Σε πλήρη εφαρμογή τίθενται από την Πρωτοχρονιά οι αλλαγές στο ασφαλιστικό σύστημα, που επήλθαν με τον νόμο Κατρούγκαλου (νόμος 4387/2016). Δραματικές μειώσεις στις συντάξεις τους –που θα φθάνουν έως και το 30% –θα υποστούν οι νέοι συνταξιούχοι του δημόσιου και του ιδιωτικού τομέα που θα καταθέσουν αίτηση συνταξιοδότησης εντός του νέου έτους, εξαιτίας του νέου τρόπου υπολογισμού των συντάξεων. Ταυτοχρόνως, ορατός είναι ο κίνδυνος περικοπών και στους νυν συνταξιούχους, εφόσον τελικώς καταργηθεί η «προσωπική διαφορά», κάτι που ζητεί μετ’ επιτάσεως το ΔΝΤ.
Με το νέο καθεστώς όσοι αποχωρήσουν από τον δημόσιο και τον ιδιωτικό τομέα θα λάβουν ως κύρια σύνταξη το άθροισμα δύο ποσών. Της εθνικής σύνταξης, που ορίστηκε στα 384 ευρώ για 20ετή ασφάλιση και πάνω (μειώνεται κατά 2% για κάθε έτος που υπολείπεται μέχρι την 15ετία), και της ανταποδοτικής σύνταξης, που υπολογίζεται με βάση τον μέσο όρο των αποδοχών από το 2002 και μετά και νέους χαμηλότερους συντελεστές αναπλήρωσης.
Η εγκύκλιος που θα οριστικοποιεί τις λεπτομέρειες του νέου τρόπου υπολογισμού των κύριων συντάξεων δεν έχει εκδοθεί ακόμη, καθώς δεν έχει οριστεί ο συντελεστής της ετήσιας μεταβολής μισθών από το 2002 μέχρι σήμερα. Ωστόσο, οι εκτιμήσεις των ειδικών αναφέρουν ότι μεγάλες κατηγορίες νέων συνταξιούχων θα υποστούν απώλειες που κυμαίνονται μεταξύ 10% και 30%. Τις μεγαλύτερες απώλειες θα καταγράψουν δημόσιοι υπάλληλοι και εργαζόμενοι σε ΔΕΚΟ – τράπεζες που φεύγουν με περισσότερα από 25 χρόνια ασφάλισης και οι ελευθεροεπαγγελματίες (ΟΑΕΕ) με εισφορές σε υψηλές κατηγορίες που φεύγουν με 35ετία και άνω (απώλειες 5%-20%).
Οι περικοπές στις συνταξιοδοτικές παροχές, που ξεκίνησαν το 2016 και θα κορυφωθούν το 2017, περιγράφονται από το Ενιαίο Δίκτυο Συνταξιούχων ως εξής:
1. Μέχρι τον Σεπτέμβριο του 2017 θα επαναϋπολογιστούν 2,6 εκατομμύρια κύριες συντάξεις για να προκύψει η «προσωπική διαφορά», δηλαδή η διαφορά μεταξύ του παλαιού και του νέου τρόπου υπολογισμού των συντάξεων (την οποία προτείνει για κατάργηση το ΔΝΤ). Η «προσωπική διαφορά» θα συνεχίζει να καταβάλλεται στους παλαιούς συνταξιούχους, ωστόσο είναι το τμήμα των συντάξεων που θα περικοπεί πρώτο, εφόσον ενεργοποιηθεί ο κόφτης που έχει ήδη θεσμοθετηθεί.
2. Ερχεται αύξηση κόστους εξαγοράς πλασματικών ετών. Από 1-1-2017 εφαρμόζεται η νομοθεσία του ΕΦΚΑ και αυξάνεται το κόστος εξαγοράς των πλασματικών ετών για τους δημοσίους υπαλλήλους. Από 1-1-2017 το κόστος εξαγοράς θα είναι και για το Δημόσιο στο 20% επί των συντάξιμων αποδοχών, αντί του 6,67%.
