Εναν διαφορετικό Αλέξη Τσίπρα είδαν οι δήμαρχοι Λέσβου, Χίου, Σάμου, Λέρου και Κω, τη Δευτέρα στο Μέγαρο Μαξίμου. Πριν από περίπου έναν χρόνο, όταν ξεκίνησε η δημιουργία των hotspots, ο Πρωθυπουργός είχε εμφανιστεί σε μια αντίστοιχη συνάντηση, βέβαιος ότι εφάρμοζε το σωστό πρόγραμμα κόντρα στις αντιρρήσεις των συντηρητικών εκπροσώπων των νησιών. Οι συνθήκες ζωής στους καταυλισμούς των προσφύγων και η ανασφάλεια των τοπικών κοινωνιών άλλαξαν τα πάντα. Ο κ. Τσίπρας είναι πλέον διατεθειμένος να αποκλιμακώσει την ένταση με τους δημάρχους, την οποία κρατούν αναμμένη οι συνεχείς και ατυχείς δηλώσεις του αρμόδιου υπουργού Γιάννη Μουζάλα.

Οι πέντε δήμαρχοι περιγράφουν τον Πρωθυπουργό πρόθυμο να «ακούσει, να συζητήσει, να εξηγήσει, να δώσει λύσεις». Η στάση του ερμηνεύεται και ως αποτέλεσμα του σκηνικού που προηγήθηκε της συνάντησης. Οι δήμαρχοι προχώρησαν στη σύμπηξη μετώπου και άσκησαν σε συνέντευξη Τύπου σφοδρή κριτική στους κυβερνητικούς χειρισμούς, καταθέτοντας παράλληλα μια σειρά κοινών αιτημάτων. Λίγες ημέρες νωρίτερα, οι εικόνες με τις καταπλακωμένες από το χιόνι σκηνές των προσφύγων στον καταυλισμό της Μόριας κατέστησαν ανίσχυρη την κυβερνητική αφήγηση, σύμφωνα με την οποία δήμαρχοι, ξενοδόχοι και στελέχη από όλο το φάσμα της αντιπολίτευσης είχαν συμμαχήσει με στόχο την πτώση της κυβέρνησης. Ολα αυτά συνέβαλαν στο να μετατραπεί η απάντηση του πρωθυπουργικού επιτελείου στους δημάρχους που ζητούσαν συνάντηση με τον κ. Τσίπρα από «θα δούμε», σε επίσημη πρόσκληση στο Μέγαρο Μαξίμου.

Η εικόνα που μετέδωσε ο κ. Τσίπρας στους συνομιλητές του είναι ότι η κυβέρνησή του δέχεται «διπλή πίεση» στο μέτωπο του Προσφυγικού. Υπάρχει η πίεση από την ΕΕ για την ολοκλήρωση του σχεδιασμού που έχει συμφωνηθεί. «Δεν μπορώ να πάω στην επόμενη Σύνοδο Κορυφής χωρίς χειροπιαστά αποτελέσματα» ήταν το σαφές μήνυμα που εξέπεμψε ο κ. Τσίπρας. Ενας από τους μεγάλους πονοκεφάλους είναι η λειτουργία στα νησιά, έξω από τις σημερινές δομές, «Κέντρων Κράτησης για Παραβατικούς». Κανένας δήμαρχος δεν τα θέλει. Το βήμα συμβιβασμού που υπήρξε από το Μέγαρο Μαξίμου σε σχέση με την αρχική κυβερνητική εξαγγελία είναι ότι τελικά θα δημιουργηθούν τρία αντί για πέντε τέτοια κέντρα, άγνωστο σε ποια νησιά. Η Λέσβος, η Χίος και η Κως «συγκεντρώνουν τις περισσότερες πιθανότητες». Ωστόσο, ο δήμαρχος Λέσβου Σπ. Γαληνός αντιδρά εκτιμώντας ότι ένα τέτοιο κέντρο μπορεί, υπό προϋποθέσεις, να λειτουργήσει εντός της Μόριας. Ο δήμαρχος Κω Γ. Κυρίτσης έχει χαρακτηρίσει μονομερή ενέργεια τη λειτουργία δεύτερης δομής στο νησί προειδοποιώντας για αντιδράσεις ενώ σε ηπιότερους τόνους κινούνται οι αντιδράσεις του δημάρχου της Χίου, Μ. Βουρνού.
Η κυβέρνηση πιέζεται και από το εκρηκτικό κλίμα που έχει δημιουργήσει το στρίμωγμα χιλιάδων προσφύγων και μεταναστών στα νησιά.
Στην κακή οικονομική κατάσταση προστίθεται η κοινωνική ανασφάλεια που ενισχύεται από τη «δύσκολη» συμπεριφορά των νεαρών Αφρικανών, που αποτελούν την πλειοψηφία όσων έρχονται, αλλά και από τη συνεχιζόμενη, απρόσκοπτη δράση ακροδεξιών κύκλων. Ο Πρωθυπουργός έδειξε να κατανοεί τη δύσκολη αυτή κατάσταση ζητώντας προτάσεις για άμεσες λύσεις ενώ ο υπουργός Επικρατείας Χρ. Βερναρδάκης, με συνεχείς ερωτήσεις, έδωσε την εντύπωση ότι ήθελε να αποκτήσει μια εικόνα από την αρχή, σε μια προσπάθεια να σταθμίσει την εκλογική ζημιά της κυβέρνησης. Ωστόσο, ο κ. Τσίπρας φάνηκε «διστακτικός» και σύμφωνα με άλλες πηγές «αρνητικός» στην πρόταση που κατατέθηκε για άμεση αποσυμφόρηση των νησιών. Σύμφωνα με αυτήν, η κυβέρνηση θα μπορούσε να μεταφέρει από τα νησιά προς την ηπειρωτική χώρα περί τους 7 χιλιάδες πρόσφυγες και μετανάστες, χωρίς να κινδυνεύσει η συμφωνία ΕΕ – Τουρκίας. Θα επιστράτευε το επιχείρημα ότι η μεταφορά θα αφορούσε ευάλωτες ομάδες που δεν μπορούν να διαβιώσουν υπό τις συνθήκες που επικρατούν και γίνεται προκειμένου να διευκολυνθεί η αναβάθμιση των δομών που υπάρχουν. Σε αυτή την περίπτωση, όπως τόνισε ο δήμαρχος Λέσβου, «το μόνο που θα διακινδύνευε η κυβέρνηση είναι η άρνηση της Τουρκίας να δεχθεί τους 7.000 πίσω στο έδαφός της. Και αυτό όμως το ενδεχόμενο είναι προτιμότερο από μια κοινωνική έκρηξη, η οποία θα τίναζε στον αέρα και τις τοπικές κοινωνίες και την κυβέρνηση».
Ο κ. Τσίπρας, σύμφωνα με τους συνομιλητές του, έδειξε να αντιλαμβάνεται ότι το «πρόγραμμα της Νισύρου» δεν φτάνει για να διασκεδαστεί η δυσφορία που υπάρχει για τους κυβερνητικούς χειρισμούς. Απαιτούνται άμεσα εφαρμόσιμα οικονομικά και αναπτυξιακά μέτρα. Η παρουσία στη συνάντηση του αναπληρωτή υπουργού Οικονομίας Αλ. Χαρίτση που διαχειρίζεται και τα κονδύλια του Ταμείου Ασύλου έδωσε το μήνυμα ότι η κυβέρνηση προτίθεται να προχωρήσει άμεσα στην εκπόνησή τους.
Διαγωνισμός-μυστήριο

