«Το ΔΝΤ θα μείνει για πολλά χρόνια»

«Μετά το ΔΝΤ είναι πριν το ΔΝΤ». Με την παραλλαγή της γνωστής ποδοσφαιρικής ρήσης («Μετά τον αγώνα είναι πριν τον αγώνα») αποκρούει κυβερνητική πηγή στο Βερολίνο τις εικασίες των τελευταίων ημερών περί οριστικής αποχώρησης του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου από το ελληνικό πρόγραμμα. «Η Ελλάδα θα το βρίσκει συνεχώς μπροστά της» λέει. «Σίγουρα το 2017. Και πιθανότατα για πολλά ακόμη χρόνια».

Τέτοιες εικασίες δεν είναι ωστόσο αδικαιολόγητες. Η αφορμή για αυτές ήταν πρόσφατα οι αλλεπάλληλες, ενίοτε μάλιστα αντιφατικές, δηλώσεις του Βόλφγκανγκ Σόιμπλε: αρχικά μιλούσε για απλή υπαγωγή του ΔΝΤ στο Ευρωπαϊκό Ταμείο Σταθερότητας (ESM) χωρίς αλλαγή του τρίτου προγράμματος, ύστερα για την αντικατάσταση του τρίτου προγράμματος από ένα τέταρτο και, τέλος, την περασμένη Παρασκευή για τον τερματισμό κάθε προγράμματος μόλις ειπωθεί το αμετάκλητο «Οχι» του ΔΝΤ.

Το αποτέλεσμα: οι εκπρόσωποι Τύπου του γερμανού υπουργού Οικονομικών «πάθαιναν» για να ανασκευάσουν τις δηλώσεις του λέγοντας ότι αυτές παρερμηνεύθηκαν ή ότι ήταν απαντήσεις σε καθαρά υποθετικές ερωτήσεις.

Οι «παρερμηνείες» ήταν αναπόφευκτες. Ο γερμανός υπουργός είναι γνωστός για τους δυσνόητους «χρησμούς» του, που είναι συνήθως αποτέλεσμα τακτικισμού, ενίοτε όμως και της αδυναμίας του να εκφρασθεί καθαρά.

Αλλά ούτε και οι υποθετικές ερωτήσεις των δημοσιογράφων ήταν «ξεκάρφωτες». Στο Βερολίνο είναι πλέον κοινή η εντύπωση ότι κάτι «δεν πάει καλά» με το ΔΝΤ και ότι η συμμετοχή του στο τρίτο πρόγραμμα γίνεται από μέρα σε μέρα πιο επισφαλής. Αυτό επιτρέπει στη σεναριολογία να ανθεί. Και αυτό δεν σταμάτησε ούτε μετά τις διαβεβαιώσεις που έδωσε την περασμένη Πέμπτη στο Νταβός η Κριστίν Λαγκάρντ στον κ. Σόιμπλε, ότι το Διεθνές Ταμείο «επιδιώκει» τέτοια συμμετοχή. «Για επιδίωξη ακούμε από τον Μάιο» παρατηρεί η πηγή. «Συμμετοχή όμως μέχρι τώρα δεν είδαμε».

Μέσα σε αυτό το κλίμα αυξανόμενης αβεβαιότητας κυριαρχούν έτσι δύο βασικές απόψεις σχετικά με την έκβαση της διαμάχης. Η πρώτη καλλιεργείται, κατά παράδοξο τρόπο, από το υπουργείο Οικονομικών που παρά τα «φιτίλια» του κ. Σόιμπλε επιμένει ότι δεν έχει χαθεί η ελπίδα για συμβιβασμό. Η άποψη αυτή ενισχύεται και από το γεγονός ότι ένας συμβιβασμός θα ήταν και προς όφελος του κ. Σόιμπλε. Και αυτό επειδή ο τελευταίος είχε αποσπάσει την έγκριση του προγράμματος από την κοινοβουλευτική ομάδα του κόμματός του με την υπόσχεση ότι το ΔΝΤ θα συνέπραττε οπωσδήποτε. Τώρα, αν θέλει να αποφύγει αναταράξεις στο εσωτερικό της ομάδας, και δη προ των γερμανικών εκλογών, πρέπει να «τιμήσει» την υπόσχεσή του. Το τίμημα για αυτό θα ήταν λοιπόν να χάσει το ΔΝΤ ως χρηματοδότη και να τον κρατήσει μόνο ως τεχνικό σύμβουλο.

