Οι ελληνικές ταινίες θα πλημμυρίσουν πάλι το Βερολίνο

Βερολίνο, Ανταπόκριση

Χωρίς κρατικό πατρόνα δεν γίνεται. Όπως στα εγκαίνια του, τον Γενάρη του 2016, έτσι και φέτος, το φεστιβάλ ελληνικού κινηματογράφου στο Βερολίνο (Hellas Film Box Berlin) βρίσκεται υπό την αιγίδα ενός πολιτικού. Αυτός θα είναι τώρα ο πρόεδρος της δημοκρατίας Προκόπης Παυλόπουλος, που συμμετέχει όμως μόνο ονομαστικά στη διοργάνωση. Σε αντίθεση προς τον Νίκο Κοτζιά που πέρυσι είχε πάρει το φεστιβάλ εργολαβία: Στεγάζοντας την πρώτη συνέντευξη τύπου για αυτό στο «σπίτι» του, στο υπουργείο εξωτερικών στην Αθήνα, κατά την οποία, μ.α., εξήγησε στους παριστάμενους κινηματογραφιστές, πώς να κάνουν τη δουλειά τους° και δίνοντας στην κεντρική αίθουσα του φεστιβάλ στο Βερολίνο, που είχε διακόψει τις προβολές προς χάρη του, μια ατέλειωτη συνέντευξη (στην ουσία μονόλογο) σε γερμανίδα δημοσιογράφο. «Φεστιβάλ Νίκου Κοτζιά» σχολίασε δηκτικά παριστάμενος.

«Δεν θα έπρεπε να αφήσετε απέξω τους πολιτικούς για να υπογραμμίσετε την αυτονομία της τέχνης και την ανεξαρτησία του φεστιβάλ;» ρωτήθηκαν οι διοργανώτριες την Τρίτη σε συνέντευξη τύπου στον κινηματογράφο Babylon. «Δεν υπάρχει καμιά πολιτική εξάρτηση», ήταν η απάντηση μιας εξ αυτών. Το αντίθετο μάλιστα, πρόσθεσε, οι ίδιες είναι περήφανες που έχουν την αναγνώριση του κράτους.

Για την καλλιτεχνική ανεξαρτησία του φεστιβάλ δεν υπάρχει βέβαια αμφιβολία. Ούτε για την ποιότητά των εκδηλώσεών του. Αυτό φαίνεται καταρχάς από την συμμετοχή στο διαγωνιστικό μέρος του φεστιβάλ, που έχει τον τίτλο «Νέος ελληνικός κινηματογράφος» και στο οποίο παρουσιάζονται 34 φιλμ: έξη μυθοπλασίας, έξη ντοκιμαντέρ και 22 μικρής διάρκειας. Τα 26 από αυτά προβάλλονται για πρώτη φορά στη Γερμανία. Βραβεία θα πάρουν οι καλύτερες ταινίες αντιστοίχως – από μυθοπλασία, ντοκιμαντέρ, μικρής διάρκειας.

Ένα δεύτερο διαγωνιστικό μέρος υπό τον τίτλο «New Vision» ασχολείται με ταινίες, που συνδυάζουν τον κλασικό τύπο γυρίσματος με τον ψηφιακό. Σε αυτό παίρνουν μέρος εφτά φιλμ.

Ενδιαφέρον παρουσιάζει και η σειρά «Το ολοκαύτωμα των ελλήνων Εβραίων – η Ελλάδα υπό γερμανική κατοχή», κατά την οποία θα προβληθεί, μ.α., η ταινία του Μανούσου Μανουσάκη «Cloudy Sunday», καθώς και το ντοκιμαντέρ «Trezoros: Οι χαμένοι Εβραίοι της Καστοριάς» των Lawrence Russo και Larry Confino. Μια έκθεση φωτογραφίας της Νέλλης Τραγουστή για τον Θόδωρο Αγγελόπουλο ολοκληρώνει το ταμπλό του φεστιβάλ.
Το αποκορύφωμα του τετραήμερου Hellas Filmbox Berlin 2017 θα σημειωθεί στην πρεμιέρα του, στις 18 Ιανουαρίου 2017, με την προβολή του φιλμ του Κώστα Γαβρά «Ο αντιπρόσωπος» από το 2002. Ο κ.Γαβράς είναι και το τιμώμενο πρόσωπο του φεστιβάλ, τον τιμητικό λόγο γι αυτόν θα τον βγάλει ο ηθοποιός Ούλριχ Τουκούρ, που είναι και ο πρωταγωνιστής της ταινίας.

Χωρίς τον κ.Κοτζιά όμως, το φεστιβάλ θα έχει μόνο μισή χάρη. Ο έλληνας υπουργός φρόντισε τότε, έστω και άθελα, να του δώσει μορφή ροκ. Όπως, για παράδειγμα, μετά την συνέντευξή του, όταν δυο κινηματογραφιστές του απεύθυναν μεγαλόφωνα το λόγο για να του υπενθυμίσουν ότι είναι συνυπεύθυνος για το χάλι στην Ελλάδα.

Αντιγράφουμε από το ρεπορτάζ του κινηματογραφικού περιοδικού «Cinema»: «Ο Υπουργός χαρακτήρισε „προβοκάτορα και προκλητικό“ έναν άνδρα που τον κατηγόρησε ότι επισκέφθηκε το Βερολίνο για τουρισμό, ενώ άνθρωποι πεθαίνουν καθημερινά στο δρόμο στην Ελλάδα, για να λάβει την απάντηση πως είναι „αχαρακτήριστος“. Αργότερα μία γυναίκα κάλεσε τον υπουργό Εξωτερικών να αναρωτηθεί γιατί „φεύγουν τα παιδιά από την Ελλάδα“».

Τέτοια επεισόδια, χωρίς να θίγουν την καλλιτεχνική αυτονομία του φεστιβάλ, στραπατσάρουν την πολιτική του οντότητα. Φέτος δεν υπάρχει ο κίνδυνος τέτοιου στραπατσαρίσματος. Όμως και μόνο η αναγόρευση του κ.Παυλόπουλου σε πατρόνα του αφήνει μια πικρή γεύση. Οι άνθρωποι του σινεμά δεν έχουν ανάγκη από τέτοιες «αναγνωρίσεις», που είναι στην ουσία «καπέλωμα»: Κάνουν καλύτερα πολιτικά φεστιβάλ όταν βρίσκονται απέναντι στους πολιτικούς, ή και εναντίον τους – όχι από κάτω τους, ή στη σκιά τους.