Στα όρια του εξευτελισμού

Επαχθέστερους όρους από το περίφημο «e-mail Χαρδούβελη» θα περιλαμβάνει η «επιστολή Τσακαλώτου» για τον κατευνασμό των πιστωτών στη μονομερή απόφαση της ελληνικής κυβέρνησης να χορηγήσει από το πρωτογενές πλεόνασμα 617 εκατ. ευρώ σε 1,6 εκατομμύρια συνταξιούχους. Σύμφωνα με πηγές που είναι σε θέση να γνωρίζουν το πλαίσιο των διαβεβαιώσεων που ζητούν οι Ευρωπαίοι, οι όροι που θα αναγκαστεί να αποδεχθεί ο Αλέξης Τσίπρας θα είναι εξαιρετικά σκληροί, ως και «εξευτελιστικοί», ενώ το κόστος για τη χώρα θα είναι πολλαπλάσιο του βοηθήματος των 617 εκατ. ευρώ. Οι ίδιες πηγές σημειώνουν ότι όταν η επιστολή που αναμένεται να στείλει τις επόμενες ημέρες ο Ευκλείδης Τσακαλώτος βγει στη δημοσιότητα θα προκαλέσει σειρά σκληρών αντιδράσεων.

Μπροστά στις πιέσεις που ασκούνται η κυβέρνηση εμφανίζεται πανικόβλητη. Δηλωτική του πανικού θεωρείται η ψυχιατρικού περιεχομένου επίθεση του κ. Τσίπρα προς τους πιστωτές, ο οποίος υποδεχόμενος ασυνόδευτα προσφυγόπουλα στη Βουλή δήλωσε ότι «όσοι δεν είναι καλά στην ψυχή τους, δεν μπορούν να αντιμετωπίσουν τα προβλήματα της χώρας τους, ούτε τα προβλήματα της Ευρώπης, ούτε τα προβλήματα του κόσμου ολόκληρου». Με τον Βόλφγκανγκ Σόιμπλε να έχει δηλώσει λίγη ώρα νωρίτερα πως δεν γίνεται να δείξει κατανόηση στο λάθος, όλοι κατάλαβαν ότι ο Πρωθυπουργός εννοούσε τον γερμανό υπουργό Οικονομικών.

Οι ίδιες πηγές που είναι σε θέση να γνωρίζουν το ερωτηματολόγιο που έστειλε στην ελληνική πλευρά ο επικεφαλής του EuroWorking Group Τόμας Βίζερ αναφέρουν ότι ο Πρωθυπουργός θα αναγκαστεί να αποδεχθεί δεσμεύσεις, ακόμα και μειώσεις στις συντάξεις, καθώς οι πιστωτές τού ζητούν να εφαρμόσει «ισοδύναμα» σε περίπτωση δημοσιονομικών αποκλίσεων. Δηλαδή περικοπές από το ίδιο πεδίο από το οποίο προκλήθηκε η πρόσθετη δαπάνη των συντάξεων, καθώς θέλουν να εμφανιστούν σκληροί στο εσωτερικό τους ακροατήριο.

Το ερώτημα

«Και εμείς έχουμε συνταξιούχους να τους δώσουμε κάτι. Γιατί το κάνεις αυτό χωρίς να συνεννοηθείς μαζί μας;» είναι το ερώτημα που απευθύνουν στον Ευκλείδη Τσακαλώτο. Οι Ευρωπαίοι θεωρούν ότι τα μέτρα θα μπορούσαν να είναι διαφορετικού χαρακτήρα, πιο στοχευμένα. Δηλαδή, αντί να είναι παροχές προς όλους τους συνταξιούχους ανεξαρτήτως εισοδήματος και οικονομικής κατάστασης, να αφορούσαν την ενίσχυση μακροχρόνια ανέργων, την έκδοση συντάξεων που εκκρεμούν ή την πληρωμή ληξιπρόθεσμων οφειλών του Δημοσίου προς ιδιώτες που θα τόνωναν την αγορά και θα είχαν πολλαπλασιαστικά οφέλη στην οικονομία.

