«Εφυγα στρατιώτης και επέστρεψα παράνομος» λέει σε κάποια σκηνή της ταινίας «Ο νόμος της νύχτας» (Live by night) ο γκάνγκστερ Τζο Κάφλιν. Γιος διακεκριμένου αστυνομικού της Βοστώνης, ο ιρλανδικής καταγωγής Τζο Κάφλιν, κεντρικός ήρωας της ταινίας, μετά την εμπειρία του στον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο, θα επιστρέψει στην πόλη του και αργά-αργά, μετά χιλίων κόπων και βασάνων, θα εξελιχθεί σε βαρόνο του εγκλήματος. Αυτό που κάνει τη διαφορά πάνω του όμως είναι ότι ενώ υπηρετεί έναν ιταλό μαφιόζο (Ρέμο Τζιρόνε), ο Τζο κατά βάθος θέλει να διατηρήσει την αυτονομία του και «να μη φυλά δακτυλίδια» όπως ο ίδιος το θέτει. Θα είναι εύκολο όμως;
Η διαδρομή του Τζο Κάφλιν, με σταθμό μεγάλης διάρκειας την Τάμπα της Φλόριντα, όπου το οργανωμένο έγκλημα της Βόρειας Αμερικής έχει απλώσει τα δίκτυα του, είναι το θέμα της τέταρτης μεγάλου μήκους ταινίας του Μπεν Αφλεκ, ο οποίος πρωταγωνιστεί στον ρόλο του Τζο Κάφλιν.
Στα μέσα του τρέχοντος Δεκεμβρίου, στη Νέα Υόρκη, η Warner Bros, το στούντιο παραγωγής του «Νόμου της νύχτας», οργάνωσε διήμερη εκδήλωση για τη διεθνή προώθηση της ταινίας φέρνοντας δημοσιογράφους από όλον τον κόσμο σε επαφή με τους βασικούς συντελεστές της, του Αφλεκ συμπεριλαμβανομένου. Η συνάντηση με τους συντελεστές της ταινίας έγινε το μεσημέρι της κρύας Δευτέρας 12 Δεκεμβρίου στο ξενοδοχείο «Crosby Street Hotel» της οδού Κρόσμπι, σε μια από τις πιο αναβαθμισμένες περιοχές του Greenwich Village.
Από το βιβλίο στην οθόνη
Ο «Νόμος της νύχτας» είναι το δεύτερο μυθιστόρημα του Ντένις Λιχέιν που μεταφέρεται στον κινηματογράφο από τον Μπεν Αφλεκ μετά το κινηματογραφικό ντεμπούτο του στη σκηνοθεσία με το «Χωρίς ίχνη» (Gone bay gone) το 2007. Η Βοστώνη και το ιρλανδικό στοιχείο παίζουν μεγάλο ρόλο στον «Νόμο της νύχτας», καθώς η συγκεκριμένη πόλη είναι η γενέτειρα του ιρλανδικής καταγωγής Λιχέιν που την έχει επιλέξει ως χώρο δραματουργίας των περισσότερων ιστοριών του, όπως και του «Χωρίς ίχνη».
Θαυμαστής αυτών των ιστοριών είναι ο Αφλεκ, ο οποίος αν και γεννήθηκε στο Μπέρκλεϊ της Καλιφόρνιας, από δύο ετών μετακόμισε στην Πολιτεία της Μασαχουσέτης και μεγάλωσε στη Βοστώνη. «Δημιουργικά μιλώντας, ο Μπεν και εγώ ταιριάζουμε απολύτως» έχει πει ο Λιχέιν για τη σχέση του με τον Αφλεκ. «Δεν είναι μόνο το θέμα της Βοστώνης, αν και αυτό το θέμα είναι πολύ μεγάλο. Είναι η αισθητική του όμως που μου αρέσει τόσο πολύ, κάτι που φάνηκε από την πρώτη ταινία του, το «Χωρίς ίχνη», που με είχε ξετρελάνει».
Επομένως όταν ο Λιχέιν έμαθε ότι ο Αφλεκ θα σκηνοθετούσε τον «Νόμο της νύχτας» ενθουσιάστηκε, αν και η αρχική ιδέα μετατροπής του μυθιστορήματος σε κινηματογραφική ταινία δεν ήταν του Μπεν Αφλεκ αλλά της Appian Way, κινηματογραφικής εταιρείας του Λεονάρντο Ντι Κάπριο. Η Appian Way δείχνει ενδιαφέρον για ιστορίες σπουδαίων ανθρώπων αλλά και των θυσιών που έπρεπε να κάνουν για να πετύχουν. «Σπουδαίοι άντρες δεν σημαίνει απαραιτήτως καλοί άντρες» αναφέρει η συνεργάτρια του Ντι Κάπριο, Τζένιφερ Ντάβισον. «Μια από τις συγγραφικές αρετές του Ντένις Λιχέιν είναι ότι διαμελίζει το ανδρικό εγώ με πολύ ενδιαφέροντες τρόπους, κάτι που κάνει και ο Μπεν Αφλεκ ως ηθοποιός και σκηνοθέτης. Από μόνο του αυτό το στοιχείο μπορούσε να τους ξαναφέρει κοντά».
