«Δεν μπορώ να φανταστώ έλληνα δικαστή που θα πει «ναι» στην έκδοση των τούρκων αξιωματικών. (…) Δεν μπορώ να φανταστώ έλληνα υπουργό, ελληνική κυβέρνηση, που θα προχωρήσει σε έκδοση στην Τουρκία». Το αδιανόητο, σε επίπεδο κράτους δικαίου και ατομικών δικαιωμάτων, εξέφρασε ο κ. Κωστής Παπαϊωάννου, πρώην γενικός γραμματέας Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων στο υπουργείο Δικαιοσύνης, σε εκδήλωση υπό τον τίτλο «Το κράτος Δικαίου μπροστά στην έκδοση των οκτώ τούρκων αξιωματικών», που διοργάνωσαν από κοινού η Ελληνική Ένωση για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου και το «αλληλεγγύη –SolidarityNow» το μεσημέρι της Πέμπτης στο Τεχνικό Επιμελητήριο Αθηνών. Πανεπιστημιακοί υψηλού κύρους, όπως ο κ. Νίκος Αλιβιζάτος, αλλά και εκπρόσωποι ενώσεων για τα ανθρώπινα δικαιώματα, δικηγόροι και απλοί πολίτες ένωσαν τη φωνή τους, λέγοντας κατηγορηματικά «όχι» στην έκδοση του οκτώ που έφθασαν στην Ελλάδα τον περασμένο Ιούλιο, μετά την απόπειρα πραξικοπήματος στη γείτονα. Όλοι τους, ανεξαιρέτως, τόνισαν εξάλλου ότι δεν ενδιαφέρει τυχόν εμπλοκή των οκτώ στην απόπειρα πραξικοπήματος, η αθωότητα ή ενοχή τους, αλλά η διαφύλαξη των δικαιωμάτων τους στην προοπτική μεταχείρισής τους από τις τουρκικές αρχές. «Στην περίπτωση που ο Αρειος Πάγος αποφασίσει την έκδοσή τους, ο αρμόδιος υπουργός θα έχει τον τελευταίο λόγο. Θυμηθείτε τον Ευάγγελο Γιαννόπουλο, και τον υπό έκδοση Μαουρίτσιο Φολίνι…», είπε ο κ. Αλιβιζάτος.
Κ. Παπαϊωάννου: «Η συζήτηση δεν έχει να κάνει με την Τουρκία αλλά με το δικό μας κράτος Δικαίου»
«Στον Άρειο Πάγο απευθυνόμαστε, στον έλληνα δικαστή (…)
Δεν νοείται κανένα ευρωπαϊκό δικαστήριο, ως εκ τούτουκαι κανένα ελληνικό δικαστήριο που θα στείλει ανθρώπους να δικαστούν από δικαστές αμφίβολων εγγυήσεων ανεξαρτησίας, με πιθανή επιβολή θανατικής ποινής και ενδεχόμενη απάνθρωπη, εξευτελιστική μεταχείριση», είπε χαρακτηριστικά ο κ. Παπαϊωάννου ευελπιστώντας για την έκβαση της υπόθεσης στον Άρειο Πάγο.Και πρόσθεσε: «Στην απευκταία περίπτωση που ο Άρειος Πάγος αποφασίσει «ναι», δεν μπορώ να φανταστώ ότι Έλληνας υπουργός, ελληνική κυβέρνηση θα εκδώσει στην Τουρκία».
Ο κ. Παπαϊωάννου έκανε λόγο για παράδοση στην Ελλάδα της Μεταπολίτευσης ως προς την προστασία υπό έκδοση προσώπων, τονίζοντας ότι η έκδοση αυτή καθεαυτή αφορά
θεμελιώδεις αρχές του κράτους Δικαίου.
