Ακόμα και το Σώμα Επιθεωρητών – Ελεγκτών Δημόσιας Διοίκησης επιστρατεύει η κυβέρνηση στην προσπάθεια να κινητοποιήσει υπουργεία, νομικά πρόσωπα δημοσίου και ιδιωτικού δικαίου (ΝΠΔΔ και ΝΠΙΔ) ώστε στοιχεία και πληροφορίες που παράγονται στο πλαίσιο της λειτουργίας τους να παρέχονται προς πολίτες και επιχειρήσεις ως ανοιχτά δεδομένα. Το υπουργείο Διοικητικής Ανασυγκρότησης κραδαίνει τη δαμόκλειο σπάθη των κυρώσεων για μη συμμόρφωση των φορέων στην υποχρέωσή τους να υλοποιήσουν την πολιτική ανοικτής διοίκησης την οποία έχει συμφωνήσει η χώρα μας με τον ΟΟΣΑ, την ΕΕ και με τους εκπροσώπους των δανειστών.
Μεγάλοι διοικητικοί σχηματισμοί, όπως τα υπουργεία, δεν προώθησαν αποτελεσματικά τις διαδικασίες για να διατεθούν διαδικτυακά δημόσια έγγραφα και να αξιοποιηθούν στοιχεία τους ενώ έμειναν πίσω στα χρονοδιαγράμματα σχετικών εγκυκλίων.
Ετσι, μες στην εβδομάδα, έφτασε… λάβρο έγγραφο (αριθμ. πρωτ. ΔΗΔ/Φ.40/2369 – 24.1.2017) της υπουργού Διοικητικής Ανασυγκρότησης κυρίας Ολγας Γεροβασίλη στις δημόσιες υπηρεσίες του στενού και ευρύτερου δημόσιου τομέα. Χωρίς περιστροφές επισημαίνεται ότι «σύμφωνα με το άρθρο 10, παρ. 4 του Ν. 4305/2014, το Σώμα Επιθεωρητών – Ελεγκτών Δημόσιας Διοίκησης ελέγχει την τήρηση των σχετικών υποχρεώσεων από τους δημόσιους φορείς που εμπίπτουν στην αρμοδιότητά του». Το υπουργείο εξηγεί ότι καταφεύγει σε αυτή την υπενθύμιση «λόγω περιορισμένης ανταπόκρισης αλλά και αθέτησης» των αρχικά τεθέντων «από τις σχετικές διατάξεις χρονοδιαγραμμάτων, τα οποία προέβλεπαν την πλήρη ανάπτυξη της πολιτικής από όλους τους υπόχρεους φορείς μέχρι την 30ή Απριλίου 2015».
Προτεραιότητα
Οι κυβερνήσεις τα τελευταία χρόνια έχουν θέσει σε προτεραιότητα την εφαρμογή της πολιτικής για την προώθηση της ανοικτής διάθεσης και περαιτέρω χρήσης εγγράφων, πληροφοριών και δεδομένων του δημοσίου τομέα εκτιμώντας ότι αποφέρει «σημαντικά οφέλη στην κοινωνία, την οικονομία και τη δημόσια διοίκηση». Διαπιστώθηκαν καθυστερήσεις από τους υπόχρεους φορείς για τη διάθεση και περαιτέρω χρήση των ανοικτών δεδομένων σε εφαρμογή του Ν. 4305/2014 (ΦΕΚ 237 Α’).
Η κυβέρνηση δεν είναι ικανοποιημένη από την ως τώρα πορεία των δράσεων που αναπτύχθηκαν. Και αυτό παρά το ότι, όπως παραδέχεται, είχαν αναρτηθεί περισσότερα από 3.500 σύνολα δεδομένων (datasets) στo Μητρώο Ανοικτών Δεδομένων του Δημοσίου τον Ιανουάριο του 2017 (www.data.gov.gr), ενώ υπήρξε σημαντική πρόοδος το τελευταίο χρονικό διάστημα.
Ωστόσο, σύμφωνα με το ηγετικό επιτελείο της κυρίας Γεροβασίλη, η ανάλυση των αποτελεσμάτων, τόσο σε ποιοτικό όσο και σε ποσοτικό επίπεδο, καταδεικνύει ανταπόκριση ενός περιορισμένου αριθμού φορέων στην εφαρμογή της πολιτικής των ανοικτών δεδομένων. Μάλιστα, η ανταπόκριση κρίσιμων υπηρεσιών της δημόσιας διοίκησης χαρακτηρίζεται «εξαιρετικά περιορισμένη», ενώ, όπως διαπιστώνεται στο πλαίσιο συγκριτικών μελετών σε διεθνές επίπεδο, «οι επιδράσεις της υιοθέτησης της πολιτικής των ανοικτών δεδομένων στις επιχειρήσεις και στην Κοινωνία των Πολιτών (impact) παραμένουν περιορισμένες».