Λατρεία για το σινεμά
Ενας από τους λόγους, ίσως ο βασικότερος, που οδήγησε τον Μπεν Αφλεκ στην απόφαση να γυρίσει τον «Νόμο της νύχτας» είναι η αστείρευτη, παθιασμένη κινηματογραφοφιλία του. Είχε πολύ ενδιαφέρον να βλέπεις τον 44 χρόνο σήμερα ηθοποιό και σκηνοθέτη να μιλά για τις παλιές γκανγκστερικές ταινίες και τα φιλμ νουάρ που έχουν μείνει στην καρδιά του και που με τον έναν ή τον άλλον τρόπο θέλησε να τις «υιοθετήσει» στη δική του. Δεν ξέρει από πού να αρχίσει και πού να τελειώσει χωρίς να ακουστεί κλισέ. Ο Αφλεκ ανέφερε ταινίες περασμένων μεγαλείων της Χρυσής Εποχής του Χόλιγουντ (δεκαετίας του 1930 και του 1940) όπως ο «Μεγάλος αμαρτωλός» του Ραούλ Γουόλς, ο «Δημόσιος κίνδυνος» του Γουίλιαμ Γουέλμαν και οι «Κολασμένες ψυχές» του Μάικλ Κερτίζ· παρεμπιπτόντως, σε όλες πρωταγωνιστεί ο Τζέιμς Κάγκνεϊ. Αναφέρει όμως και τον «Νονό» του Φράνσις Κόπολα ενώ στο άκουσμα του τίτλου «Τσαϊνατάουν», του Ρόμαν Πολάνσκι, πετάγεται από το κάθισμά του αποκαλώντας το σενάριο αυτής της ταινίας «αριστούργημα! Εχω πρωτότυπο πόστερ της στο γραφείο μου!».
Εξίσου ενθουσιώδης όμως ακούγεται και ο ηθοποιός Κρις Μεσίνα, ο οποίος στον «Νόμο της νύχτας» υποδύεται τον Ντιόν Μπαρτόλο, δεξί χέρι του Τζο Κάφλιν. «Ολες αυτές οι παλιές ταινίες είναι ο λόγος για τον οποίο αποφασίσαμε να γίνουμε ηθοποιοί» είπε ο Μεσίνα. «Οταν λοιπόν κάθεσαι στο ίδιο αυτοκίνητο με τον φίλο σoυ, που τυγχάνει να είναι και ένας από τους αγαπημένους σκηνοθέτες σου, και παίζεις σε μια σκηνή τέτοιας ταινίας, τι να σου πω, ρε φίλε, δεν μπορείς να το πιστέψεις! Υπήρξαν φορές που ρωτούσα τον Μπεν αν πίστευε ότι σκηνοθετούσε μια τέτοια ταινία και εκείνος απαντούσε «όχι»».
Ο «Νόμος της νύχτας» είναι μια ταινία γεμάτη από χυμώδεις χαρακτήρες (άντρες και γυναίκες), αυθεντικά αυτοκίνητα της εποχής της ποτοαπαγόρευσης αλλά και από κάτι που σπανίως βλέπουμε πλέον στο σινεμά: αυθεντικούς κομπάρσους. Παραπάνω από χίλιοι extras περνούν από την ταινία και κανένας από αυτούς δεν υπήρξε προϊόν της ψηφιακής τεχνολογίας. Ο Αφλεκ ήταν κάθετος σε αυτό. «Ηθελα να δημιουργήσω την ατμόσφαιρα των αυθεντικών εκείνων ταινιών όπου έπαιζαν αληθινοί άνθρωποι ακόμα και στους στιγμιαίους ρόλους». Ολοι τους δε, ακόμα και ο τελευταίος κομπάρσος, χαίρουν ισάξιας σημασίας με τους πρωταγωνιστές της ταινίας.
«Οποτε ασχολούμαι με το φόντο, σκέφτομαι τις ταινίες του Φεντερίκο Φελίνι» είπε χαρακτηριστικά η ενδυματολόγος του «Νόμου της νύχτας» Ζακλίν Γουέστ. «Στις ταινίες του Φελίνι κάθε χαρακτήρας, ακόμα και ο πιο ασήμαντος, κάνει εντύπωση». Για τις ανάγκες αυτής της δουλειάς η Γουέστ ανέτρεξε σε φωτογραφίες πλήθους της εποχής της ταινίας, πολλές από τις οποίες ήταν του σπουδαίου φωτογράφου Γουόκερ Εβανς που αντιγράφηκαν επακριβώς για τη δημιουργία της ταινίας.