«Δεν αμφισβητούμε το δικαίωμα της τουρκικής κυβέρνησης να προστατεύσει τη νομιμότητα», σημείωσε ο ίδιος. «Η συγκεκριμένη ωστόσο εφαρμογή του καθεστώτος έκτακτης ανάγκης έχει προκαλέσει ρήγματα στην προστασία των δικαιωμάτων. Δεν με ενδιαφέρει η εμπλοκή τους η μη, με ενδιαφέρει η τύχη τους αν βρεθούν ενώπιον των τουρκικών αρχών».
Περιγράφοντας την κατάσταση στην Τουρκία, ο κ. Παπαϊωάννου έκανε λόγο για «
ραγδαία καταβύθιση στον αυταρχισμό», επικαλούμενος μεταξύ άλλων έκθεση του ΟΗΕ για τα βασανιστήρια στην Τουρκία, στην οποία γίνεται λόγος για «
διαδεδομένες ωμότητες».
«Ο Ερντογάν υπέγραψε διατάγματα για παράταση προσωρινής κράτησης για 30 ημέρες, τις πρώτες πέντε χωρίς δικηγόρο», εξήγησε. «Τα διατάγματα περιορίζουν τα δικαιώματα κρατουμένων για εμπιστευτικές συνομιλίες με τους δικηγόρους τους, καθώς αυτές γίνονται παρουσία αστυνομικών. (…) Έχει δοθεί έγκριση από την κυβέρνηση στα σώματα ασφαλείας για κακοποίηση κρατουμένων, προκειμένου να δημιουργηθεί καθεστώς τρόμου. Γίνεται ακραία εργαλειακή χρήση επαναφοράς της θανατικής ποινής, και μάλιστα από τα πιο υψηλά χείλη, συνδέοντας τη με επαπειλούμενα δημοψηφίσματα. Υπάρχουν απολύσεις δικαστών, απειλούνται δικηγόροι, γίνονται μαζικές απολύσεις στο Δημόσιο και τα Πανεπιστήμια».
»Η συζήτηση δεν έχει να κάνει με την Τουρκία αλλά με το δικό μας κράτος Δικαίου».
Η Επιτροπή της Βενετίας και η «ζεστή πατάτα»
Τη δυνατότητα ασφαλιστικών μέτρων, με προσφυγή των τούρκων αξιωματικών στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, στο Στρασβούργο, υπογράμμισε από την πλευρά του ο ομότιμος καθηγητής Συνταγματικού Δικαίου της Νομικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών κ. Αλιβιζάτος. Ο καθηγητής θύμισε ότι με τα ασφαλιστικά μέτρα του Στρασβούργου ανεστάλη η θανατική εκτέλεση του Οτσαλάν, ενώ έδωσε και πολιτική διάσταση στην εν λόγω δυνατότητα : «
όταν υπάρχει προσφυγή στο Στρασβούργο, τη ζεστή πατάτα δεν την έχει η Ελλάδα, αλλά η Ευρώπη». «
Η προσφυγή μπορεί να υπνώττει και αν υπάρχει απόφαση, να κινητοποιηθεί το Στρασβούργο, ακόμη και με φαξ», είπε χαρακτηριστικά.
Ο καθηγητής στάθηκε ιδιαίτερα στην κατάσταση που επικρατεί στην Τουρκία, επικαλούμενος γνωμοδότηση που εξεδόθη μόλις την περασμένη εβδομάδα από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή για τη Δημοκρατία μέσω του Δικαίου, γνωστότερη ως Επιτροπή της Βενετίας (οργάνου του Συμβουλίου της Ευρώπης), με θέμα την επιβολή των έκτακτων μέτρων στην Τουρκία.
