καθώς έχει ισχυρούς υποστηρικτές τόσο κοντά στο περιβάλλον του Πρωθυπουργού όσο και εντός του υπουργείου Εξωτερικών –συγκεκριμένα σε κορυφαία υπηρεσιακά στελέχη της επιλογής του Νίκου Κοτζιά. Είναι σαφές ότι υπάρχουν καταδικαστικές (αν και όχι αμετάκλητες, όπως στην περίπτωση του μουφτή Διδυμοτείχου) αποφάσεις εναντίον του κ. Σινίκογλου, η θητεία του οποίου ανανεώθηκε με προεδρικό διάταγμα που υπεγράφη στις 3 Αυγούστου 2011.
Υπενθυμίζεται ότι η θητεία είναι δεκαετής. Εναντίον της εξόδου Σινίκογλου φέρεται να τάσσεται σύσσωμη η ομάδα βουλευτών του ΣΥΡΙΖΑ στη Θράκη, με πρώτον από όλους τον βουλευτή Ξάνθης Χουσεΐν Ζεϊμπέκ, ο οποίος έχει ανοιχτό δίαυλο επικοινωνίας με το Μέγαρο Μαξίμου, και τον Αλέξη Τσίπρα, ενώ θεωρείται και «εκλεκτός της Αγκυρας». Η υπόθεση Σινίκογλου αποτελεί δε, όπως τονίζουν στο «Βήμα» διπλωματικές πηγές, εστία τριβής με τον κ. Κοτζιά, ο οποίος επιμένει, κατά πολλούς δικαίως, στην εκπαραθύρωση του μουφτή Ξάνθης.
Το παρασκήνιο του Εβρου
Το εξελισσόμενο σίριαλ ξεκίνησε με την υπόθεση της παύσης από το αξίωμα του μουφτή Διδυμοτείχου Σερίφ Μεμέτ Δαμάδογλου τον περασμένο Δεκέμβριο. Η απόφαση του γενικού γραμματέα Αποκεντρωμένης Διοίκησης Μακεδονίας – Θράκης, με ημερομηνία 21 Δεκεμβρίου 2016, αναθέτει προσωρινώς τα καθήκοντα μουφτή σε τοποτηρητή, στον Οσμάν Χαμζά. Ωστόσο η τοποθέτηση του 47χρονου κ. Χαμζά (μουσουλμάνου θεολόγου στο Ιεροσπουδαστήριο Κομοτηνής και αποφοίτου του Τμήματος Νομικής του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης) δεν υπήρξε απλή. Αντίθετα, συνοδεύθηκε από βαθύ παρασκήνιο, στο οποίο πρωταγωνίστησαν το υπουργείο Εξωτερικών και η Υπηρεσία Πολιτικών Υποθέσεων (ΥΠΥ) Ξάνθης, καθώς και το υπουργείο Παιδείας και Θρησκευμάτων.
Η παύση Δαμάδογλου, ο οποίος στη συνέχεια προσέφυγε εναντίον της σχετικής απόφασης, πραγματοποιήθηκε με βάση το άρθρο 2 του νόμου 1920/1991 «Περί Μουσουλμάνων Θρησκευτικών Λειτουργών». Σε αυτό προβλέπεται ότι «ο μουφτής παύεται με προεδρικό διάταγμα, προκαλούμενο από τον υπουργό Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων, α) σε περίπτωση αμετάκλητης καταδίκης του για κακούργημα ή πλημμέλημα από τα προβλεπόμενα στο άρθρο 22 του Υπαλληλικού Κώδικα (ΠΔ 611/1977), β) σε περίπτωση στερήσεων των πολιτικών του δικαιωμάτων για οποιονδήποτε λόγο, γ) λόγω νόσου που κωλύει την άσκηση των καθηκόντων του, υπηρεσιακής ανεπάρκειας ή διαγωγής αναξιοπρεπούς ή ασυμβίβαστης προς τη θέση του και τα εκ του νόμου καθήκοντά του». Πράγματι, ο κ. Δαμάδογλου φέρεται να είχε καταδικαστεί αμετακλήτως στο παρελθόν επειδή είχε ζητήσει παρανόμως χρήματα για έκδοση διαζυγίου.
