Το 2016 ήταν η χρονιά που η δημιουργία στην μουσική επισκιάστηκε αλλά κόντρα σε κάθε πρόβλεψη τονώθηκε από τον θάνατο. Οι απώλειες ήταν μεγάλες με πιο σημαντικές αυτές του Ντέιβιντ Μπόουι και του Λέναρντ Κόεν. Αφησαν όμως φεύγοντας δύο από τα σπουδαιότερα άλμπουμ της σύγχρονης δισκογραφίας. Με τον θάνατο, εκείνο του γιου του, ήταν συνδεδεμένο και το τελευταίο άλμπουμ του Νικ Κέιβ, ένα αβάν γκαρντ αριστούργημα που πάει ένα βήμα εμπρός την άκρως ενδιαφέρουσα καριέρα του. Η Ahnoni, o υπέροχος τζαζμαν JD Allen, η πιτσιρίκα γιαπωνέζα Mitski, οι πάντα εξαιρετικοί Radiohead, η γαλλική νότα τωνChristine And The Queens και φυσικά οι Beyoncé και Frank Ocean συμπληρώνουν την εικόνα.
Το 2016 θα μπορούσε να είναι για τον Bowie μια οποιαδήποτε χρονιά από τη δεκαετία του ’70. Τότε που κυκλοφορούσε το ένα αριστούργημα πίσω από το άλλο, πολλές φορές και δύο τη χρονιά. Αν δεν πέθαινε! Για άλλη μια φορά απέδειξε με το κύκνειο άσμα του ότι η μουσική δεν γνωρίζει σύνορα και άνοιξε ένα ακόμη παράθυρο σε όσους δεν βολεύονται από την ευκολία που προσφέρουν οι ταμπέλες. Πήρε ένα εξαιρετικό jazz συγκρότημα και το διηύθυνε έτσι ώστε να δώσει όγκο σε επτά νέες απαιτητικές, για το ροκ περιβάλλον, συνθέσεις του. Κρυφά μηνύματα, αλληλογραφία με τον θάνατο, εμπειρίες των 70 σχεδόν χρόνων όλα φιλτραρισμένα μέσα από την εξαιρετική στιχουργική του, με άξονα τον πιο ενδιαφέροντα υβριδιακό ήχο που έχουμε ακούσει τα τελευταία χρόνια. Εφυγε όπως ήρθε στον πλανήτη, κορυφαίος, αφήνοντάς μας με την απορία τι είναι αυτό που χάσαμε σε αυτήν την νέα ωριμότητά του, που δυστυχώς διέκοψε ο θάνατος.
Yποθέτω πως από τα 1964 που κυκλοφόρησε ο Κολτρέιν το «A Love Supreme», το ιερό δισκοπότηρο στην jazz έγινε η δημιουργία ενός άκρως μυστηριακού σχεδόν θρησκευτικού άλμπουμ με ανάλογη ποιότητα, για όλους τους μεγάλους καλλιτέχνες. Δεν ξέρω αν κάτι τέτοιο είχε στο μυαλό του o αμερικανός σαξοφωνίστας από το Ντιτρόιτ, το σίγουρο είναι πως με το 10ο άλμπουμ του πλησίασε πολύ κοντά σε αυτήν τη αισθητική. Εννέα συνθέσεις που καλύπτουν όλο το εύρος των μπλουζ και της τζαζ, φλερτάρουν συχνά με το Μπαρόκ_δεν έχει παρά να ακούσει κανείς το «Αnother Man Done Gone»_ και πλησιάζουν σε αρτιότητα τις σπουδαιότερες δουλειές του είδους. Οκτώ χρόνια, μεγάλο διάστημα για την jazz με το ίδιο σχήμα, αυτός στο τενόρο σαξόφωνο, ο Γκρεγκ Ογκοστ στο μπάσο και ο Ρούντι Ρόιστον στα ντραμς Ο J.D. Allen περιπλανήθηκε στην ενδοχώρα των ΗΠΑ και τελειοποίησε αυτό που αποσπασματικά παρουσίασε σε προηγούμενες δουλειές του.
