Υστερα από επτά χρόνια κρίσης και της πιο σκληρής λιτότητας που έχουν βιώσει οι Ελληνες την εποχή της Μεταπολίτευσης, η χώρα βρίσκεται τόσο κοντά και την ίδια στιγμή τόσο μακριά για να ελπίζει ότι σε ενάμιση χρόνο μπορεί να αφήσει πίσω της την εποχή των μνημονίων.
Οι προϋποθέσεις και οι παράγοντες που θα καθορίσουν την πορεία που θα πάρει η Ελλάδα το 2017 είναι πολλοί, με πρώτο την πολιτική αβεβαιότητα.
Οπως επισημαίνουν όλοι οι αναλυτές, η πιθανότητα πρόωρης προσφυγής στις κάλπες θα πάει πίσω κάθε προσπάθεια και θα οδηγήσει σε ραγδαία επιδείνωση –όπως φάνηκε και με την τελευταία κόντρα με τους δανειστές για το επίδομα στους συνταξιούχους –των σχέσεων με τους θεσμούς και των επί μέρους οικονομικών δεικτών (πάγωμα βραχυπρόθεσμων μέτρων για το χρέος, αποδόσεις ομολόγων, δείκτες ΧΑ).
Αντίθετα, μια ομαλή πορεία με υλοποίηση των «υπεσχημένων» για την ολοκλήρωση της δεύτερης αξιολόγησης και των προαπαιτούμενων μέτρων που έχουν συμφωνηθεί και απομένουν για το 2017 μπορεί να μας βγάλει από τη στροφή που βρισκόμαστε σήμερα και να φανεί η τελική ευθεία για την ολοκλήρωση του τρίτου Μνημονίου στα μέσα του 2018. Ενθαρρυντικό είναι ότι οι δανειακές ανάγκες της χώρας βαίνουν μειούμενες για την τριετία 2017, 2018 και 2019, και περιορίζονται σε μόλις 5 δισ. ευρώ.
Αυτό που επισημαίνει το οικονομικό επιτελείο, ο Ευκλείδης Τσακαλώτος και ο διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος Γιάννης Στουρνάρας, είναι ότι σε καμία περίπτωση οι θυσίες δεν πρέπει να πάνε χαμένες και να ληφθούν όλα τα μέτρα που απομένουν για να ολοκληρωθεί το πρόγραμμα.
Η ανατροπή
Οπως σημειώνουν, αυτό που δεν πρέπει να διαφεύγει τη προσοχή κανενός είναι ότι το 2016 ήταν η τέταρτη χρονιά (2013 και 2014 με κυβέρνηση Σαμαρά και 2015 και 2016 με κυβέρνηση Τσίπρα) που η χώρα πέτυχε τους δημοσιονομικούς της στόχους και πρωτογενή πλεονάσματα.
Το πρωτογενές πλεόνασμα του 2017 αναμένεται να κλείσει στο 1,8% του ΑΕΠ (3,3 δισ. ευρώ) σημειώνοντας σημαντική αύξηση σε σχέση με το 0,7% του ΑΕΠ (1,3 δισ. ευρώ) του 2016. Η ανατροπή ξεκίνησε από την αύξηση των εσόδων του Σεπτεμβρίου, τα οποία ανήλθαν σε 5,5 δισ. ευρώ (!) αυξημένα κατά 800 και πλέον εκατομμύρια πάνω από το στόχους. Τι άραγε συνέβη; Ξαφνικά πλήρωναν όλοι τους φόρους;
Οπως εξηγούν οι ειδικοί, η οικονομία υπεραπέδωσε λόγω της ανάκαμψης της τουριστικής κίνησης από τον Αύγουστο και μετά, αλλά και οι Ελληνες πληρώνουν τους φόρους, ειδικά όταν συνδέονται με την ακίνητη περιουσία.
Αυτή η τάση διατηρήθηκε ως το τέλος του 2016 και ο στόχος είναι να ενισχυθεί μέσω της υποχρεωτικής χρήσης πλαστικού χρήματος στις συναλλαγές, αλλά κυρίως της πληρωμής ληξιπρόθεσμων χρεών από το Δημόσιο στους ιδιώτες το 2017.
Αλλωστε μόνο έτσι μπορεί να εξουδετερωθούν τα νέα υφεσιακά μέτρα που εφαρμόζονται με τον προϋπολογισμό του 2017 και αφαιρούν αγοραστική δύναμη ύψους 2,5 δισ. ευρώ μέσω της αύξησης της φορολογίας και 1 δισ. ευρώ μέσω, κυρίως, μείωσης των συντάξεων και των κοινωνικών δαπανών.
15 δισ. «μαξιλάρι»
Το οικονομικό επιτελείο δημιουργεί από τώρα «μαξιλάρι διαθεσίμων» του Δημοσίου, ώστε σταδιακά να μειώσει τον βραχυπρόθεσμο δανεισμό μέσω εντόκων γραμματίων αλλά και να προετοιμαστεί για κάθε ενδεχόμενο.
Εντός του 2017 όλοι οι φορείς του Δημοσίου θα τοποθετούν υποχρεωτικά τα διαθέσιμά τους στον ενιαίο λογαριασμό που έχει ανοιχθεί από το 2014 στην Τράπεζα της Ελλάδος. Στον λογαριασμό ήδη βρίσκεται το 75% του Ταμείου τους ή ποσό 12,5 δισ. ευρώ, ενώ μέσα στο 2017 προβλέπεται να ανέλθει σε 15 δισ. ευρώ.
