ελληνική λογοτεχνία – Το κλαρινέτο της μνήμης

Βασίλης Αλεξάκης
Το Κλαρινέτο
Εκδόσεις Μεταίχμιο, 2016,
σελ. 464, τιμή 17,70 ευρώ

Η κρίση, όπως έχει αποτυπωθεί τα τελευταία χρόνια σε ολόκληρο το κέντρο της Αθήνας, χωρίς να αφήσει απ’ έξω ούτε το Κολωνάκι, βρίσκεται στο επίκεντρο του καινούργιου βιβλίου του Βασίλη Αλεξάκη. Για την κρίση όμως ο συγγραφέας πρόλαβε να μιλήσει και στο αμέσως προηγούμενο βιβλίο του, τον Μικρό Ελληνα, με τη διαφορά ότι εκεί τον απασχόλησε η δεύτερη πατρίδα του, το Παρίσι, όπου ζει και εργάζεται εδώ και δεκαετίες. Στο Κλαρινέτο ο ήρωας θα ταξιδέψει από το Παρίσι στην Αθήνα αναζητώντας παρηγοριά για τη βαριά αρρώστια του αδελφικού του φίλου, που είναι εκδότης. Τίποτε ωστόσο από όσα θα συναντήσει στην Αθήνα δεν θα κατορθώσει να λειτουργήσει θεραπευτικά. Η κατάπτωση της πόλης και της χώρας θα σβήσουν με μια μονοκοντυλιά ό,τι πίστευε ο πρωταγωνιστής για τον γενέθλιο τόπο του όσο έμενε μακριά του. Τι θα πρέπει τώρα να κρατήσει στη μνήμη του; Την Αθήνα που πασχίζει να μαζέψει τα κουρέλια της ή την Ελλάδα στην οποία έζησε τα παιδικά και τα εφηβικά του χρόνια και η οποία δεν έχει την παραμικρή σχέση με τη σημερινή πραγματικότητα;

Η κρίση, παρ’ όλα αυτά, δεν αποτελεί κάτι παραπάνω από αφορμή. Η μνήμη του ήρωα μπορεί να δοκιμάζεται στην Αθήνα, επειδή ο ίδιος δεν καταφέρνει να ταιριάξει τις εικόνες της με τον παρακμιακό περίγυρο εντός του οποίου κινείται, αλλά η δοκιμασία θα ξεκινήσει νωρίτερα στη Γαλλία, όταν κάποια στιγμή θα υποχρεωθεί να αντιμετωπίσει το γεγονός ότι του είναι αδύνατον να ανακαλέσει τη λέξη «κλαρινέτο». Με αυτόν τον τρόπο θα αρχίσει η πάλη με τη μνήμη μέχρι να μεταφερθεί στην Ελλάδα και να πάρει άλλον δρόμο. Πρόκειται όμως όντως για άλλον δρόμο; Μόνον επιφανειακά. Γιατί η μνήμη συνιστά αδιαίρετο όλο και ο φόβος για την απώλειά της είναι και φόβος για την απώλεια της ταυτότητας.

Δημήτρης Καλοκύρης
Παρασάγγες.
Ευρετήριο προσωπικών χρόνων
Εκδόσεις Αγρα, 2016,
σελ. 232, τιμή 16,50 ευρώ

Μοναδικός σκοπός του Δημήτρη Καλοκύρη, είναι η αναμέτρηση με τη φαντασία της γλώσσας, η διερεύνηση των δυνατοτήτων της λογοτεχνίας να γεννήσει εκ του μηδενός τον κόσμο. Γιατί η λογοτεχνία θα αρνηθεί εδώ πεισματικά το εξωτερικό της βλέμμα για να μετασχηματιστεί σε ένα πολυδύναμο λεξικό στα λήμματα του οποίου ο Καλοκύρης θα προσκαλέσει και θα δεξιωθεί τους πιο ετερόκλητους συνδαιτυμόνες.

