Ερωτας και χρήμα δεν κρύβονται. Ούτε στις διεθνείς σχέσεις που καθορίζονται συχνά από ιδεολογικές συγγένειες και πάντα από πολιτικά και οικονομικά συμφέροντα. Ιδίως ανάμεσα στις πολύ μεγάλες δυνάμεις, όπως φαίνεται από τον «τραμπουτινισμό», το απρόσμενο «love story» που έχει γεννηθεί μεταξύ Ντόναλντ Τραμπ και Βλαντίμιρ Πούτιν.
Τι ενώνει και τι χωρίζει τον λαϊκιστή νέο ηγέτη των ΗΠΑ και τον βετεράνο αυταρχικό πρόεδρο της Ρωσίας που έχτισε την καριέρα του στον αντιαμερικανισμό; Πόση διάρκεια και τι κατάληξη μπορεί να έχει αυτός ο «ξαφνικός έρωτας» ανάμεσα στους δύο πυρηνικούς, ιστορικούς, πλανητικούς αντιπάλους; Οι περισσότεροι αναλυτές προβλέπουν λιώσιμο των πάγων, τουλάχιστον τους πρώτους μήνες της κυβέρνησης Τραμπ, αλλά όχι «happy end» σε αυτή την αταίριαστη σχέση.
Η έλξη, που φαίνεται αμοιβαία, εξηγείται εν μέρει από την ιδιοσυγκρασία τους, αν και το βιογραφικό τους είναι πολύ διαφορετικό. Ο Πούτιν μεγάλωσε με στερήσεις στο μεταπολεμικό Λένινγκραντ. Στη μελαγχολική αυλή μιας εργατικής πολυκατοικίας κυνηγούσε αρουραίους με καδρόνια, για να περνάει η ώρα. Ο πατέρας του, ένας τραυματισμένος βετεράνος, τον έδερνε με τη ζώνη του για να τον συνετίζει. Για να ξεφύγει και να ανέλθει, ο Πούτιν κατετάγη εθελοντικά στην KGB. Αρουραίοι δεν υπήρχαν στην έπαυλη όπου μεγάλωσε ο Τραμπ. Μαλθακός, κατσούφης και αδιάφορος μαθητής, ήταν τόσο απείθαρχος που ο δικός του μπαμπάς, μεγιστάνας των ακινήτων, τον έστειλε σε στρατιωτική σχολή, όταν ο Ντόναλντ ήταν 13 ετών. «Οταν κοιτάζω τον εαυτό μου στην πρώτη γυμνασίου και τώρα είμαι βασικά ο ίδιος» λέει ο 70χρονος Κροίσος. Θλιβερό, αλλά αληθινό.
Δεκαετίες αργότερα, ως νεοεκλεγείς πρόεδρος της υπερδύναμης έχει μόνο καλά λόγια για τον Πούτιν. Τον χαρακτηρίζει «λαμπρό, ταλαντούχο, ισχυρό ηγέτη», την ώρα που η CIA καταγγέλλει ότι ρώσοι χάκερ παρενέβησαν στις προεδρικές εκλογές υπέρ του Τραμπ και ο Ομπάμα απελαύνει, σε αντίποινα, ρώσους διπλωμάτες. Το Κρεμλίνο δεν ανταποδίδει, περιμένοντας τη νέα εποχή που θα αρχίσει με την ορκωμοσία του Τραμπ στις 20 Ιανουαρίου.
Λατρεία για το χρήμα
Tραμπ και Πούτιν έχουν σίγουρα ένα κοινό χαρακτηριστικό: λατρεύουν το χρήμα. Ο Πούτιν φέρεται πεπεισμένος ότι τα πάντα σε αυτόν τον κόσμο γίνονται για τα λεφτά. Λέγεται πως πιστεύει ότι με αυτά είναι δυνατόν να λύσει οποιοδήποτε πρόβλημα, να εξαγοράσει οποιονδήποτε συνομιλητή. Σύμφωνα με αυτήν την ανάγνωση θεωρεί ότι θα είναι εύκολο να τα βρει με τον μπίζνεσμαν Τραμπ. Οτι δεν θα χρειαστεί να χρησιμοποιεί καν λέξεις, μόνο νούμερα και τη σωστή τιμή.
Λέγεται επίσης ότι ο αυτοδημιούργητος Πούτιν ξέρει να «διαβάζει» τους αντιπάλους του με κυνισμό. Τον συμφέρει ο αμερικανικός απομονωτισμός, για να ασχοληθούν οι ΗΠΑ με τα δικά τους προβλήματα και να ξεχάσουν θέματα όπως η Ουκρανία και η Κριμαία.
Παρατηρεί ότι ο Τραμπ δεν γνωρίζει τη διαφορά μεταξύ της Δύναμης αλ Κουντς και των Κούρδων, δεν ξέρει τι εστί «πυρηνική τριάδα» και η ανάλυσή του για το Brexit βασίστηκε στο ότι μπορεί να κάνει καλό στα γήπεδα του γκολφ που έχει στη Βρετανία.