«Οπότε ξανάκανα το βίντεο και με πήραν» μας είπε γελώντας η Μίλερ. Ολα αυτά έγιναν πριν από τρία περίπου χρόνια όταν αρχικώς η ταινία επρόκειτο να γυριστεί αλλά, όπως συμβαίνει σε αυτές τις περιπτώσεις, για διάφορους λόγους το πράσινο φως καθυστερούσε να ανάψει.
Η επιστροφή της Σιένα Μίλερ
Για τη βρετανή ηθοποιό Σιένα Μίλερ, που υποδύεται την Εμα Γκουλντ, τη γυναίκα της νύχτας που ο Τζο Κάφλιν ερωτεύεται, η πρόκληση για αυτή τη δουλειά ήταν πραγματικά μεγάλη. Ο «Νόμος της νύχτας» σηματοδοτεί την επιστροφή της στον κινηματογράφο μετά από κάποια χρόνια απουσίας, λόγω εγκυμοσύνης. Ακόμα και όταν γέννησε την κόρη της, οι ρόλοι δεν φάνηκε να έρχονται στην 35χρονη σήμερα Μίλερ. Οταν της στάλθηκε το σενάριο, το οποίο λέει ότι λάτρεψε, η Μίλερ έφτιαξε ένα βίντεο και το έστειλε στην παραγωγή φορώντας μια μαύρη περούκα, αν και κανείς δεν κατάλαβε για ποιον λόγο τη φόρεσε.
Για τη βρετανή ηθοποιό Σιένα Μίλερ, που υποδύεται την Εμα Γκουλντ, τη γυναίκα της νύχτας που ο Τζο Κάφλιν ερωτεύεται, η πρόκληση για αυτή τη δουλειά ήταν πραγματικά μεγάλη. Ο «Νόμος της νύχτας» σηματοδοτεί την επιστροφή της στον κινηματογράφο μετά από κάποια χρόνια απουσίας, λόγω εγκυμοσύνης. Ακόμα και όταν γέννησε την κόρη της, οι ρόλοι δεν φάνηκε να έρχονται στην 35χρονη σήμερα Μίλερ. Οταν της στάλθηκε το σενάριο, το οποίο λέει ότι λάτρεψε, η Μίλερ έφτιαξε ένα βίντεο και το έστειλε στην παραγωγή φορώντας μια μαύρη περούκα, αν και κανείς δεν κατάλαβε για ποιον λόγο τη φόρεσε.
«Οπότε ξανάκανα το βίντεο και με πήραν» μας είπε γελώντας η Μίλερ. Ολα αυτά έγιναν πριν από τρία περίπου χρόνια όταν αρχικώς η ταινία επρόκειτο να γυριστεί αλλά, όπως συμβαίνει σε αυτές τις περιπτώσεις, για διάφορους λόγους το πράσινο φως καθυστερούσε να ανάψει.
Η πιο αστεία ιστορία της Σιένα Μίλερ σχετικά με τον «Νόμο της νύχτας» όμως αφορά τη «βαριά» ιρλανδέζικη προφορά που έπρεπε να αποκτήσει για τις ανάγκες του ρόλου της. Η ηθοποιός ξεθεώθηκε στις πρόβες, είδε «μερικές πραγματικά καταθλιπτικές ταινίες του Κεν Λόουτς» και τα πήγε πολύ καλά, μέχρι τη στιγμή βέβαια που ήρθε η ώρα της σκηνής της με τον βέρο ιρλανδό συνάδελφό της Μπρένταν Γκλίζον που υποδύεται τον πατέρα του Τζο Κάφλιν, αστυνομικό Τομ Κάφλιν. «Με έλουσε κρύος ιδρώτας» είπε η Μίλερ, επισημαίνοντας τη γενναιοδωρία του Γκλίζον που τη βοήθησε να βγάλει τη σκηνή.
Η προετοιμασία της Μίλερ υπήρξε αρκετά σχολαστική. Είδε ταινίες του βωβού κινηματογράφου, παρατήρησε το στυλ ηθοποιών, όπως η Κλάρα Μπόου και η Θέντα Μπάρα (γέλασε όταν της είπε ότι η εικόνα της παρέπεμπε περισσότερο στην Τζιν Χάρλοου), μίλησε με ιστορικούς που της εξήγησαν τι σήμαινε να είσαι Ιρλανδός στη Βοστώνη της δεκαετίας του 1930. «Νιώθω ασφάλεια όταν είμαι απολύτως προετοιμασμένη με τον ρόλο. Ενα κομμάτι που αγαπώ σε αυτή τη δουλειά είναι ότι σου δίνει την ευκαιρία να μάθεις πράγματα που ενδεχομένως δεν θα μάθαινες ποτέ αν δεν είχες αναλάβει έναν ρόλο».