«Μέλη της Επιτροπής, πολύ σοβαρά πρόσωπα, πήγαν στην Άγκυρα και εξέδωσαν πόρισμα βάσει του οποίου, ναι μεν το καθεστώς έκτακτης ανάγκης είναι δικαιολογημένο, πλην όμως η κυβέρνηση Ερντογάν έχει λάβει μέτρα που πηγαίνουν πολύ πέρα από το Διεθνές Δίκαιο και το Τουρκικό Σύνταγμα», επεσήμανε ο κ. Αλιβιζάτος. Και συμπλήρωσε, πάντα σύμφωνα με την Επιτροπή της Βενετίας: «Επετράπη να νομοθετεί μόνη χωρίς διαβούλευση κοινοβουλευτική, σε όλα τα πεδία της κρατικής δραστηριότητας, και όχι μόνον σε ό ,τι αφορά την τάξη και την ασφάλεια. Έλαβε μέτρα διαρκούς ισχύος που βαίνουν πέραν της πρόσκαιρης κατάστασης ανάγκης, όπως η απόλυση δημοσίων υπαλλήλων αντί της διαθεσιμότητας. Επέβαλε μέτρα για νομοθεσία που αφορούν σε συγκεκριμένα πρόσωπα, όπως γκιουλενιστές για παράδειγμα, χωρίς ωστόσο την παραμικρή εξατομίκευση, ανεξαρτήτως της εμπλοκής τους στο πραξικόπημα. Υπάρχει
ρευστός, εύκολος χαρακτηρισμός τρομοκρατικών οργανώσεων (…) Χάνει τη δημοκρατική νομιμοποίησή της μια κυβέρνηση που είναι σε καθεστώς έκτακτης ανάγκης χωρίς τελειωμό».
Οι πληροφορίες από τούρκους δημοσιογράφους
Μέσω Skype παρενέβη στην εκδήλωση ο πρόεδρος της Ελληνικής Ένωσης για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου και καθηγητής στο Δίκαιο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, στο Πανεπιστήμιο Μακεδονίας κ. Κωστής Τσιτσελίκης. Ο καθηγητής εστίασε στην προσωπική του πληροφόρηση από τούρκους δημοσιογράφους.
«Υπάρχουν τεκμήρια ότι λείπουν οι εγγυήσεις για μία δίκαιη δίκη. Δεν υπάρχει καν το τεκμήριο της αθωότητας. (…) Υπάρχουν ακόμη και διώξεις, και φυλακίσεις δικηγόρων, δεν είναι μόνον προβληματική η πρόσβαση σε αυτούς», είπε, προτείνοντας «να περπατήσουμε στον δρόμο του κράτους Δικαίου που μας αναλογεί».
Τον λόγο έλαβε και ο κ. Παναγιώτης Περάκης, δικηγόρος και επικεφαλής της Επιτροπής για Δικαιώματα Προσφύγων και Μεταναστών του Δικηγορικού Συλλόγου Αθηνών.
«
Πάνω από 300 δικηγόροι και 3.000 δικαστές έχουν συλληφθεί στην Τουρκία», είπε χαρακτηριστικά, μεταφέροντας την αίσθηση του Συμβουλίου των Δικηγορικών Συλλόγων της Ευρώπης, με πάνω από ένα εκατομμύριο μέλη, περί «
κατάρρευσης του κράτους Δικαίου» στη γείτονα,
«ειδικά στις περιπτώσεις χρήσης του αντιτρομοκρατικού νόμου». Ο κ. Περάκης εξήρε το σθένος δικηγόρων του Συλλόγου Κωνσταντινούπολης, που έχουν προβεί σε καταγγελίες, διατρέχοντας προσωπικό και οικογενειακό κίνδυνο, ενώ μετέφερε το παράπονο τους, καθώς «
δεν έχουν την υποστήριξη που θα ήθελαν από την Ευρώπη, και προσωπικά και δικαιοπολιτικά».
Μήνυμα Χριστόπουλου
«Οι οκτώ δεν γίνεται να εκδοθούν, όχι επειδή μας αρέσουν, αλλά επειδή δεν γίνεται να θυσιάσουμε τον πολύ σκληρό πυρήνα των αρχών μας στο όνομα της πολιτικής σκοπιμότητας. Ειδάλλως, δεν θα έχουμε αρχές. Κι αυτό εκτός από ανήθικο είναι και επικίνδυνο», έγραψε σε μήνυμα του που αναγνώσθηκε στην εκδήλωση ο κ. Δημήτρης Χριστόπουλος, πρόεδρος της Διεθνούς Ομοσπονδίας για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου, και αναπληρωτής καθηγητής στο Πάντειο. «Η Ελλάδα θα έπρεπε να καταδικαστεί από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων σε περίπτωση έκδοσης».
