Οι ΗΠΑ… πυροβολούν τα πόδια τους και τα οφέλη από την ΤΡΡ

Η χώρα με τις μεγαλύτερες και ισχυρότερες οικονομία, αγορά και επιχειρήσεις στον πλανήτη, εκείνη που άντλησε τα μεγαλύτερα οφέλη από την παγκοσμιοποίηση και την απελευθέρωση των αγορών, έκανε την περασμένη εβδομάδα μια θεαματική στροφή προς την εσωστρέφεια, τον οικονομικό προστατευτισμό και απομονωτισμό. Ο Ντόναλντ Τραμπ υπέγραψε την απόσυρση των ΗΠΑ από τη Συμφωνία Ελεύθερου Εμπορίου των χωρών του Ειρηνικού (Trans-Pacific Partnership ή ΤΡΡ).

Προτού ακόμα στεγνώσει το μελάνι στο χαρτί που υπέγραψε συνοφρυωμένος ο νέος πρόεδρος των ΗΠΑ με φόντο ένα τσούρμο συμβούλους μπροστά από τις υπέρλαμπρες χρυσαφί κουρτίνες του Οβάλ Γραφείου, η Αυστραλία και η Νέα Ζηλανδία έσπευσαν να διακηρύξουν τη βούλησή τους να «σωθεί» και να υλοποιηθεί η συμφωνία, η οποία έχει υπογραφεί μεν από το 2015 αλλά ακόμα δεν έχει ξεκινήσει να εφαρμόζεται.

Η Ιαπωνία μάλιστα δείχνει να υιοθετεί πλέον την ιδέα του «12 πλην 1» που εξέφρασαν οι κυβερνήσεις της Καμπέρας και του Ουέλινγκτον, παρά την αρχική θέση που είχε διατυπώσει προ της ορκωμοσίας του νέου προέδρου ο ιάπωνας πρωθυπουργός Σίνζο Αμπε ότι «δίχως τις ΗΠΑ, η ΤΡΡ δεν έχει νόημα».

Διότι το διάστημα από την εκλογή του μέχρι την ορκωμοσία του ο Τραμπ είχε ξεκαθαρίσει ότι θα τηρήσει τις προεκλογικές δεσμεύσεις του για αποχώρηση της Ουάσιγκτον από τις μεγάλες διεθνείς εμπορικές συμφωνίες που είχε υπογράψει ή δρομολογήσει η διακυβέρνηση Ομπάμα, μεταξύ των οποίων και τη Διατλαντική Εταιρική Σχέση για το Εμπόριο και τις Επενδύσεις (ΤΤΙΡ).

Η ΤΡΡ (όπως άλλωστε και η ΤΤΙΡ αλλά και η CETA, η συμφωνία μεταξύ της ΕΕ και του Καναδά που, παρεμπιπτόντως, έλαβε το πράσινο φως από την Επιτροπή Διεθνούς Εμπορίου του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου) αποτελεί μια προσπάθεια 12 χωρών που βρέχονται από τον Ειρηνικό Ωκεανό να «συνδιαμορφώσει τους όρους του διεθνούς εμπορίου τον 21ο αιώνα». Πρόκειται για τις ΗΠΑ, την Ιαπωνία, την Αυστραλία, τη Νέα Ζηλανδία, τον Καναδά, τη Χιλή, το Περού, το Μεξικό, το Μπρουνέι, τη Μαλαισία, τη Σιγκαπούρη και το Βιετνάμ.

Οι διαπραγματεύσεις για την υπογραφή της ΤΡΡ διήρκεσαν πέντε ολόκληρα χρόνια λόγω προβλημάτων που ανέκυψαν σχετικά με τα αποκλειστικά δικαιώματα παρασκευής και πώλησης φαρμάκων. Διότι η Εμπορική Συμφωνία του Ειρηνικού, εφόσον εφαρμοστεί έστω και δίχως την αμερικανική συμμετοχή, αναμένεται να επηρεάσει ένα ευρύ φάσμα εμπορικών προϊόντων και υπηρεσιών που ξεκινά από τα γαλακτοκομικά προϊόντα και φθάνει μέχρι τις θεραπείες του καρκίνου. Τα προβλήματα υπερκεράστηκαν πριν από ενάμιση χρόνο και οι εκπρόσωποι των κυβερνήσεων υπέγραψαν την ΤΡΡ –σημειωτέον ότι οι οικονομίες των ΗΠΑ και των άλλων 11 χωρών της Συμφωνίας συμβάλλουν κατά 40% στη διαμόρφωση του παγκόσμιου ΑΕΠ.

Είναι σαφές ότι οι ΗΠΑ, ως (και) οικονομική υπερδύναμη, είχε τον πρώτο λόγο και στις πρωτοβουλίες για την υπογραφή της ΤΡΡ, όπως και των άλλων μεγάλων εμπορικών συμφωνιών, αφού θα είχε τα μεγαλύτερα οφέλη από την εφαρμογή τους. Για αυτό και πολλές φωνές έχουν ασκήσει δριμεία κριτική στις διάφορες συμφωνίες, θεωρώντας ότι αυτές είναι κομμένες και ραμμένες στα μέτρα των ΗΠΑ. Και ότι θα έχουν αρνητικές εργασιακές, περιβαλλοντικές, ακόμα και γεωπολιτικές επιπτώσεις στις άλλες συμβαλλόμενες χώρες.

Η παραίτηση της Ουάσιγκτον από τον πρωταγωνιστικό ρόλο και από την ευνοϊκότατη γι’ αυτήν νομή των ωφελημάτων σε ό,τι αφορά την ΤΡΡ και τις άλλες εμπορικές συμφωνίες συνιστά μια παραδοξότητα που μόνο με υπερβατικούς συλλογισμούς μπορεί να εξηγηθεί. Θα παρατηρούσε ασφαλώς κάποιος ότι, εκτός από την απόσυρση της χώρας του από την ΤΡΡ, ο Τραμπ υπέγραψε τις ημέρες αυτές και άλλες αποφάσεις που δείχνουν ότι οι ΗΠΑ ανακρούουν πρύμναν και επιστρέφουν ολοταχώς στον… 19ο αιώνα.

Υπέγραψε, για παράδειγμα, την αποδόμηση του αμερικανικού Συστήματος Υγείας (του περιβόητου Obamacare) που παρά τις μύριες αντιδράσεις από το Κογκρέσο είχε καταφέρει να «περάσει» ο Μπαράκ Ομπάμα. Ενώ διέκοψε τη χρηματοδότηση σε ΜΚΟ που τάσσονται υπέρ των αμβλώσεων. Ηταν η πρώτη εβδομάδα της διακυβέρνησης Τραμπ. Η εποχή της νέας σχιζοφρένειας (απ)αισίως ξεκίνησε. Καληνύχτα και καλή τύχη.