Η (νέα) Ενδιάμεση Έκθεση (Δεκέμβριος 2016: https://www.bankofgreece.gr/BogEkdoseis/Inter_NomPol2016.pdf) του Διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδος για την ελληνική οικονομία προβλέπει ανάπτυξη 2,5% το 2017, και 3% τόσο το 2018 όσο και το 2019. Οι εκτιμήσεις αυτές είναι στο κλίμα εκείνων του «σκληρού» ΔΝΤ το οποίο προβλέπει ανάπτυξη 2,76% το 2017, 3% το 2018 και 2,8% το 2019.
Αυτό που όμως έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον και συζητείται στην Έκθεση είναι το πως η κρίση έχει μεταβάλλει την ελληνική αγορά εργασίας κάτι το οποίο το ΔΝΤ μάλλον (και δυστυχώς) δεν έχει αντιληφθεί. Πράγματι, μια εξαιρετική ανάλυση της αγοράς εργασίας στην προαναφερθείσα Έκθεση, η οποία βασίζεται σε προγενέστερη επιστημονική μελέτη του συνάδελφου οικονομολόγου Αθανασίου Ταγκαλάκη στο IZA Journal of European Labor Studies (βλέπε: https://link.springer.com/article/10.1186%2Fs40174-016-0063-4) παρατηρεί τα ακόλουθα:
1. H μερική απασχόληση ως ποσοστό της συνολικής απασχόλησης διπλασιάστηκε την τελευταία δεκαπενταετία στην Ελλάδα φθάνοντας, το 2015, στο 9,4%.
2. Το μεγαλύτερο μέρος της μερικής απασχόλησης στην Ελλάδα τα τελευταία έτη χαρακτηρίζεται ως ακούσια (involuntary). Δηλαδή, η πλειοψηφία των εργαζομένων απασχολείται μερικώς επειδή δεν μπορεί να εξασφαλίσει πλήρη απασχόληση. Ειδικότερα, το ποσοστό της ακούσιας μερικής απασχόλησης στο σύνολο της μερικής απασχόλησης έφθασετο 71,6% το 2015 και είναι το υψηλότερο στην Ευρωζώνη, όπου μόνο το 30% της μερικής απασχόλησης χαρακτηρίζεται ως ακούσια!
3. Στην πράξη, οι έλληνες εργοδότες μετατρέπουν συμβόλαια πλήρουςαπασχόλησης σε συμβόλαια μερικής και εκ περιτροπής απασχόλησης. Αυτό γίνεται για να περιορισθεί το κόστος εργασίας και να ανταποκριθούν οι επιχειρήσεις στη μείωση της ζήτησης αγαθών αλλά και βέβαια στις δυσκολίες που δημιούργησαν τα (ακόμα εν ενεργεία) capitalcontrols στη χρηματοδότηση των επιχειρήσεων. Δηλαδή, με την μερική απασχόληση, οι ελληνικές επιχειρήσεις κατάφεραν να διαφυλαχθούν οι θέσεις εργασίας και να περιορισθεί η αύξηση της ανεργίας.
Εδώ λοιπόν τίθεται ένα ενδιαφέρον ερώτημα: Αφού η μερική απασχόληση αφενός έχει περιορίσει το μισθολογικό κόστος (συμβάλλοντας έτσι στην βελτίωση της ανταγωνιστικότητας τιμών στην Ελλάδα) και αφετέρου έχει λειτουργήσει,με την βούληση των ίδιων των επιχειρήσεων, ως «ανάχωμα» στην αύξηση της ανεργίας, για ποιό λόγο το ΔΝΤ πιέζει για απελευθέρωση του ορίου των ομαδικών απολύσεων;
Κώστας Μήλας, Καθηγητής και Πρόεδρος του Ερευνητικού Τομέα στο Τμήμα Οικονομικών, Χρηματοοικονομικών και Λογιστικής, University of Liverpool