3. Δημιουργείται από 1-1-2017 ο ΕΦΚΑ (Ενιαίος Φορέας Κοινωνικής Ασφάλισης) με ελλείμματα-μαμούθ. Στο Υπερταμείο εντάσσονται από την 1η Ιανουαρίου 2017 3,5 εκατ. ασφαλισμένοι και 2,6 εκατ. συνταξιούχοι. Ωστόσο το Ταμείο θα εμφανίσει έλλειμμα 2,9 δισ. ευρώ, το οποίο θα μειωθεί 1,1 δισ. ευρώ ύστερα από πρόσθετες «διορθωτικές» ενέσεις ρευστότητας από τον κρατικό προϋπολογισμό της τάξης του 1,7 δισ. ευρώ. Μάλιστα, και για το 2017 το υπουργείο Εργασίας και η διοίκηση του ΕΦΚΑ προεξοφλούν ότι θα χρησιμοποιηθεί και ο μικρός κουμπαράς του ΑΚΑΓΕ, με τουλάχιστον 350 εκατ. ευρώ.
4. Από 1.1.2017 έρχεται νέο «κούρεμα» στους 250.000 δικαιούχους του ΕΚΑΣ, καθώς ξεκινά η δεύτερη φάση της σταδιακής κατάργησης του επιδόματος. Το υπουργείο Εργασίας έχει δεσμευτεί ότι η εξοικονόμηση της δαπάνης θα γίνει μέσω της μείωσης των ποσών που θα χορηγηθούν και όχι μέσω της μείωσης του αριθμού των δικαιούχων. Αυτό σημαίνει ότι για να βγει ο λογαριασμός θα πρέπει τα επιδόματα να περικοπούν ως 40%. Δηλαδή το επίδομα των 230 θα μειωθεί στα 138 ευρώ.
5. Συνεχίζεται η μεγάλη αφαίμαξη στις επικουρικές συντάξεις. Εγινε ήδη η περικοπή έως 50% στις επικουρικές 260.000 συνταξιούχων. Για το νέο έτος οι δικαιούχοι επικουρικών συντάξεων θα χάσουν επιπλέον 233,9 εκατ. ευρώ. Οι νέες συντάξεις που καταβάλλονται από τον περασμένο Μάιο είναι μειωμένες έως 30%.
6. Νέοι συνταξιούχοι χηρείας: Η εξοικονόμηση φτάνει σωρευτικά τη διετία 2016-2017 στα 58,7 εκατ. ευρώ σε δημόσιο (20,1 εκατ.) και ιδιωτικό τομέα (38,6 εκατ.).
7. Η εφαρμογή του νέου πλαφόν στις υψηλές συντάξεις (άνω των 2.000 ευρώ μεικτά για μια κύρια σύνταξη και 3.000 για άθροισμα συντάξεων) θα αποφέρει το 2017 43,1 εκατ. από τον ιδιωτικό τομέα και 89,3 εκατ. από τον δημόσιο.
8. Τραπεζοϋπάλληλοι με προσυνταξιοδοτικό καθεστώς θα υποστούν περικοπές της παροχής ως 21% (χαμηλότεροι συντελεστές υπολογισμού).
9. Εισφορές. Με την αύξηση των κρατήσεων για υγειονομική περίθαλψη από 4% σε 6% επί των κύριων συντάξεων και από 0% σε 6% επί των επικουρικών, επήλθε αντίστοιχη μείωση των παροχών για το σύνολο των συνταξιούχων. Με αυτόν τον τρόπο αφαιρέθηκαν 459 εκατ. ευρώ το 2015 και 850 εκατ. ευρώ το 2016, που θα συνεχιστεί το 2017.

Ανατροπές
Τι αλλάζει στις εισφορές για δημοσίους υπαλλήλους, επαγγελματίες, «μπλοκάκια»
Ανατροπές επέρχονται με τον νόμο Κατρούγκαλου και στο πεδίο των εισφορών. Μεγάλοι χαμένοι αναδεικνύονται οι δημόσιοι υπάλληλοι, οι ελεύθεροι επαγγελματίες, οι αμειβόμενοι με «μπλοκάκι» (Δελτίο Παροχής Υπηρεσιών) και οι αγρότες.
Οι κρατήσεις για κύρια σύνταξη των δημοσίων υπαλλήλων, από την 1.1.2017, θα γίνονται επί του συνόλου των αποδοχών που λαμβάνει ο υπάλληλος και όχι επί των αποδοχών του Οκτωβρίου 2011. Αναλυτικά, η κράτηση για την κύρια σύνταξη που για τον εργαζόμενο αντιστοιχεί σε 6,67% (από το συνολικά 20%) θα επιβάλλεται πλέον στο σύνολο των αποδοχών, όπως αυτές ορίστηκαν από το νέο μισθολόγιο του ν. 4354/2016.

