Σύγκρουση με Σόιμπλε και ατέρμονη διαπραγμάτευση

Σε τροχιά σύγκρουσης με το Βερολίνο και ειδικότερα με αυτό που κυβερνητικές πηγές ονομάζουν «άξονα Σόιμπλε – ΔΝΤ» θέλει να εμφανίζεται η κυβέρνηση. Στελέχη της επιμένουν να μιλούν για ολοκλήρωση της διαπραγμάτευσης εντός του Ιανουαρίου, παράλληλα όμως αποφεύγουν –έως και αρνούνται –να διαβεβαιώσουν για μια τέτοια εξέλιξη. Αντιθέτως οι ίδιες πηγές, προσκείμενες στον στενό πυρήνα συνεργατών του Αλέξη Τσίπρα, δεν αποκλείουν ένα ενδεχόμενο παράτασης της διαπραγμάτευσης για μία ακόμη φορά έως ένα οριακό σημείο, που στην ουσία τοποθετείται στο τέλος του Ιουνίου. Την περίοδο εκείνη η χώρα θα βρεθεί και πάλι –εφόσον η εκκρεμότητα δεν έχει λήξει –στα πρόθυρα του πιστωτικού γεγονότος, καθώς οι δανειακές υποχρεώσεις του Ιουλίου ανέρχονται σε περίπου 7 δισ. ευρώ.

Προσδοκίες και ανησυχίες

Σε αυτό το πλαίσιο, ανώτατη κυβερνητική πηγή ρωτήθηκε την προηγούμενη Παρασκευή για το ενδεχόμενο μιας ακόμη εκδοχής ατέρμονης διαπραγμάτευσης και την πιθανότητα πιστωτικής ασφυξίας. Η απάντηση ήταν «Είναι ίδια η Ευρώπη του 2016 με εκείνη του 2015;» και από αυτήν τη φράση μπορεί κάποιος κάλλιστα να συμπεράνει ότι στο Μέγαρο Μαξίμου θεωρούν ότι η Ευρώπη έχει αλλάξει και ότι οι θέσεις της ελληνικής κυβέρνησης σήμερα μπορεί να γίνουν αποδεκτές.

Οι προσδοκίες αυτές γίνονται εμφανείς και από την επιμονή της κυβέρνησης να περιγράφει τα σημεία τριβής στη διαπραγμάτευση με τους δανειστές ως πολιτικό ζήτημα και διόλου τεχνικό.

Στο Μέγαρο Μαξίμου μεταφράζουν τις αξιώσεις του ΔΝΤ και του Βόλφγκανγκ Σόιμπλε για νέα μέτρα μετά το 2018 ως ζήτημα που αφορά εν γένει την εμπλοκή του ΔΝΤ στα προγράμματα διάσωσης των ευρωπαϊκών κρατών και υπό αυτήν την έννοια ως θέμα που απαιτεί πολιτική λύση.

Με αυτήν τη λογική, στο στενό επιτελείο συνεργατών του Πρωθυπουργού και στο υπουργείο Οικονομικών είναι εμφανές ότι έχει ακόμη μία φορά χαραχθεί μια γραμμή άμυνας, ένα νέο πλαίσιο στο ενδεχόμενο παιχνίδι απόδοσης ευθυνών για ό,τι πρόκειται να συμβεί.

Τη λογική αυτή εξέφραζε προ ημερών στενός συνεργάτης του Πρωθυπουργού, ο οποίος περιέγραψε όλο το πλαίσιο μέσα στο οποίο θα επιδιώξει να κινηθεί η κυβέρνηση τις επόμενες εβδομάδες –ίσως και μήνες. «Κανείς δεν θέλει αναζωπύρωση της ελληνικής κρίσης με τεχνητό τρόπο» ανέφερε η κυβερνητική πηγή και «φωτογράφισε» τον Βόλφγκανγκ Σόιμπλε: «Κάτι τέτοιο θα μπορούσε να προέλθει από την εκδήλωση μιας στάσης από κάποιους, για δική τους εσωτερική πολιτική κατανάλωση». Η ίδια πηγή συνέχισε λέγοντας ότι κάποιοι μπορεί να επιθυμούν «να δείξουν ένα σκληρό πρόσωπο στο εσωτερικό τους ακροατήριο λόγω πιέσεων της Ακροδεξιάς. Δεν μπορούμε να δεχθούμε ότι η Ακροδεξιά θα δίνει τον τόνο στη διαχείριση του ελληνικού ζητήματος».