Ο Χασάν Μπιμπέρ και ο Άρειος Πάγος Την απόφαση του Αρείου Πάγου το 2013 για τον τότε εκζητούμενο τούρκο Χασάν Μπιμπέρ, επανέφερε στο προσκήνιο ο δικηγόρος και επιστημονικός υπεύθυνος του Ελληνικού Συμβουλίου για τους Πρόσφυγες κ.
Σπύρος Κουλοχέρης. Ο κ. Κουλοχέρης αναφέρθηκε στη νομολογία των ελληνικών δικαστηρίων, τονίζοντας ότι στην περίπτωση Μπιμπέρ, το σκεπτικό του Αρείου Πάγου βασιζόταν στον ενδεχόμενο «
κίνδυνο επιδείνωσης της θέσης του εκζητουμένου», χωρίς καν την υποψία βασανιστηρίων.
«Η υπόθεση είναι πολύ καθαρή, αν έβγαζε κανείς το πολιτικό βάρος, θα τολμούσα να πω εύκολη. Υπάρχει το γράμμα του νόμου», εκτίμησε ο ίδιος. «Με μια ερμηνεία γραμματική των διατάξεων της εθνικής νομοθεσίας, το αποτέλεσμα θα πρέπει να είναι «όχι».
«Μία φορά θέλουν να τους σώσει κάποιος και αυτούς»
Τον λόγο έλαβε και ο κ. Όμηρος Ζέλιος, εκ των δικηγόρων του Τούρκων αξιωματικών, ο οποίος μετέφερε τις ευχαριστίες τους ως προς τη στήριξη, αλλά και τη μεταχείριση που έχουν από τις ελληνικές αρχές.
«
Δεν έχουμε προλάβει να καταλάβουμε τι άνθρωποι είναι. Είναι όμως νατοϊκοί αξιωματικοί, που έχουν βραβευθεί για αποστολές τους στη Βοσνία και το Αφγανιστάν. Είναι όλοι τους διασώστες πιλότοι, δεν έχουν σχέση με όπλα», είπε ο κ. Ζέλιος. «
Μου είπαν να σας μεταφέρω, ότι μία φορά θέλουν να τους σώσει κάποιος και αυτούς».
»Τα μόνα αποδεικτικά στοιχεία των τουρκικών αρχών είναι 25 κλήσεις το μοιραίο βράδυ, από τέσσερις από τους οκτώ, προς τον συνταγματάρχη του τάγματος. Εκεί τελειώνει το αποδεικτικό υλικό της τουρκικής κυβέρνησης. (…) Οι γυναίκες τους έχουν απολυθεί, έχουν παγώσει λογαριασμοί τους, έχουν κατασχεθεί διαβατήρια, και όλα αυτά χωρίς καν δίκη».
Ο κ. Ζέλιος εκτίμησε, δε, ότι γύρω στα Χριστούγεννα θα υπάρχει ενημέρωση για το πότε θα συνεδριάσει το αρμόδιο συμβούλιο του Αρείου Πάγου.
Την εκδήλωση συντόνισε η δικηγόρος κυρία Κλειώ Παπαπανταλέων, η οποία αναφέρθηκε μεταξύ άλλων στη μεταχείριση, με όρους κράτους Δικαίου και όχι με εκδικητικότητα, που είχαν οι υπαίτιοι του πραξικοπήματος στην Ελλάδα, ενώ το «παρών» στην εκδήλωση έδωσαν η δικηγόρος κυρία Βαρδαλαχά, εκπρόσωπος της ΓΣΕΕ, και η κυρία Τασία Χριστοδουλοπούλου, ως εκπρόσωπος της Βουλής.