Από το ποσό αυτό το υπουργείο Οικονομικών δανείζεται περίπου 9 δισ. ευρώ με επιτόκιο 2% που είναι χαμηλότερο από το επιτόκιο των εντόκων γραμματίων.
Ποδαρικό με νεα μέτρα
Τα προαπαιτούμενα της νέας χρονιάς
Τα προαπαιτούμενα της νέας χρονιάς
- Δημόσια διοίκηση. Ολοκλήρωση του «εξορθολογισμού» των ειδικών μισθολογίων (ενστόλων, ΕΣΥ και καθηγητών) που θα οδηγούν σε μικρές αυξήσεις σε γιατρούς και καθηγητές ΑΕΙ αλλά και σε «πάγωμα» δώρων και βαθμών για όσους αποστρατεύονται.
- Εισαγωγή νέου, μόνιμου σχεδίου κινητικότητας.
- Δημοσιονομική πολιτική: Να νομοθετηθεί η μεσοπρόθεσμη δημοσιονομική στρατηγική 2017-2020.
- Οργανισμός εσόδων. Διορισμός διοικητικών συμβουλίων. Υιοθέτηση μέτρων για παροχή επαρκών πόρων για αποτελεσματική λειτουργία της υπηρεσίας.
- Αγορά εργασίας. Υιοθέτηση ενοποιημένου σχεδίου δράσης για την πάταξη της αδήλωτης εργασίας και εναρμόνιση των πλαισίων μαζικών απολύσεων και βιομηχανικής δράσης και συλλογικές συμβάσεις με τις καλύτερες πρακτικές της ΕΕ.
- Κοινωνική ασφάλιση. Σταδιακή εφαρμογή του σχεδίου για το εγγυημένο ελάχιστο εισόδημα.
- Επίλυση των μη εξυπηρετούμενων δανείων. Τροποποίηση του νομικού πλαισίου για εξωδικαστική διευθέτηση με λεπτομερείς προβλέψεις.
- Αγορές προϊόντων. Να τεθεί πλήρως σε εφαρμογή η σύσταση του ΟΟΣΑ για μη συνταγογραφούμενα φαρμακευτικά προϊόντα.
- Κλειστά επαγγέλματα. Να συμφωνηθεί με τους θεσμούς οδικός χάρτης για την απελευθέρωση των «προστατευμένων» δραστηριοτήτων των μηχανικών.
- Ενέργεια. Βελτίωση των συνθηκών πρόσβασης για εναλλακτικούς προμηθευτές και ουσιαστική αύξηση των διαθέσιμων ποσοτήτων.
- Ενσωμάτωση στην εθνική νομοθεσία του σχεδιασμού αγοράς που υπάρχει στο μοντέλο της ΕΕ για την αγορά ηλεκτρικής ενέργειας.
- Κτηματολόγιο. Να εφαρμοστεί το νέο νομικό πλαίσιο για τα κτηματολογικά γραφεία σε όλη την επικράτεια.
- Εταιρείες ύδρευσης. Η Ειδική Γραμματεία Υδάτων θα οριστικοποιήσει, με τη στήριξη τεχνικής βοήθειας, τους κανόνες τιμολογιακής πολιτικής για τις υπηρεσίες ύδρευσης.
- Ιδιωτικοποιήσεις. Το ΤΑΙΠΕΔ θα αποτιμήσει τα στοιχεία ενεργητικού των περιφερειακών αεροδρομίων και λιμένων και θα μεταβιβάσει στο νέο Ταμείο εκείνα που δεν σχεδιάζει να αναπτύξει.
- Η Ρυθμιστική Αρχή Λιμένων θα αποτιμήσει τους εσωτερικούς κανονισμούς και τους απαιτούμενους νόμους για να διασφαλιστεί η πλήρης λειτουργικότητά της.
- Να συσταθεί σε σώμα το διοικητικό συμβούλιο του Ταμείου Ιδιωτικοποιήσεων και Επενδύσεων.
- Να συμφωνηθεί η διαδικασία βάσει της οποίας θα καθοριστεί η εξαίρεση των εναπομεινάντων χαρτοφυλακίων ακινήτων και κρατικά ελεγχόμενων επιχειρήσεων που δεν θα μεταφερθούν στο Ταμείο.
- Δικαιοσύνη. Να υιοθετηθεί προεδρικό διάταγμα που θα ορίζει το σύστημα ηλεκτρικών μητρώων (e-dockets) για ηλεκτρονικές δημοπρασίες.
- Καταπολέμηση της διαφθοράς. Τροποποίηση και εφαρμογή του νομικού πλαισίου για τη χρηματοδότηση των πολιτικών κομμάτων σε βασικά ζητήματα.
- Ανεξάρτητες Αρχές. Να υιοθετηθεί νομοθεσία για την ενίσχυση της θεσμικής, οικονομικής και λειτουργικής ανεξαρτησίας της Ρυθμιστικής Αρχής Ενέργειας.
- Να τροποποιηθεί η νομοθεσία για ζητήματα που αφορούν σύγκρουση συμφερόντων των μελών του διοικητικού συμβουλίου της Επιτροπής Ανταγωνισμού και της στελέχωσης του εσωτερικού νομικού γραφείου της Επιτροπής Ανταγωνισμού.
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
