Βρήκαν πώς το fast food οδηγεί σε παχυσαρκία

Είναι πλέον γνωστό ότι οι περισσότερες χώρες –συμπεριλαμβανομένης της Ελλάδας –βιώνουν μια… επιδημία παχυσαρκίας. Ολοένα και περισσότερα βιοϊατρικά αλλά και κλινικά δεδομένα δείχνουν μάλιστα ότι η χρόνια υιοθέτηση μιας «δυτικού τύπου» διατροφής η οποία βασίζεται σε τροφές με υψηλά επίπεδα σακχάρων και λιπαρών αποτελεί κύρια αιτία αυτής της «επιδημίας». Τώρα μια νέα μελέτη ειδικών του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνιας στο Ρίβερσαϊντ εξηγεί το πώς η ανθυγιεινή διατροφή οδηγεί σε υπερκατανάλωση τροφής και σε παχυσαρκία. Συγκεκριμένα, σύμφωνα με τα ευρήματά της, η… fast food διατροφή προκαλεί αύξηση στη σήμανση των ενδοκανναβινοειδών της περιφέρειας του οργανισμού.

Το σύστημα ενδοκανναβινοειδών έχει την «έδρα» του σε ολόκληρο το σώμα των θηλαστικών, συμπεριλαμβανομένων του εγκεφάλου και όλων των περιφερικών οργάνων, και συμμετέχει στον έλεγχο πολλών λειτουργιών του οργανισμού, όπως η πρόσληψη τροφής, η ισορροπία των ενεργειακών αναγκών αλλά και η ανταμοιβή. Αποτελείται από μόρια που ονομάζονται ενδοκανναβινοειδή και μπορούν να θεωρηθούν η «φυσική κάνναβη» του οργανισμού. Τα μόρια αυτά προσδένονται στους υποδοχείς κανναβινοειδών οι οποίοι βρίσκονται σε κύτταρα σε ολόκληρο το σώμα.

«Η μελέτη μας δείχνει πως η στόχευση των υποδοχέων κανναβινοειδών στα περιφερικά όργανα με φάρμακα-αναστολείς τα οποία δεν φθάνουν ως τον εγκέφαλο μπορεί να αποτελέσει ελπίδα ως μια ασφαλής θεραπευτική προσέγγιση για τη θεραπεία της υπερφαγίας και της παχυσαρκίας που οφείλεται σε αυτήν» ανέφερε ο Νίκολας Ντι Πατρίτσιο, επίκουρος καθηγητής Βιοϊατρικών Επιστημών στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνιας στο Ρίβερσαϊντ που ήταν και επικεφαλής της ερευνητικής ομάδας και προσέθεσε: «Η θεραπευτική στρατηγική στόχευσης της περιφέρειας του οργανισμού έχει σημαντικά πλεονεκτήματα σε σύγκριση με τα παραδοσιακά φάρμακα τα οποία αλληλεπιδρούν με τον εγκέφαλο και μπορούν να προκαλέσουν ψυχιατρικές παρενέργειες».

Η νέα αυτή ερευνητική εργασία που δημοσιεύθηκε στην επιθεώρηση «Physiology & Behavior» περιγράφει για πρώτη φορά ότι η υπερφαγία που σχετίζεται με κατανάλωση πολλών λιπαρών και ζάχαρης πηγάζει από την αύξηση των σημάτων ενδοκανναβινοειδών στην περιφέρεια του οργανισμού.

Προκειμένου να καταλήξουν στα συμπεράσματά τους ο δρ Ντι Πατρίτσιο και ο έτερος κύριος συγγραφέας της μελέτης Ντόνοβαν Αργκέτα, διδακτορικός ερευνητής Εμβιομηχανικής στο εργαστήριό του Ντι Πατρίτσιο, χρησιμοποίησαν ένα μοντέλο ποντικού στο οποίο είχε προκληθεί παχυσαρκία εξαιτίας υιοθέτησης δυτικού τύπου διατροφής (τα ζώα κατανάλωναν για μεγάλο διάστημα υψηλά επίπεδα ζάχαρης και λιπαρών).

Οι ερευνητές ανακάλυψαν ότι σε σύγκριση με ποντίκια τα οποία ακολουθούσαν διατροφή φτωχή σε λιπαρά και ζάχαρη, όσα ακολουθούσαν δυτικού τύπου διατροφή επί 60 ημέρες πήραν γρήγορα βάρος και τελικώς έγιναν παχύσαρκα. Παράλληλα η ομάδα ζώων της ανθυγιεινής διατροφής εμφάνιζε υπερφαγία –δηλαδή τα ποντίκια κατανάλωναν σημαντικά περισσότερες θερμίδες και έτρωγαν πολύ μεγαλύτερα γεύματα. «Αυτή η υπερφαγική απόκριση στη δυτικού τύπου διατροφή συνδεόταν με πολύ ανεβασμένα επίπεδα ενδοκανναβινοειδών στο λεπτό έντερο και στην κυκλοφορία του αίματος» σημείωσε ο δρ Ντι Πατρίτσιο. «Το σημαντικότερο όμως όλων ήταν πως η αναστολή της δράσης των ενδοκανναβινοειδών με φαρμακολογικούς αναστολείς των υποδοχέων κανναβινοειδών στην περιφέρεια επανέφερε πλήρως την πρόσληψη τροφής και το μοτίβο κατανάλωσης γευμάτων σε κανονικά επίπεδα στα παχύσαρκα ζώα. Τα ζώα αυτά εμφάνιζαν πλέον επίπεδα ενδοκανναβινοειδών αντίστοιχα με τα ποντίκια που ακολουθούσαν διατροφή φτωχή σε λιπαρά και ζάχαρη».

Συγκεκριμένα στο πλαίσιο της μελέτης τους οι επιστήμονες χρησιμοποίησαν τον πειραματικό αναστολέα ΑΜ6545 ο οποίος στοχεύει επιλεκτικά τους υποδοχείς κανναβινοειδών μόνο στην περιφέρεια και όχι στον εγκέφαλο. Οπως υπογράμμισαν, το πλεονέκτημα τέτοιων αναστολέων είναι ότι δεν συνδέονται με ψυχιατρικές παρενέργειες, όπως συμβαίνει με φάρμακα που στοχεύουν το σύστημα ενδοκανναβινοειδών στον εγκέφαλο.

Η ερευνητική ομάδα προειδοποιεί ότι απαιτούνται τώρα περαιτέρω μελέτες προκειμένου να αποδειχθεί αν παρόμοιοι μηχανισμοί κρύβονται πίσω από την παχυσαρκία και στον άνθρωπο. «Είναι σημαντικό πάντως ότι άλλες ερευνητικές ομάδες έχουν εντοπίσει αύξηση στα κυκλοφορούντα επίπεδα ενδοκανναβινοειδών και σε ανθρώπους, γεγονός που μαρτυρεί ότι το σύστημα αυτό πιθανώς είναι υπερενεργό και στην περίπτωση της ανθρώπινης παχυσαρκίας» είπε ο καθηγητής Ντι Πατρίτσιο. Κατέληξε τονίζοντας πως και η δική του ομάδα έχει στους στόχους της το να περάσει από τα πειράματα σε ποντίκια σε μελέτες σε παχύσαρκα άτομα.