Με αντίστοιχο έμμεσο τρόπο ο κ. Τσίπρας έκανε μια αναφορά που προξένησε αίσθηση λόγω της αιχμής που περιείχε την προηγούμενη Παρασκευή στο πλαίσιο της εκδήλωσης της Βουλής για την υποδοχή ασυνόδευτων προσφυγόπουλων: «Και πρέπει επιτέλους όσοι, ιδίως τούτες τις μέρες, μας κουνάνε και το δάχτυλο στο όνομα των συμφωνιών και απευθύνονται με ιταμό τρόπο στον ελληνικό λαό, να ξέρουν ότι πρέπει πρώτα να τηρούν αυτοί τις δεσμεύσεις τους και μετά να απευθύνονται σε εμάς. Εμείς, βέβαια, μέρες που είναι και έχοντας και το πνεύμα των Χριστουγέννων θα τους ανταποδώσουμε λέγοντάς τους Χρόνια Πολλά, Καλά Χριστούγεννα και καλή καρδιά. Να έχουν την ευλογία, να αισθάνονται καλά και να είναι ευτυχισμένοι στην ψυχή τους. Οσοι δεν είναι καλά στην ψυχή τους δεν μπορούν να αντιμετωπίσουν τα προβλήματα της χώρας τους, ούτε τα προβλήματα της Ευρώπης ούτε τα προβλήματα του κόσμου ολόκληρου».

Δεδομένου ότι είχε προηγηθεί ένα μπαράζ δηλώσεων και μία συνέντευξη του Βόλφγκανγκ Σόιμπλε στην εφημερίδα «Die Zeit», επικράτησε αμέσως η αίσθηση ότι ο κ. Τσίπρας οδεύει προς μια νέα μετωπική σύγκρουση με τον υπουργό Οικονομικών της Γερμανίας.

Στη συνέντευξή του αυτή ο κ. Σόιμπλε μεταξύ των άλλων σημείωνε: «Δεν έχω καμία κατανόηση όταν ο Πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας επιρρίπτει στη γερμανική κυβέρνηση ότι θέλει να βλάψει τους έλληνες συνταξιούχους» ενώ επαναλάμβανε αυτό που είναι γνωστό: «Η Ελλάδα βρίσκεται στο τρίτο πρόγραμμα και χωρίς την οικονομική βοήθεια των δισεκατομμυρίων θα ήταν χρεοκοπημένη εδώ και καιρό. Τότε οι έλληνες πολίτες θα υπέφεραν πολύ περισσότερο».

Κυβερνητική πηγή που ρωτήθηκε αν η επίθεση του κ. Τσίπρα προς όσους «δεν είναι καλά στην ψυχή τους» είχε στόχο τον Βόλφγκανγκ Σόιμπλε αρνήθηκε κάτι τέτοιο, χωρίς περαιτέρω διευκρινίσεις. Οταν όμως ρωτήθηκε συγκεκριμένα για τη συμπεριφορά και τις δηλώσεις του γερμανού υπουργού Οικονομικών ανέφερε: «Είναι λογικό, έχει εκνευριστεί γιατί δεν γίνεται το δικό του»…

Κλίμα σύγκρουσης

Υπό τις συνθήκες αυτές, η κυβέρνηση είναι πλέον σαφές ότι επιδιώκει την καλλιέργεια μιας ατμόσφαιρας σύγκρουσης με το ΔΝΤ και τον κ. Σόιμπλε, θεωρεί πως στην Ευρώπη υπάρχουν ευνοϊκοί για αυτήν συσχετισμοί και συνθήκες και εκτιμά ότι έτσι μπορεί να επιτύχει τους στόχους της. Παράλληλα, διαμορφώνει και ένα δίλημμα και στο εσωτερικό, επιχειρώντας να βάλει στην ίδια εικόνα τη ΝΔ, για την οποία υποστηρίζει ότι αποδέχεται τα μέτρα που εισηγείται ο «άξονας του κακού».

Κατά μία εκδοχή, η τακτική της κυβέρνησης υποκρύπτει άλλη μια προσπάθεια αντιπερισπασμού, εν όψει μιας νέας πιρουέτας και της υποχώρησής της προκειμένου να κλείσει η αξιολόγηση. Αλλες εκτιμήσεις, οι οποίες προκύπτουν και από τα όσα αναφέρουν υπουργοί του ΣΥΡΙΖΑ, «η διαπραγμάτευση μπορεί και να διαρκέσει έως τον Ιούνιο, τα περιθώριά μας να αποδεχθούμε νέα μέτρα είναι ελάχιστα και αν υπάρξει αδιέξοδο, θα δούμε τι θα κάνουμε»… Μπορεί η απάντηση σε όλα αυτά να είναι οι εκλογές; Ολοι επιμένουν να απαντούν αρνητικά. Οπως όμως είναι ξεκάθαρο, το κλίμα και τα διλήμματα θα είναι έτοιμα ανά πάσα στιγμή.