Σταδιακή μείωση των εισφορών για τους ασφαλισμένους στα ειδικά ταμεία έρχεται με το νέο σύστημα από 1.1.2017, ώστε να φθάσουν να πληρώνουν 20% για σύνταξη (13,33% εργοδότης και 6,67% εργαζόμενος), όπως όλοι οι υπόλοιποι μισθωτοί, έως το 2020. Ευνοημένοι θεωρούνται οι μισθωτοί των ΔΕΚΟ και των τραπεζών, που σήμερα πληρώνουν εισφορές έως και 28%.

  • Ελεύθεροι επαγγελματίες: Από 1/1/2017 οι ελεύθεροι επαγγελματίες του ΟΑΕΕ θα ξεχάσουν τις ασφαλιστικές κλάσεις και θα κληθούν να καταβάλουν εισφορά για κύρια σύνταξη 20% επί του καθαρού φορολογητέου εισοδήματός τους. Επίσης θα πληρώνουν 6,95% για υγειονομική περίθαλψη και όπου προβλέπεται 7% για επικούρηση και 4% για εφάπαξ. Ετσι, το συνολικό ποσοστό επιβάρυνσης θα είναι 30,95%. Η ανώτατη καταβλητέα εισφορά για σύνταξη θα είναι 1.172 ευρώ τον μήνα και η κατώτατη 117 ευρώ.
  • Αυτοαπασχολούμενοι επιστήμονες: Χωρίς έκπτωση στις εισφορές υγείας μένουν οι νέοι επιστήμονες – αυτοαπασχολούμενοι (γιατροί, δικηγόροι, μηχανικοί, φαρμακοποιοί κ.ά.), καθώς με τον νόμο για τα προαπαιτούμενα καταργήθηκε η ευνοϊκή διάταξη που είχε προβλεφθεί. Δηλαδή από 1.1.2017 οι αυτοαπασχολούμενοι (ασφαλισμένοι σήμερα στο ΕΤΑΑ) με έναρξη επαγγέλματος 0-5 έτη θα πληρώνουν 6,95% του εισοδήματός τους (καθαρό φορολογητέο) για υγεία, όπως όλοι οι υπόλοιποι επαγγελματίες.
Δραματικές αλλαγές φέρνει το νέο έτος και στους μισθωτούς που αμείβονται με δελτίο παροχής υπηρεσιών, καθώς και στους μισθωτούς που συνδέονται με εξαρτημένη σχέση εργασίας και ταυτόχρονα αυτοαπασχολούνται.
Ο νόμος ορίζει ότι όσοι αμείβονται μόνο με δελτίο παροχής και απασχολούνται σε έως δύο εργοδότες θα ασφαλίζονται ως μισθωτοί, δηλαδή το 13,67% θα το πληρώνει ο εργοδότης. Ωστόσο, εξαιτίας της κατάστασης που επικρατεί στην αγορά εργασίας, θεωρείται βέβαιο ότι το κόστος της ασφάλισης θα κληθεί να το καλύψει εξ ολοκλήρου ο ασφαλισμένος.
Διπλή επιβάρυνση θα υποστούν από την 1.1.2017 και οι μισθωτοί που έχουν και «μπλοκάκι», αφενός διότι οι ατομικές τους εισφορές, όπως και των ελευθέρων επαγγελματιών (επιτηδευματίες, έμποροι, βιοτέχνες), θα υπολογίζονται με το 26,95% του φορολογητέου εισοδήματός τους, αφετέρου διότι θα εξακολουθούν να πληρώνουν εισφορά και για σύνταξη και για ασθένεια για την απασχόλησή τους ως μισθωτών.
Οι αγρότες το 2017 θα πληρώσουν το 14% του εισοδήματός τους για εισφορά υπέρ σύνταξης, το 2018 θα κληθούν να καταβάλουν το 17% και από το 2019 και μετά το 20%. Αντίστοιχα ορίζεται ότι η εισφορά για υγεία θα είναι στο 6,95% του εισοδήματος και για τον Λογαριασμό Αγροτικής Εστίας στο 0,5%.

ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