Αντιμέτωπος με τις δικές του κρίσεις στο εσωτερικό, ο «τσάρος» βλέπει μόνο κέρδη αν οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν πρόεδρο έναν αστοιχείωτο στις διεθνείς υποθέσεις νάρκισσο, που πιστεύει ότι τα γεωστρατηγικά ζητήματα είναι τόσο εύκολα όσο τα ντιλ για να χτίσεις ουρανοξύστες στο Μανχάταν.
Ο Πούτιν ονειρεύεται μια νέα Γιάλτα
Εύκολα φαντάζεται κανείς τι μπορεί να θέλει ο Πούτιν από τον Τραμπ. Κατ’ αρχάς το Κρεμλίνο επείγεται για άρση των οικονομικών κυρώσεων που επέβαλαν ΗΠΑ και ΕΕ μετά την προσάρτηση της Κριμαίας, το 2014.
Δεύτερον, θέλει να αναγνωρίσουν οι ΗΠΑ την Κριμαία ως ρωσικό έδαφος –κάτι που κανένα κράτος δεν έχει κάνει μέχρι στιγμής, αφού η απόσχιση της χερσονήσου από την Ουκρανία ήταν η πρώτη φορά που άλλαξαν με στρατιωτική βία τα σύνορα της Ευρώπης από το 1945. Θα συμφωνήσει ο Τραμπ; Κανένας δεν ξέρει, αν και φαίνεται δυνατό.
Επειτα είναι η Συρία. Εδώ, ο Πούτιν θέλει συναίνεση των ΗΠΑ για να παραμείνει στην εξουσία ο σύμμαχός του Μπασάρ αλ Ασαντ. Αντ’ αυτού, θα προσφέρει συνεργασία στον Τραμπ στον διεθνή πόλεμο κατά της «τρομοκρατίας».
Πάνω από όλα όμως, ο Πούτιν ονειρεύεται μια νέα Γιάλτα, μια δεύτερη μοιρασιά του κόσμου στη μετα-φιλελεύθερη εποχή, με την οποία θα αναστηθεί το χαμένο μεγαλείο της ΕΣΣΔ. Θεωρεί ότι έχει το δικαίωμα σε σφαίρες επιρροής. Αυτές περιλαμβάνουν τις πρώην δημοκρατίες της Σοβιετικής Ενωσης και της Ανατολικής και Κεντρικής Ευρώπης.
Ιδεολόγοι στη Μόσχα (όπως ο Ντούγκιν) μιλάνε για «πολιτισμικές σφαίρες» και «πολυκεντρισμό» –εννοώντας ότι η Ρωσία είναι μια κυρίαρχη παγκόσμια δύναμη που πρέπει να διαπραγματεύεται επί ίσοις όροις με τις ΗΠΑ.
Στην ιδανική περίπτωση, ο Πούτιν θα ήθελε επικαιροποίηση της Συνθήκης της Γιάλτας, με την οποία ΗΠΑ, Σοβιετική Ενωση και Βρετανία μοίρασαν μεταξύ τους την Ευρώπη μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο.
Σήμερα, μάλλον θα του είναι αρκετή μια συμφωνία με την οποία ο Τραμπ θα αναγνωρίζει εμμέσως ότι η Ρωσία έχει «έννομο συμφέρον» στην πρώην αυλή της. Ο Τραμπ έχει ήδη αμφισβητήσει τον ρόλο του ΝΑΤΟ, λέγοντας ότι οι ΗΠΑ δεν θα υπερασπιστούν χώρες που δεν συνεισφέρουν αρκετά λεφτά στα ταμεία της Βορειοατλαντικής Συμμαχίας. Δεν είναι περίεργο, λοιπόν, που κράτη της Βαλτικής και της Ανατολικής Ευρώπης ανησυχούν, ή που οι υπουργοί Εξωτερικών της ΕΕ συναντήθηκαν σε έκτακτη σύνοδο αμέσως μετά τη νίκη Τραμπ. Φόβος τους είναι ότι «σφαίρα επιρροής» σημαίνει ανατροπές κυβερνήσεων ή στρατιωτικές επιθέσεις ή παρεμβολές στις εκλογές υπέρ υποψηφίων φιλικών προς το Κρεμλίνο. Πολλά από αυτά συμβαίνουν ήδη. Το μεγάλο ερώτημα είναι τι θέλει ο Τραμπ από τον Πούτιν.
Η απάντηση είναι μέχρι στιγμής άγνωστη. Στην πραγματικότητα, η Μόσχα έχει σχετικά λίγα να προσφέρει στις ΗΠΑ, εκτός από μια γενική βελτίωση των διμερών σχέσεων που γύρισαν πίσω στην εποχή των παγετώνων επί Ομπάμα.Εκτός αν πιστέψουμε σε θεωρίες συνωμοσίας.
Οπότε ο Τραμπ ξεπληρώνει γραμμάτια στις ρωσικές στρατιωτικές μυστικές υπηρεσίες (GRU) που τον βοήθησαν να εκλεγεί με κυβερνο-επιθέσεις. Ή τον «κρατάνε» με βίντεο από όργια με ρωσίδες καλλονές όταν είχε πάει στη Μόσχα για τα καλλιστεία Miss Universe, το 2013.
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