Το ενδιαφέρον στοιχείο της υπόθεσης ήταν ότι το άρθρο περί παύσης ενός μουφτή δεν είχε εφαρμοστεί ποτέ στο παρελθόν. Ωστόσο στην περίπτωση Δαμάδογλου υπήρχε αμετάκλητη καταδικαστική απόφαση στην οποία μπορούσε να στηριχθεί η παύση. Η δε εισήγηση της ΥΠΥ Ξάνθης προς την Κεντρική Υπηρεσία του υπουργείου Εξωτερικών ήταν η παύση να προχωρήσει τάχιστα και ει δυνατόν να κάνει… πάταγο. Αυτό που είχε διαφύγει όμως την προσοχή ακόμη και υψηλόβαθμων παραγόντων του νεοκλασικού της Βασιλίσσης Σοφίας που επί σειρά ετών αυτοχαρακτηρίζονται «ειδήμονες» των μειονοτικών υποθέσεων στη Θράκη ήταν ότι το άρθρο 3 του νόμου 1920/1991 προβλέπει πως η παύση ενός μουφτή γίνεται από τον νομάρχη –επίπεδο της Τοπικής Αυτοδιοίκησης που έχει καταργηθεί. Χρειάστηκε λοιπόν γνωμοδότηση ώστε να προχωρήσει η παύση, ενώ παράλληλα το υπουργείο Παιδείας επέμεινε ότι έπρεπε αρχικώς να ζητηθεί η παραίτηση Δαμάδογλου.
Υπόθεση Δαμάδογλου
Παρουσιάζει μεγάλο ενδιαφέρον το να αναζητήσει κανείς τα αίτια που η υπόθεση Δαμάδογλου ήρθε στο προσκήνιο. Σύμφωνα με πηγές που γνωρίζουν άριστα το παρασκήνιο στην περιοχή του Εβρου και μίλησαν, για ευνόητους λόγους, υπό καθεστώς ανωνυμίας στο «Βήμα», στο βάθος κρύβεται η διαμάχη του κ. Δαμάδογλου με τον πρόεδρο της τοπικής Διαχειριστικής Επιτροπής Βακουφίων Αχμέτ Ντουμπά. Ο κ. Ντουμπά, Τσιγγάνος, προσέγγισε πριν από κάποιους μήνες τοπικούς παράγοντες της ΥΠΥ Ξάνθης που υπηρετούν στον Νομό Εβρου. Θα πρέπει να θεωρείται δεδομένο ότι από τη στιγμή που το καθεστώς που διέπει τις βακουφικές επιτροπές μάλλον ρέπει προς την αδιαφάνεια, οι συγκρούσεις τοπικών συμφερόντων είναι ισχυρότατες.
Θα έχει πάντως ενδιαφέρον αν ο νέος μουφτής θα προχωρήσει, ως έχει δικαίωμα, σε γνωμοδότηση για ενδεχόμενη αλλαγή της ηγεσίας της βακουφικής επιτροπής, «αγνοώντας» τη στήριξη που ο κ. Ντουμπά φέρεται να απολαμβάνει από την τοπική ηγεσία του υπουργείου Εξωτερικών.

Εντονο παρασκήνιο
Η «εκστρατεία» για την αλλαγή μουφτή ξεκίνησε περίπου την ίδια περίοδο. Υπήρξε μάλιστα και σχετική σελίδα στο Facebook (με τίτλο «Αλλαγή στη Μουφτεία Διδυμοτείχου»). Οπως αναφέρουν άλλες πηγές, η κινητικότητα ξεκίνησε από πρώην στέλεχος της ΥΠΥ στον Εβρο, το οποίο προσέγγισε Τσιγγάνους στην Αλεξανδρούπολη και τους παρακίνησε να προσφύγουν εναντίον του κ. Δαμάδογλου με το αιτιολογικό ότι εισέπραττε παράνομα χρήματα για γάμους τους οποίους τελούσε.
Είναι γνωστό ότι σημαντικό ρόλο στην εκστρατεία εκδίωξης του κ. Δαμάδογλου διαδραμάτισε ο τοπικός πολιτευτής Νίκος Κοζάρης, πρώην δημοτικός σύμβουλος Αλεξανδρούπολης. Ο ίδιος φέρεται μάλιστα, σύμφωνα με τοπικούς παράγοντες, να επιθυμούσε την επιλογή του Ιμπραήμ Σερίφ ως διαδόχου του κ. Δαμάδογλου. Ο Σερίφ, ο οποίος διατηρεί στενές επαφές με τον τσιγγάνικο πληθυσμό, εμφανιζόταν στο παρελθόν να συνέδραμε στην «καθοδήγηση» της τσιγγάνικης ψήφου προς τον άλλοτε δημοτικό σύμβουλο, αλλά δεν κατάφερε να κερδίσει τη θέση του «ψευδομουφτή Εβρου» και απώλεσε τον έλεγχο του τζαμιού στην Αλεξανδρούπολη.