«Ολα αυτά είναι ήδη ξεπερασμένα» λέει ο σοσιαλδημοκράτης βουλευτής Εβαλντ Σούρερ, που εκπροσωπεί τη δεύτερη άποψη. Ο κ. Σόιμπλε και η κυρία Λαγκάρντ δεν έχουν πλέον κοινό παρονομαστή. Ενας συμβιβασμός θα ήταν όμως μονομερής, θα απέβαινε εις βάρος του πρώτου, που θα υποχρεωνόταν να πει «Ναι» σε σημαντική μείωση του ελληνικού χρέους. Αυτό θεωρείται αδιανόητο. «Ο Σόιμπλε παρέλειψε να συμβιβασθεί εγκαίρως με το ΔΝΤ» τονίζει. «Το κραχ μεταξύ τους είναι έτσι αναπόφευκτο». Το ερώτημα είναι μόνο αν αυτό θα γίνει πριν ή μετά τις γερμανικές εκλογές. Οποτε και να συμβεί όμως, το αποτέλεσμα θα είναι το ίδιο: μια κατεστραμμένη ελληνική οικονομία. Αυτό δεν θα έβγαζε το ΔΝΤ από το παιχνίδι. Το αντίθετο μάλιστα –θα οδηγούσε σε νέου τύπου συμφωνία μεταξύ Βερολίνου και ΔΝΤ για τη διάσωση της Ελλάδας, η μορφή της οποίας δεν μπορεί ωστόσο ακόμα να προσδιοριστεί.

Το γερμανικό υπουργείο Οικονομικών «προετοιμάζει ένα Plan B» για την περίπτωση τέτοιας ρήξης, προσέθετε την Παρασκευή η εφημερίδα «Handelsblatt» –αν και δεν απέκλειε ότι αυτό μπορεί να οφείλεται σε «τακτικισμό». Το κραχ, διευκρίνιζε παράγοντας του ίδιου κόμματος που θέλει να μείνει ανώνυμος, δεν είναι μεν πολύ πιθανό, η απειλή του γίνεται όμως όλο και πιο αισθητή. «Ενας λόγος παραπάνω να πάρουμε όλα τα μέτρα για να το αποφύγουμε –ιδίως προ των εκλογών» λέει. Σε αντίθετη περίπτωση, προσθέτει, θα έβγαιναν όλοι χαμένοι: η Ελλάδα με το Grexit, η ευρωζώνη με νέα κρίση, οι Χριστιανοδημοκράτες με σοβαρές εκλογικές απώλειες. Και αυτό με φόντο το Brexit και τον Ντόναλντ Τραμπ στις ΗΠΑ που υποθάλπουν την ξενοφοβία και τις αποσχιστικές τάσεις στην Ευρωπαϊκή Eνωση.

Υπάρχουν βέβαια και ενδιάμεσες φωνές, όπως εκείνη του αντιπροέδρου της κοινοβουλευτικής ομάδας των Σοσιαλδημοκρατών Κέρστιν Σνάιντερ, ο οποίος διαβλέπει, ως συμβιβασμό, την επιβολή της απλής τεχνικής παρουσίας του ΔΝΤ στην Ελλάδα.

Oμως όπως και να το δει κανείς: Μετά το ΔΝΤ είναι πριν το ΔΝΤ. Το Διεθνές Ταμείο θα ρυθμίζει, αμέσως ή εμμέσως, για πολύ ακόμη τα πράγματα στην Ελλάδα.