Η ωρίμαση της Ελ Φάνινγκ
Η Ελ Φάνινγκ ήταν 14 ετών όταν συναντήθηκε για πρώτη φορά με τον Μπεν Αφλεκ για να συζητήσουν τον ρόλο της Λορέτα, που τελικά ανέλαβε στην ταινία. Τελικά την υποδύθηκε στα… 17 (σήμερα είναι 18). Αρκετά δύσκολος ρόλος. Η Λορέτα είναι η κόρη ενός παράγοντα της Τάμπα (Κρις Κούπερ), η οποία φεύγει για το Λος Αντζελες προκειμένου να αναζητήσει καριέρα ηθοποιού και καταλήγει πόρνη. Επιστρέφοντας στην Τάμπα στρέφεται προς τον χριστιανισμό, γίνεται ευαγγελίστρια και η απόλυτη αντίπαλος του Τζο Κάφλιν, ο οποίος έχει στην κατοχή του φωτογραφίες που την εκθέτουν.
Η Ελ Φάνινγκ ήταν 14 ετών όταν συναντήθηκε για πρώτη φορά με τον Μπεν Αφλεκ για να συζητήσουν τον ρόλο της Λορέτα, που τελικά ανέλαβε στην ταινία. Τελικά την υποδύθηκε στα… 17 (σήμερα είναι 18). Αρκετά δύσκολος ρόλος. Η Λορέτα είναι η κόρη ενός παράγοντα της Τάμπα (Κρις Κούπερ), η οποία φεύγει για το Λος Αντζελες προκειμένου να αναζητήσει καριέρα ηθοποιού και καταλήγει πόρνη. Επιστρέφοντας στην Τάμπα στρέφεται προς τον χριστιανισμό, γίνεται ευαγγελίστρια και η απόλυτη αντίπαλος του Τζο Κάφλιν, ο οποίος έχει στην κατοχή του φωτογραφίες που την εκθέτουν.
«Ο ρόλος της Λορέτα είναι διάχυτος στην ταινία, αλλά αντιλήφθηκα τη σημασία του»
είπε η Φάνινγκ, μια γλυκύτατη κοπέλα με καταγάλανα μάτια, στρογγυλό πρόσωπο και μακριά ξανθά μαλλιά. Ενας από τους λόγους για τους οποίους θεωρεί τον ρόλο της Λορέτα σημαντικό για την καριέρα της είναι ότι «για πρώτη φορά υποδύομαι μια ηρωίδα στο μεταίχμιο της εφηβείας με την πραγματική ωρίμαση. Οχι ένα παιδί αλλά ένα παιδί που έχει πια μεγαλώσει και που παρ’ όλα αυτά διακατέχεται από ένα είδος νοσταλγίας για την παιδική ηλικία του». Η Φάνινγκ γοητεύθηκε που βρέθηκε σε ένα σετ «εποχής», ένα σετ ταινίας του παλιού Χόλιγουντ. «Ενιωσα τόσο διαφορετικά σε σχέση με τα όσα έχω κάνει μέχρι σήμερα» είπε. Ο Αφλεκ έστειλε στη Φάνινγκ ταινίες που αφορούν την ποτοαπαγόρευση αλλά και ένα ντοκιμαντέρ που αφορούσε την πραγματική ευαγγελίστρια Εϊμι Σιμπλ Μακ Φέρσον, πάνω στην οποία βασίστηκε εν πολλοίς ο χαρακτήρας της Λορέτα.
Για πρώτη φορά στη σχετικά μικρή καριέρα της, η Ελ Φάνινγκ, αδελφή της επίσης ηθοποιού Ντακότα Φάνινγκ, δεν μπορούσε να αποστηθίσει τα λόγια της από την προηγουμένη όταν επρόκειτο να βγάλει κήρυγμα. «Αν δεν υπήρχε η εμπιστοσύνη από τον Μπεν, που χωρίς αναλύσεις και εξηγήσεις μου έδωσε τον χώρο για να δουλέψω, δεν ξέρω αν θα τα κατάφερνα».
πότε & πού:
Ο «Νόμος της νύχτας» θα διανεμηθεί στην Ελλάδα την Πέμπτη 12 Ιανουαρίου από την Tanweer, την οποία και ευχαριστούμε για αυτή την αποστολή.
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