Η περίπτωση Σινίκογλου

Η υπόθεση του μουφτή Ξάνθης έχει ευρύτερη σημασία για τα πολιτικά πράγματα της Θράκης. Εμπλέκει όχι μόνο τα υπουργεία Εξωτερικών και Παιδείας, αλλά επίσης τους τοπικούς βουλευτές και στελέχη που βρίσκονται δίπλα στον Πρωθυπουργό. Παράλληλα η αποχώρησή του θα έθετε πιθανότατα επί τάπητος την ανάγκη για αλλαγή του τρόπου επιλογής των μουφτήδων, ένα ζήτημα που η ελληνική Πολιτεία επιμένει εδώ και χρόνια να κρύβει κάτω από το χαλί φοβούμενη τις αντιδράσεις της Αγκυρας.

Σύμφωνα με τις υπάρχουσες πληροφορίες, καταδικαστικές αποφάσεις υπάρχουν και εναντίον του κ. Σινίκογλου. Αυτές φέρονται να αφορούν, μεταξύ άλλων, την έκδοση διαζυγίων χωρίς οι γυναίκες σύζυγοι να είναι παρούσες, τη χορήγηση ψευδών βεβαιώσεων κ.ά. Ωστόσο δεν είναι αμετάκλητες ώστε να μπορεί να παυθεί κατά το παράδειγμα Δαμάδογλου. Επομένως δεν μπορεί να γίνει επίκληση του άρθρου 2, παράγραφος 1α, όπως συνέβη για τον μουφτή Διδυμοτείχου. Θα πρέπει να εφαρμοστεί η παράγραφος 1γ του ίδιου άρθρου, που προβλέπει την παύση μουφτή «λόγω νόσου που κωλύει την άσκηση των καθηκόντων του, υπηρεσιακής ανεπάρκειας ή διαγωγής αναξιοπρεπούς ή ασυμβίβαστης προς τη θέση του και τα εκ του νόμου καθήκοντά του».
Πηγές με γνώση του θέματος σημειώνουν πως ο κ. Σινίκογλου αρνείται να παραιτηθεί για να διευκολύνει, παρά το γεγονός ότι από ορισμένες πλευρές φαίνεται να είχε ταχθεί υπέρ της εξόδου του και ο Πρωθυπουργός –αν και χωρίς μεγάλο ζήλο. Επομένως απαιτείται η συγκρότηση επιτροπής, αποτελούμενης από έναν εφέτη Αθηνών (ως πρόεδρο), έναν άλλο μουφτή και ένα ανώτερο ή ανώτατο στέλεχος του υπουργείου Παιδείας, ώστε να αποφανθεί για το αν πρέπει να υπάρξει παύση. Στελέχη του υπουργείου Εξωτερικών στην Ξάνθη αλλά και ο ίδιος ο κ. Κοτζιάς ζητούν επιτακτικά την παύση Σινίκογλου.
Κατά ορισμένες πληροφορίες που έχουν περιέλθει σε γνώση του «Βήματος», ο μουφτής Ξάνθης αξιοποιεί τη στενή σχέση του με ανώτερο υπηρεσιακό παράγοντα του υπουργείου Εξωτερικών για να αμβλύνει τις πιέσεις για έξωσή του. Αυτό το στοιχείο φαίνεται ότι εμποδίζει τη λήψη άμεσων αποφάσεων. Δεν είναι όμως το μόνο. Την ίδια στιγμή ο φαινομενικά ισχυρότερος βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ στη Θράκη, ο εκλεγόμενος στην Ξάνθη Χουσεΐν Ζεϊμπέκ, τάσσεται εναντίον της αποπομπής Σινίκογλου και έχει σε αυτό το σημείο τη στήριξη παραγόντων του στενού περιβάλλοντος του κ. Τσίπρα εντός του Μεγάρου Μαξίμου που παράλληλα διαφωνούν με τον κ. Κοτζιά επί του θέματος. Τοπικές πηγές σημειώνουν δε ότι η παύση Σινίκογλου θα ενδυνάμωνε πολύ τον «ψευδομουφτή Ξάνθης» Αχμέτ Μετέ –με απρόβλεπτες προεκτάσεις. Ούτε η Αγκυρα φαίνεται να θέλει σε αυτή τη φάση αποχώρηση του μουφτή Ξάνθης, ο οποίος, αν πιστέψει κανείς τοπικά μέσα ενημέρωσης, διατηρεί συμφέροντα στη γειτονική χώρα.
Αλλωστε αυτή την περίοδο βασική προτεραιότητα του κ. Ζεϊμπέκ είναι η δημιουργία δίγλωσσων νηπιαγωγείων –πάγιο αίτημα της Αγκυρας. Το ερώτημα βέβαια που τίθεται είναι πού θα υπάγονται τα δίγλωσσα νηπιαγωγεία, εφόσον προχωρήσει η λειτουργία τους, από τη στιγμή που, τουλάχιστον εκ πρώτης όψεως, δεν καλύπτεται από το Μορφωτικό Πρωτόκολλο του 1968, το οποίο υπεγράφη επί χούντας.

ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