Σε ασκήσεις ισορροπίας επιδόθηκαν χθες οι Ευρωπαίοι σε μία προσπάθεια να μην ρίξουν «λάδι στη φωτιά» που ξέσπασε έπειτα από τις εξαγγελίες του Αλέξη Τσίπρα για τη χορήγηση έκτακτου βοηθήματος προς τους χαμηλοσυνταξιούχους και πάγωμα του ΦΠΑ στα νησιά του ανατολικού Αιγαίου από την υπεραπόδοση του πρωτογενούς πλεονάσματος. Η άτυπη ενημέρωση εκπροσώπου του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας (ESM) το απόγευμα της Πέμπτης επί του θέματος κινήθηκε σε μεσοβέζικη γραμμή, αφήνοντας περιθώριο στην ελληνική κυβέρνηση να μην αποσύρει τα μέτρα, παράλληλα όμως διάτηρώντας το πάγωμα των βραχυπρόθεσμων μέτρων ελάφρυνσης του χρέους μέχρι να συζητηθούν στο Eurogroup.
Στη συνέντευξη Τύπου μετά το πέρας του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, ο Αλέξης Τσίπρας, ο οποίος την Παρασκευή μεταβαίνει στο Βερολίνο όπου θα έχει γεύμα εργασίας με την Άνγκελα Μέρκελκαι στο οποίο θα συζητηθεί και το θέμα των εξαγγελιών για συντάξεις και ΦΠΑ, άφησε αιχμές τόσο για τον Βόλφγκανγκ Σόιμπλε όσο και για τη στάση του ΔΝΤ σε σχέση με τη δεύτερη αξιολόγηση. Επανέλαβε ότι δεν τίθεται σε κίνδυνο ο στόχος του πλεονάσματος για το 2016. «Άλλοι εκτίθενται από τέτοιες αποφάσεις» απάντησε, ερωτηθείς να σχολιάσει τη στάση του γερμανού υπουργού Οικονομικών να ζητήσει την εκτίμηση των θεσμών για τις εξαγγελίες.
Παράλληλα, επετέθη για άλλη μία φορά στο ΔΝΤ αναφορικά με την απαίτησή του για σκληρά δημοσιονομικά μέτρα ώστε να καλυφθεί ο στόχος του πρωτογενούς πλεονάσματος ύψους 3,5% του ΑΕΠ μετά το 2018. «Πρόκειται για αντιδημοκρατική επιμονή» τόνισε ο έλληνας Πρωθυπουργός, προσθέτοντας ότι κανένα ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο δεν θα αποδεχόταν τέτοια μέτρα. Ωστόσο, απέφυγε να μπει σε περαιτέρω συζήτηση για πιθανή προσφυγή στις κάλπες, λέγοντας ότι δεν είναι η ώρα ούτε για καπρίτσια ούτε για εκβιασμούς.
Τι είπε ο ESM
Σε ό,τι αφορά την προκαταρκτική εκτίμηση του ESM για τις χριστουγεννιάτικες εξαγγελίες Τσίπρα, από τη μία πλευρά, εκφράζονται «έντονες ανησυχίες» για τη διαδικασία που ακολούθησε η κυβέρνηση για να ανακοινώσει τη διανομή μερίσματος από την υπεραπόδοση του πρωτογενούς πλεονάσματος του 2016, ιδιαίτερα σε ό,τι αφορά στις συντάξεις, χωρίς όμως να καλείται η ελληνική κυβέρνηση να πάρει πίσω τις εξαγγελίες της.
Αυτό, σύμφωνα με κυβερνητικές πηγές, φαίνεται ότι μπορεί να γίνει αποδεκτό από την ελληνική κυβέρνηση που την Πέμπτη 15 Δεκεμβρίου πέρασε από τη Βουλή τα μέτρα για τους συνταξιούχους και το πάγωμα του ΦΠΑ. Οι ίδιες πηγές τόνιζαν ότι η απόφαση της ΝΔ να ψηφίσει αποχή συνιστά «ατόπημα ολκής».
Από την άλλη όμως, η απόφαση για την ενεργοποίηση των βραχυπρόθεσμων μέτρων για το χρέος που αποφασίστηκαν στη συνεδρίαση του Eurogroupτης 5ης Δεκεμβρίου παραπέμπεται στους υπουργούς Οικονομικών της ευρωζώνης ώστε η απόφαση να ληφθεί σε πολιτικό επίπεδο. Εκτιμάται ότι ακόμη και τις προσεχείς ημέρες θα μπορούσε να γίνει σχετική συζήτηση σε επίπεδο Euroworking Group.Αυτό ουσιαστικά προσφέρει μία ευελιξία και στη γερμανική πλευρά που ήταν αυτή, δια στόματοςΣόιμπλε, που ζήτησε να γίνει εκτίμηση για τις επιπτώσεις των εξαγγελιών Τσίπρα επί της πορείας του Μνημονίου.
