Και τώρα, τι;

«Ο κόσμος σήμερα έχει κατακλυστεί από προβλήματα. Οι υπεύθυνοι για τη χάραξη πολιτικής δείχνουν να είναι σε σύγχυση. Φαίνεται ότι ο κόσμος ετοιμάζεται για πόλεμο»: αυτά είπε προχθές ένας άνθρωπος που ξέρει καλύτερα από κάθε άλλον το τι σημαίνει τέλος εποχής, ο άνθρωπος που κήρυξε τον θάνατο μίας από τις ισχυρότερες αυτοκρατορίες όλων των εποχών, ο τελευταίος ηγέτης της ΕΣΣΔ, ο Μιχαήλ Γκορμπατσόφ.

Τα λόγια αυτά δεν έχουν βάρος μόνον επειδή προέρχονται από εκείνον. Εχουν και επειδή την ουσία τους μπορεί πια ο καθένας να τη δει ξεκάθαρα: περίπου όλες οι σταθερές της μεταπολεμικής ισορροπίας έχουν ακυρωθεί και ουδείς γνωρίζει πώς θα καλυφθεί το κενό που αφήνουν πίσω τους. Είναι ένα κενό δραματικό με κυριότερο στοιχείο ότι η παλιά δεδομένη ηρεμία και συνεργασία στο εσωτερικό του δυτικού κόσμου δεν υπάρχει πια και μάλιστα σε δύο επίπεδα: τόσο πολιτικά ανάμεσα στις μεγάλες δυνάμεις που τον συναπαρτίζουν, όσο και κοινωνικά, μέσα στις ίδιες τις χώρες, ειδικά της Ευρώπης, που απειλούνται τώρα από κινδύνους με άμεση επίδραση στη συνολική πορεία τους, όπως η ισλαμική τρομοκρατία, το Μεταναστευτικό, αλλά και ο εσωτερικός διχασμός που γέννησε η πολιτική της σκληρής λιτότητας. Ολα αυτά είναι το καθένα από μια βόμβα στα θεμέλια και όλες αυτές οι βόμβες απειλούν, πλέον, να σκάσουν μαζί. Ποιος θα μπορούσε να φανταστεί πριν από δέκα μόλις χρόνια ότι η Ευρώπη των ελπίδων θα έφτανε στο σημείο να τρέμει τις ίδιες της τις εκλογές όπου κι αν γίνουν; ΄Η ότι θα ερχόταν η στιγμή που οι τάσεις απόσχισης θα είχαν καταστεί περίπου νέο καθεστώς;

Το «τις πταίει;» είναι μια μεγάλη συζήτηση που, από μόνη της, είναι εκ φύσεως διχαστική. Πολύ πιο πρόσφορο και ουσιώδες είναι λοιπόν το να επικεντρωθούμε πλέον σε ένα άλλο ερώτημα: «Και τώρα, τι;». Ειδικά δε για την Ελλάδα, το ερώτημα προβάλλει τόσο σύνθετο και επιτακτικό όσο ποτέ, καθώς αφορά πλέον το σύνολο των ζωτικών ζητημάτων: την κάθε άλλο παρά ελπιδοφόρο πορεία των ελληνοτουρκικών σχέσεων, τον προσανατολισμό της χώρας στη νέα γεωπολιτική ισορροπία που διαμορφώνεται ήδη με μορφή ναρκοπεδίου, το παρατεταμένο βύθισμα στον βάλτο τού, παγιοποιημένου πια, διεθνούς οικονομικού ελέγχου.

Η ουσία όλων αυτών είναι μία: σε αυτόν τον σκοτεινό κόσμο που προβάλλει, η Ελλάδα πρέπει να προσέξει όσο ποτέ κάθε της κίνηση. Και να συνειδητοποιήσει ότι περιθώρια για εσωτερικές έριδες δεν υπάρχουν. Πρέπει επειγόντως να ανασυντεθεί συνολικά, να ενώσει τις δυνάμεις της και να αφήσει όλα όσα τη διχάζουν στην άκρη.