Υπάρχουν θεματικές κατηγορίες δημόσιων ανοιχτών δεδομένων που κρίνονται ως υψηλής προστιθέμενης αξίας και η ανάρτησή τους στο Διαδίκτυο θεωρείται χρήσιμη. Τέτοιες περιπτώσεις αφορούν μεταξύ άλλων γεωχωρικά δεδομένα, γεωσκόπηση και περιβάλλον, συγκοινωνιακά δεδομένα, στατιστικά στοιχεία, επιχειρήσεις.
Πού σημειώνεται υστέρηση
Στο έγγραφο του υπουργείου Διοικητικής Ανασυγκρότησης σημειώνεται ότι ως σήμερα σημαντική υστέρηση εντοπίζεται σε πολλές δημόσιες υπηρεσίες. Τα υπουργεία δεν κατάφεραν, όπως όλα δείχνουν, να διαδραματίσουν ουσιώδη ρόλο στην ενεργοποίηση και στην υποκίνηση των εποπτευόμενων φορέων τους για την εφαρμογή της πολιτικής ανοικτής διάθεσης. Θεματικές ενότητες όπως η Υγεία και η οικονομία δεν έχουν ανοίξει τα δεδομένα τους και τα καθ’ ύλην αρμόδια υπουργεία καλούνται τώρα να προχωρήσουν άμεσα στις αναγκαίες ενέργειες. Ιδίως στον τομέα της Υγείας τονίζεται η ανάγκη περαιτέρω ενεργοποίησης των υγειονομικών περιφερειών και νοσοκομείων τα οποία δεν έχουν προβεί στην έκδοση απόφασης βάσει του Ν. 4305/2014.
Οσον αφορά τις επτά αποκεντρωμένες διοικήσεις, αν και οι έξι έχουν προβεί σε έκδοση αποφάσεων περιγραφής εγγράφων και πληροφοριών, μόλις τρεις εξ αυτών έχουν αναρτήσει σημαντικό αριθμό συνόλων δεδομένων.
Πάντως, όχι μόνο καταγράφεται θετικά η δράση της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Κρήτης και της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Θεσσαλίας – Στερεάς Ελλάδας, αλλά προβάλλονται οι διαδικασίες που ακολούθησαν ως πρότυπο για τις υπόλοιπες αποκεντρωμένες διοικήσεις.
Αναξιοποίητος παραμένει ο πλούτος των δεδομένων που διαθέτουν οι ΟΤΑ πρώτου και δεύτερου βαθμού. Πρόσφατα εκδόθηκαν αποφάσεις περιγραφής στοιχείων σε 11 από τις 13 περιφέρειες, ενώ το μεγαλύτερο ποσοστό των δήμων δεν έχει ανταποκριθεί στις απορρέουσες εκ του νόμου υποχρεώσεις του. Οι ΟΤΑ πρώτου βαθμού καλούνται κατ’ ελάχιστον στο πλαίσιο της διαδικασίας για τα ανοιχτά δημόσια δεδομένα να περιλάβουν επιχειρησιακά σχέδια, ισολογισμούς-απολογισμούς, πολεοδομικά, ρυμοτομικά σχέδια. Ως παράδειγμα τίθεται η περίπτωση του Δήμου Θεσσαλονίκης και τα σύνολα δεδομένων τα οποία έχει αναρτήσει.
Ως το τέλος του μήνα
Το υπουργείο Διοικητικής Ανασυγκρότησης θέτει εκ νέου το χρονοδιάγραμμα, αλλά με αυστηρότατο πλαίσιο υλοποίησής του.
Οι φορείς που έχουν εκδώσει την απόφαση περιγραφής των συνόλων εγγράφων, πληροφοριών και δεδομένων και δεν έχουν ολοκληρώσει τη διαδικασία ανάρτησής τους καλούνται να προβούν άμεσα σε όλες τις αναγκαίες για την ολοκλήρωση των αναρτήσεων ενέργειες, με καταληκτική ημερομηνία την 30ή Ιανουαρίου 2017. Παράλληλα, όσοι φορείς δεν έχουν καν εκδώσει απόφαση περιγραφής συνόλων δεδομένων πρέπει να σπεύσουν ώστε η ολοκλήρωση της διαδικασίας ανάρτησης των συνόλων τους στο κεντρικό αποθετήριο www.data.gov.gr να έχει ολοκληρωθεί με απώτατο όριο τη 15η Φεβρουαρίου 2017.
Η προειδοποίηση για ελέγχους ως προς την υλοποίηση των διαδικασιών για την εφαρμογή της πολιτικής περί ανοιχτών δημόσιων δεδομένων επαναλαμβάνεται κάμποσες φορές εντός του εγγράφου. Μάλιστα, αποδέκτες του εγγράφου είναι σχεδόν όλοι οι δημόσιοι φορείς ενώ απεστάλη τόσο στη γενική επιθεωρήτρια Δημόσιας Διοίκησης όσο και στο Σώμα Επιθεωρητών – Ελεγκτών Δημόσιας Διοίκησης.
HeliosPlus