Η διαχείριση της υπόθεσης προκάλεσε διχασμό και στους κόλπους των ευρωπαίων δανειστών. Σύμφωνα με ορισμένες πληροφορίες, ο επικεφαλής του EurogroupΓερούν Ντάισελμπλουμ φαίνεται να μην είχε συμβουλευθεί όλα τα μέλη του οργάνου πριν δηλώσει, μάλλον σε υψηλούς τόνους, ότι «οι αποφάσεις της ελληνικής κυβέρνησης φαίνεται να μην είναι συμβατές με τις συμφωνίες μας».
Αυτή η πρωτοβουλία του φέρεται να ενόχλησε και την Ευρωπαϊκή Επιτροπή σύμφωνα με κοινοτικές πηγές, εξ’ ου και οι δημόσιες παρεμβάσεις του επιτρόπου με αρμοδιότητα τις οικονομικές υποθέσεις Πιερ Μοσκοβισί. Παράλληλα, πολλοί ευρωπαίοι Σοσιαλιστές με πρώτον τον γάλλο Πρόεδρο Φρανσουά Ολάντ στήριξαν την ελληνική κυβέρνηση, ενώ και άλλοι ηγέτες τοποθετήθηκαν θετικά έναντι της απόφασης της Αθήνας στη συνάντηση των ευρωπαίων Σοσιαλιστών πριν από τη Σύνοδο Κορυφής.
Οι αντιρρήσεις προς τις εξαγγελίες του κ. Τσίπρα βασίζονταν στο ότι έρχονται σε αντίθεση με το συμπληρωματικό μνημόνιο που υπέγραψε η ελληνική κυβέρνηση τον περασμένο Ιανουάριο. Εκεί αναφέρεται ότι αν επιβεβαιωθεί πρωτογενές πλεόνασμα, τότε οι ελληνικές αρχές σε συμφωνία με τους θεσμούς θα μπορούσαν να εξετάσουν τη χρήση του δημοσιονομικού χώρου για να «ενισχύσουν την κοινωνική προστασία και ιδιαίτερα το ελάχιστα εγγυημένο εισόδημα ή/και για να μειώσουν το φορολογικό βάρος».
Ωστόσο, η επιβεβαίωση πρέπει να γίνει από τη Eurostat, ενώ είναι προφανές ότι δεν υπήρξε και διαβούλευση για το που θα διατίθεντο τα χρήματα αυτά.Για τον λόγο αυτό ο ESM εξέφρασε την ανησυχία του για τις επιπτώσεις που θα μπορούσαν να έχουν ανάλογα μέτρα στην επίτευξη των δημοσιονομικών στόχων για τα έτη 2017 και 2018, αλλά με βάση την αρχική εκτίμηση δεν φαίνεται να τίθεται εν κινδύνω το «μαξιλάρι ασφαλείας» για την επίτευξη του στόχου για το πρωτογενές πλεόνασμα του 2016.
Η Κύπρος είναι και θα παραμείνει μέλος της ΕΕ
Η Σύνοδος Κορυφής είχε και Κυπριακό. Ο Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας Νίκος Αναστασιάδης, ο οποίος το πρωϊ της Παρασκευής επρόκειτο να συναντηθεί με τον Πρόεδρο της Κομισιόν Ζαν – Κλοντ Γιούνκερ, ενημέρωσε τους «28» για την εξέλιξη των διαπραγματεύσεων ενόψει και των συναντήσεων της Ελβετίας. Ωστόσο, η κυπριακή πλευρά πέτυχε να συμπεριληφθεί στα Συμπεράσματα του Συμβουλίου μία σημαντική παράγραφος που περιέχει δύο στοιχεία: πρώτον, τη φράση ότι «η Κύπρος είναι και θα παραμείνει μέλος της ΕΕ μετά από τη λύση» και, δεύτερον, την αναφορά σε Κυπριακή Δημοκρατία.
Όπως ανέφερε χαρακτηριστικά κυπριακή διπλωματική πηγή, είναι η πρώτη φορά που σε Συμπεράσματα Ευρωπαϊκού Συμβουλίου συμπεριλαμβάνεται ο όρος «Κυπριακή Δημοκρατία» (Republic of Cyprus), ενώ η φράση «είναι και θα παραμείνει μέλος της ΕΕ» ακόμη και μετά τη λύση κρίνεται ως πολύ σημαντική διότι παραπέμπει σε μετεξέλιξη της Κυπριακής Δημοκρατίας – βασική διαπραγματευτική θέση της Λευκωσίας.