Ωστόσο κάτι τέτοιο δεν θα εξυπηρετούσε τις επιδιώξεις και τον σχεδιασμό της κυβέρνησης. Η επιλογή του κ. Τσίπρα να διανείμει 617 εκατ. ευρώ σε 1,6 εκατομμύρια συνταξιούχους αγγίζει ευρύ στρώμα της ελληνικής κοινωνίας. Αρκετοί συνδέουν αυτές τις παροχές, όπως και τον καταιγισμό ρουσφετολογικών τροπολογιών που ψηφίστηκαν την περασμένη Τρίτη στη Βουλή, με τη δημιουργία προεκλογικού κλίματος. Ωστόσο άλλες πηγές αναφέρουν ότι οι κυβερνητικές αυτές κινήσεις αποτελούν «γλυκαντικό» στα σκληρά μέτρα που αναμένεται να νομοθετήσει η κυβέρνηση (εργασιακά, πρωτογενή πλεονάσματα, «κόκκινα» δάνεια κ.λπ.) προκειμένου να κλείσει η δεύτερη αξιολόγηση. «Η κυβέρνηση προσφέρει χριστουγεννιάτικο μποναμά στην κοινοβουλευτική της ομάδα εν όψει της επιστροφής των βουλευτών στις εκλογικές τους περιφέρειες στη διάρκεια των εορτών ως άλλοθι για την ψήφιση των σκληρών μέτρων που έπονται».

Η στάση των επενδυτών

Οπως και να έχουν τα πράγματα, με αυτή την κίνηση της κυβέρνησης η χώρα θα κληθεί να πληρώσει πολλαπλάσιο κόστος από τα 617 δισ. ευρώ των παροχών προς τους συνταξιούχους. Ηδη η στάση των επενδυτών που είχε αρχίσει να μεταστρέφεται έχει αλλάξει. Σύμφωνα με τραπεζικές πηγές, με το κλείσιμο της πρώτης αξιολόγησης και τη συμφωνία του Eurogroup, η οποία σε αντάλλαγμα τα βραχυπρόθεσμα μέτρα για το χρέος προβλέπει υψηλά πρωτογενή πλεονάσματα για αρκετά χρόνια, οι αγορές προεξόφλησαν το κλείσιμο της δεύτερης αξιολόγησης και την ένταξη της Ελλάδας στο QE.

Αυτό αποτυπώθηκε τόσο στην υποχώρηση των spreads όσο και στην αναζωπύρωση του επενδυτικού ενδιαφέροντος για την Ελλάδα. «Από εκεί που απλώς χαιρετιόμασταν με τους ξένους επενδυτές που συναντούσαμε στο Λονδίνο και σε άλλες ευρωπαϊκές πρωτεύουσες, μετά την ολοκλήρωση της πρώτης αξιολόγησης, υπήρχε ενδιαφέρον εκ μέρους τους να μάθουν πώς εξελίσσονται τα πράγματα στην Ελλάδα». Αν και δεν υπήρξαν deals ή μυρωδιά deals, ωστόσο οι ίδιες πηγές αναφέρουν ότι ήταν ένα πρώτο βήμα που σηματοδοτούσε αλλαγή στάσης προς την Ελλάδα. Ωστόσο το κλίμα άλλαξε μετά τις «άγαρμπες», όπως τις χαρακτηρίζουν, εξαγγελίες Τσίπρα. Οι επαφές με τους επενδυτές επέστρεψαν στην ανταλλαγή χαιρετισμών.

«Οσο το QE ήταν προ των πυλών υπήρχε ενδιαφέρον, τώρα όχι» λένε. Μετά το πάγωμα των βραχυπρόθεσμων μέτρων για το χρέος και την απομάκρυνση της δεύτερης αξιολόγησης, η ένταξη των ελληνικών ομολόγων στο QE βγήκε από τον χάρτη. Η ΕΚΤ έχει κάνει ξεκάθαρο ότι εκτός από την ολοκλήρωση της δεύτερης αξιολόγησης θα πρέπει να υπάρχει δέσμευση των Ευρωπαίων, έστω και προφορική, για τα μεσοπρόθεσμα μέτρα για το χρέος προκειμένου να κάνει δεκτά τα ελληνικά ομόλογα στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης.