Αν και ο Μαθουσάλας –παρά τα αντιθέτως θρυλούμενα –δεν κατοικοεδρεύει στον δημόσιο τομέα, είναι πλέον ορατή η τάση αύξησης του μέσου όρου ηλικίας στις δημόσιες υπηρεσίες. Εδώ και πέντε χρόνια δεν συναντά κανείς εύκολα μόνιμους υπάλληλους κάτω των 25 ετών, ενώ την κατιούσα έχει πάρει από το 2012 με σταθερό ρυθμό συρρίκνωσης το τακτικό προσωπικό μεταξύ 25 και 35 ετών.
Το αναδεικνύει η χαρτογράφηση του δημοσίου τομέα στην οποία προχωρεί με πυρετώδεις ρυθμούς το επιστημονικό προσωπικό του υπουργείου Διοικητικής Ανασυγκρότησης που αναλύει στατιστικά και αποτυπώνει με συγκριτικά στοιχεία την εικόνα του δημοσίου τομέα.
Στο μισό οι 25άρηδες
Είναι ενδεικτικό ότι λόγω των μνημονιακών συμφωνιών, με δημοσιονομικούς περιορισμούς και δυσαρμονία στη σχέση αποχωρήσεων / προσλήψεων, οι 25άρηδες και κάτω από 25.756 προ πενταετίας έφτασαν τις 12.197 το 2016! Παράλληλα, σύμφωνα με επίσημα στοιχεία που παρουσιάζει «Το Βήμα», βάσει ανάλυσης που έχουν πραγματοποιήσει οι ειδικοί πληροφορικής του υπουργείου Διοικητικής Ανασυγκρότησης, ο μέσος όρος ηλικίας του τακτικού προσωπικού βαίνει αυξανόμενος χρονιά τη χρονιά την τελευταία πενταετία (από 43,1 έτη το 2012 σε 45,3 έτη το 2016).
Η ηλικιακή ανανέωση έχει διαπιστωθεί και τεθεί σε πρώτο πλάνο από την κυβέρνηση καθώς και από τους γάλλους εμπειρογνώμονες που τη συντρέχουν στις αναδιαρθρώσεις των δημοσίων υπηρεσιών. Αλλωστε και η «γραμμή» που έχουν δώσει ΟΟΣΑ και εκπρόσωποι των δανειστών είναι να εισέλθει κύμα νεαρών προσοντούχων υπαλλήλων αλλά και να ενισχυθεί το στελεχικό δυναμικό με υψηλή τεχνολογική κατάρτιση και δεξιότητες στη χρήση ηλεκτρονικών υπολογιστών.
Δεν λείπουν βέβαια και οι αιτιάσεις στον δημόσιο διάλογο ότι στα μεγαλεπήβολα σχέδια των μνημονιακών μεντόρων επί της δημόσιας διοίκησης δεν αναφέρονται οι στοχεύσεις για περαιτέρω χαμηλά αμειβόμενη εργασία νεοεισερχομένων με γερό επιστημονικό υπόβαθρο. Σαν… αντίβαρο στην εν γένει μισθολογική σύνθλιψη των δημοσίων υπαλλήλων προβάλλονται πλέον τα περί δημοσιοϋπαλληλικής καριέρας στο μέλλον αλλά και η οικονομική κατάσταση «εκεί έξω», όπου αλέθει κόσμο η ανεργία ή οδηγεί στην έξοδο από τη χώρα προς αναζήτηση καλύτερης τύχης.
«Νέο αίμα» με προσόντα
Από το ηγετικό επιτελείο της υπουργού Διοικητικής Ανασυγκρότησης κυρίας Ολγας Γεροβασίλη εκτιμούν ότι θα είναι ευεργετική η βελτίωση της αναλογίας που αφορά τις αποχωρήσεις σε σχέση με τις προσλήψεις, καθώς από μία πρόσληψη για κάθε πέντε αποχωρήσεις / συνταξιοδοτήσεις το 2016 έχει συμφωνηθεί να ισχύει μία προς τέσσερις το 2017 και μία προς τρεις το 2018. Επίσης το «ξεπάγωμα» των διαγωνισμών του ΑΣΕΠ θα φρεσκάρει και ηλικιακά το Δημόσιο, με δεδομένο ότι οι νεαροί απόφοιτοι πανεπιστημίων μετέχουν με αξιώσεις και δρέπουν υψηλά ποσοστά επιτυχίας.
Στελέχη με εμπειρία στα της δημόσιας διοίκησης διαπιστώνουν ότι αν δεν αναστραφεί η κατάσταση το Δημόσιο θα αγγίξει για τα καλά την… τρίτη ηλικία. Τονίζουν ότι είναι απαραίτητο δίπλα στους έμπειρους και με υπηρεσιακή προϋπηρεσία να βρεθούν νέοι «για να δώσουν νέα πνοή» στο εργασιακό περιβάλλον της δημόσιας διοίκησης.