Μυστήριο παραμένει η τύχη του διαγωνισμού για την πλήρωση των θέσεων των διοικητών στα hotspots σε Σάμο, Χίο, Λέσβο, Λέρο και Κω. Η ανοιχτή δημόσια πρόσκληση δημοσιεύθηκε στις 9 Νοεμβρίου και αφορούσε την πλήρωση των θέσεων αυτών για διάστημα ενός έτους με δικαίωμα ανανέωσης για άλλα δύο χρόνια. Στόχος της κυβέρνησης ήταν οι διοικητές να αναλάβουν καθήκοντα από 1.1.2017. Στις 23 Νοεμβρίου έληξε η προθεσμία υποβολής αιτήσεων και αρχικά η διαλογή των βιογραφικών προχώρησε γρήγορα.

Μέχρι τα μέσα Δεκεμβρίου είχε ολοκληρωθεί και η διαδικασία των συνεντεύξεων των υποψηφιοτήτων που προκρίθηκαν. Ωστόσο από τότε οι ενδιαφερόμενοι αναμένουν στο ακουστικό τους.
Βολές για «αυταρχική στροφή» κατά του Ι. Μουζάλα

Στη συνάντηση δεν συμμετείχε ο αρμόδιος υπουργός κ. Γιάννης Μουζάλας, οι σχέσεις του οποίου με τους δημάρχους βρίσκονται υπό το μηδέν. «Δεν ήταν απαραίτητη η παρουσία του κ. Μουζάλα, τα έχουμε πει μαζί του και συμφωνήσαμε ότι διαφωνούμε» είναι το σχόλιο δημάρχου στο «Βήμα» για την απουσία του υπουργού, ενώ άλλοι δήμαρχοι απέδωσαν τη μη παρουσία του υπουργού σε «κίνηση καλής θέλησης του Πρωθυπουργού». Κυβερνητικές πηγές αναφερόμενες στην απουσία του κ. Μουζάλα σημειώνουν ότι «δεν οφείλεται σε επιθυμία του Μεγάρου Μαξίμου αλλά σε απόφαση του ίδιου του υπουργού». Ωστόσο, υπογραμμίζουν ότι η «απουσία του βοήθησε στο να αποφευχθεί ο κίνδυνος να δημιουργηθούν εντάσεις».

Στον υπουργό Μεταναστευτικής Πολιτικής καταλογίζεται ότι ακολούθησε το τελευταίο διάστημα μια στρατηγική σύγκρουσης καταφέρνοντας να βάλει απέναντί του, υπό τη μορφή μετώπου, δημάρχους που προέρχονται από διαφορετικούς πολιτικούς χώρους. Οι πέντε δήμαρχοι διαβουλεύθηκαν επί μήνες, τόσο στο περιθώριο του τακτικού συνεδρίου της ΚΕΔΕ στη Θεσσαλονίκη όσο και μέσω αλλεπάλληλων τηλεδιασκέψεων, συντόνισαν τα βήματά τους και ενοποίησαν τα αιτήματά τους. Η συγκρότηση του μετώπου, λένε, κρίθηκε αναγκαία μετά την «αυταρχική στροφή» που καταλογίζουν στον κ. Μουζάλα.

ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