Ελενα Χουζούρη
Ο θείος Αβραάμ μένει πάντα εδώ
Εκδόσεις Πατάκη, 2016,
σελ. 254, τιμή 12,50 ευρώ

Νοερό ταξίδι μέσα από τρεις οικογενειακές φωτογραφίες στην προπολεμική Θεσσαλονίκη, όταν η κοινότητα των Εβραίων είχε μιαν άνετη και ασφαλή ζωή. Ενα μυθιστόρημα που ξεκινάει από το παρόν για να πλέξει εν συνεχεία τη δράση του γύρω από τη μορφή του Αβραάμ Μπεναρόγια, του πρωτεργάτη του ελληνικού σοσιαλιστικού κινήματος, ο οποίος κλείστηκε σε στρατόπεδο συγκέντρωσης στη Γερμανία.

Μισέλ Φάϊς
Lady Cortisol. Νουβέλα
Εκδόσεις Πατάκη, 2016,
σελ. 125, τιμή 8 ευρώ

Ενας άντρας κάνει ακαταπαύστως ερωτήσεις σε μια γυναίκα. Τι ακριβώς αντιπροσωπεύουν οι απαντήσεις της; Είναι υπεκφυγές που θέλουν να αποκρύψουν την αλήθεια, προδίδουν μια ειλικρινή προσπάθεια για αυτογνωσία ή εμπλέκουν εμμέσως πλην σαφώς και τον συνομιλητή της στη διαδικασία; Και ποια ακριβώς σημασία έχουν η αλήθεια και η αυτογνωσία; Μια αμφίρροπη και υπό συνεχή εκκρεμότητα εσωτερική περιπέτεια.

Μαρία Κουγιουμτζή
Ολα μπορούν να συμβούν μ’ ένα άγγιγμα
Εκδόσεις Καστανιώτη, 2016,
σελ. 248, τιμή 13 ευρώ

Σε όλα τα πεζογραφικά της βιβλία η Μαρία Κουγιουμτζή εικονογραφεί έναν σκοτεινό και βίαιο κόσμο, όπου οι άνθρωποι, παρασυρμένοι από τα ανεξέλεγκτα πάθη τους, είναι ικανοί να προξενήσουν τεράστιο κακό, όχι μόνο στους άλλους αλλά και στον εαυτό τους. Το ίδιο συμβαίνει και στην καινούργια δουλειά της Κουγιουμτζή, όπου η ανθρώπινη ύπαρξη μετατρέπεται σε σκιά του εαυτού της.

Ειρήνη Σταματοπούλου
Το αυτί της Αριάδνης
Εκδόσεις Απόπειρα, 2016,
σελ. 221, τιμή 12,72 ευρώ

Τρεις εντελώς διαφορετικοί μεταξύ τους άνθρωποι καλούνται να μοιραστούν την ίδια πορεία και να έλθουν αντιμέτωποι, όχι μόνο με τα όνειρα και τις προσδοκίες τους, αλλά και με τους πιο μεγάλους πανικούς τους. Ενα ταξίδι προς τη δύσκολη κατάκτηση της προσωπικής ελευθερίας. Ενα μυθιστόρημα αναζήτησης και εσωτερικής περιπλάνησης με πλήθος λογοτεχνικές και κινηματογραφικές παραπομπές.

Γιάννης Βαλτής
Extra Ball
Εκδόσεις Ποταμός, 2016,
σελ. 184, τιμή 13 ευρώ

Σύντομες ιστορίες μέσα από τις οποίες ο συγγραφέας εξιστορεί την επαγγελματική του εμπλοκή με τη διαφήμιση, όπως και τα εμπόδια στα οποία θα σκοντάψει όποιος εκλάβει τοις μετρητοίς τις απατηλές υποσχέσεις με τις οποίες είναι στρωμένος ο δρόμος προς τη διάψευση και τη ματαιότητα. Λόγος με έντονη δυσφορία αλλά όχι μονότονος και καταγγελτικός, που ξέρει πώς να μετατρέψει μια προσωπική διαδρομή σε κοινωνικό σύμπτωμα.