Πάντως η πολιτική αντιπαράθεση γύρω από το Δημόσιο έχει επίκεντρο ποσοτικά στοιχεία, με τη ΝΔ να εγκαλεί συχνά-πυκνά την κυβέρνηση για αθρόες προσλήψεις δημοσίων υπαλλήλων και δημιουργία κομματικού στρατού.
Πέρα από την αριθμολογία και τις απαντήσεις που δίνονται, η κυβέρνηση διά της κυρίας Γεροβασίλη αντιπαραβάλλει δηκτικά σχόλια, όπως ότι η αξιωματική αντιπολίτευση επιχειρεί να ενεργοποιήσει κοινωνικά αντανακλαστικά αναφορικά με το ότι το κακό Δημόσιο κατέστρεψε τη χώρα «λες και δεν πέρασαν εκείνοι, δεν δημιούργησαν το πελατειακό κράτος». Η επόμενη μάχη θα δοθεί σύντομα στη Βουλή με αναλυτικά τα αριθμητικά στοιχεία στο πλαίσιο απάντησης ερωτήσεων που έχουν γίνει από βουλευτές της αντιπολίτευσης για τις προσλήψεις.
Τους 565.671 έφθασαν οι δημόσιοι υπάλληλοι το 2016
Το τακτικό προσωπικό με βάση το Μητρώο Ανθρωπίνου Δυναμικού Ελληνικού Δημοσίου (απογραφή) απαρτιζόταν το 2015 από 566.913 εργαζομένους ενώ το 2016 από 565.671 υπαλλήλους. Είναι ενδιαφέρον ότι ως προς την κατανομή του, σύμφωνα με τα στοιχεία του 2015, το 70% απασχολείται στους τομείς αρμοδιοτήτων των υπουργείων Παιδείας, Υγείας, Εσωτερικών (της Αστυνομίας συμπεριλαμβανομένης) και Αμυνας, όπως αναφέρεται σε μελέτη της ΑΔΕΔΥ («Απασχόληση και Αμοιβές στον δημόσιο τομέα», Νοέμβριος 2016). Η ΑΔΕΔΥ θέτει μεταξύ άλλων σημαντικές επισημάνσεις ως προς το εκπαιδευτικό επίπεδο του τακτικού προσωπικού. Κρίνει ότι θεωρείται ιδιαίτερα υψηλό, αφού «τη σχετικά μεγαλύτερη κατηγορία εκπροσωπούν οι εργαζόμενοι πανεπιστημιακής εκπαίδευσης (39,86%), ενώ τα περίπου τρία τέταρτα του προσωπικού (73,48%) που απαρτίζουν τον κύριο όγκο του είναι πανεπιστημιακής και τεχνολογικής εκπαίδευσης, καθώς και προσωπικό ειδικών θέσεων (ένστολοι) περιορίζοντας τους κατόχους της υποχρεωτικής και της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης σε ποσοστό 25,2%».
Αναφορικά με την ηλικία του τακτικού προσωπικού, βάσει των στοιχείων του 2015 (Μητρώο Μισθοδοτούμενων Εργαζομένων στο Δημόσιο), η πλειονότητά του είναι μέχρι 45 ετών (52,8%). Το στοιχείο αυτό αναδεικνύει, κατά την ΑΔΕΔΥ, και το υψηλότερο ηλικιακό επίπεδο του δημοσίου τομέα από εκείνο της συνολικής απασχόλησης όπου η ίδια ηλικιακή κατηγορία εκπροσωπείται σε ποσοστό 59%. Ταυτόχρονα η ΑΔΕΔΥ διευκρινίζει ότι η ηλικιακή πενταετία με το σχετικά μεγαλύτερο ποσοστό απασχολουμένων στο Δημόσιο είναι εκείνη των 45-50 ετών (20,9%), ενώ ο κύριος όγκος (60%) εντοπίζεται στην ηλικιακή κατηγορία των 35-55 ετών. «Αντιθέτως, οι δύο ηλικιακοί πόλοι των κάτω των 30 και άνω των 55 ετών παρουσιάζουν ποσοστά 6,4% (πολύ χαμηλό) και 14,6% αντίστοιχα» αναφέρει η ΑΔΕΔΥ.
Σήμερα, με βάση τα στοιχεία του 2016, κυμαίνονται περίπου στα ίδια επίπεδα τα στοιχεία για τις νεότερες ηλικιακές ομάδες: οι δημόσιοι υπάλληλοι ≤ 25 ετών αντιπροσωπεύουν ποσοστό 2,16%, από 25 έως 30 ετών 4,47%, από 30 έως 35 ετών 9,22%, από 35 έως 40 ετών 15,12% και από 40 έως 45 ετών 17,24% (17,1%).
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