Tίποτε δεν μας είχε προετοιμάσει για αυτήν την καταιγίδα μετά από το άρτιο «Beyoncé» του 2013. Όμως αυτή η 35χρονη πλέον ώριμη γυναίκα είχε τον άσσο κρυμμένο στο μανίκι της. Εκεί που πιστεύαμε ότι είχε εξαντλήσει την θεματική της για τη σύγχρονη μαύρη αμερικανίδα, τον φεμινισμό ή ακόμη και το μονογαμικό σεξ, επιστρέφει δριμύτερη, ανατρέπει τα πάντα, κάνει την επανάστασή της, ανοίγει ένα τεράστιο παράθυρο στην προσωπική της ζωή, ανακατεύει όλα σχεδόν τα μουσικά είδη που υπάρχουν, ντύνει όλα τα τραγούδια του άλμπουμ με ανάλογα εξαιρετικά βίντεο και μαζεύει τη μπάνκα. Δεν είναι ένα άλμπουμ χωρισμού όπως βιάστηκαν πολλοί να προβλέψουν, αλλά μία σπουδή για το πώς πως μπορεί να μείνει ένα ζευγάρι ενωμένο. Το «Lemonade» σε σχέση με τις προηγούμενες δουλειές της είναι ένα βαθιά πολιτικό άλμπουμ υπό την έννοια ότι κάθε πτυχή της ζωής μας αντιμετωπίζεται με πολιτικά κριτήρια. Η Beyoncé το έχει, ξέρει πώς να το διοχετεύσει στο κοινο χωρίς να γίνεται βαρετή και διδακτική και τίποτε δεν θα είναι πια ίδιο για την κυρία Νόουλς και είμαι σίγουρος ότι το ξέρει.
Εκεί που λες ότι ψιλοβαρέθηκα μέσα στο 2016 και τίποτε ενδιαφέρον δεν λέει να κυκλοφορήσει από τη νεώτερη γενιά, πετιέται αυτό το 26χρονο κορίτσι, μια γιαπωνέζα από τη Νέα Υόρκη, και τα ανατρέπει όλα. «Του είπα ότι θα έκανα τα παντα για να μείνει μαζί μου» λέει στο «Happy» ένα τραγούδι που περιγράφει πως «πετάχτηκε στον κάλαθο των αχρήστων μετά το σεξ». Σειρήνα, ξωτικό, αγοροκόριτσο, δεν ξέρεις πώς να κατατάξεις την Mitski που με το τέταρτο άλμπουμ της, διάρκειας μόλις 32 λεπτών με indie μπαλάντες, ξεσπάσματα από σαξόφωνο και μια φωνή που θυμίζει από την Αννα Κάλβι μέχρι την PJ Harvey. Χιούμορ, σωστή δόση ειρωνίας και μερικές από τις πιο έξυπνες συνθέσεις που ακούστηκαν από τον χώρο εδώ και καιρό.
To πολυναμενόμενο άλμπου του σπουδαιότερου κατά πολλούς καλλιτέχνη του 21ου αιώνα είναι γεγονός. Με ήχο πλέον αρκετά πιο αφηρημένο. Χωρίς να ξεφεύγει από τις ποπ μελωδίες που συνεχίζει να γράφει στο keyboard αλλά που είναι πλέον πιο συμπαγείς και που δημιουργούν ένα προσωπικό περιβάλλον με τον τρόπο που το έκαναν στο παρελθόν ο Stevie Wonder, ο Μarvin Gaye και ο Prince. Δανείζεται ρεφρέν από τους Μπιτλς και τους Carpenters τα απογυμνώσει προσθέτει τους δικούς του στίχους αντί να βάλει κατά την προσφιλή μέθοδο του είδους, αυτούσια sampler. Kαι οι στίχοι φανερώνουν μια ωριμότητα και μία γαλήνη με τον εαυτό του. Φως, σεξ, καλοκαιρινή άχνα, ερωτισμός στο φουλ και αποστασιοποίηση από τη γενιά του: “I can’t relate to my peers/ I’d rather live outside/ I’d rather chip my pride than lose my mind out here» μας λέει στο «Seigfried», ενώ στο «Solo» που συμμετέχει ο André 3000 των OutKast μιλά για το κενό που αφήνει ο έρωτάς του με έναν άντρα επαναφέροντας το ζήτημα της ομοφυλοφιλίας του. Ένα νυχτερινό διαμάντι.
Και πέντε ακόμη
Radiohead – A Moon Shaped Pool (XL)
Το κορυφαίο βρετανικό συγκρότημα βρίσκει και πάλι τη μούσα του και πραγματοποιεί επιστροφή στη φόρμα που το καθιέρωσε
ANOHNI – Hopelessness (Secretly Canadian)
Ο Αντονι επιστρέφει πλέον ως Anohni με το πιο πολιτικό άλμπουμ της καριέρας της.
Nick Cave and The Bad Seeds – Skeleton Tree (Bad Seed Ltd.)
Προηχογραφημένες λούπες, πιο πολύ από ποτέ χρήση των συνθεσάιζερ, sound treatments αλά Eno, ανορθόδοξη χρήση των έγχορδων και ο θρήνος για τον θάνατο του γιο του.
Leonard Cohen – You Want It Darker (Columbia)
To κύκνειο άσμα του σπουδαίου ποιητή και το καλύτερο άλμπουμ του εδώ και πολλά χρόνια
Christine And The Queens – Chaleur Humaine (Because)
Σοφιστικέ πανσέξουαλ ποπ από μια γαλλίδα που ξέρει τους κώδικες
