Τέταρτο πακέτο μέτρων ή τέταρτες εκλογές

Την ολική επαναφορά στην ατμόσφαιρα που επικρατούσε το 2015 κατόρθωσε να επιτύχει η κυβέρνηση, κινούμενη ακόμη μία φορά σε τεντωμένο σχοινί και απρόθυμη να κάνει τα αναγκαία βήματα για τον τερματισμό της αβεβαιότητας στη χώρα. Φοβούμενη το δικό της πολιτικό αδιέξοδο στο οποίο την οδηγεί η συμφωνία που της προσέφεραν οι δανειστές την προηγούμενη εβδομάδα, η ομάδα του Μεγάρου Μαξίμου καταφεύγει πλέον σε έναν σχεδιασμό που την φέρνει σε τροχιά σύγκρουσης με το Βερολίνο, τις Βρυξέλλες και την Ουάσιγκτον και από τον οποίο φαίνεται πως λείπει η επιδίωξη της οικονομικής ανάκαμψης ενώ, αντιθέτως, κυριαρχεί η πολιτική σκοπιμότητα και μεθόδευση.

Αιφνιδιασμός στις Βρυξέλλες

Η αιφνιδιαστική ανακοίνωση του Αλ. Τσίπρα το βράδυ της προηγούμενης Πέμπτης, με την οποία εξήγγειλε την επιστροφή της 13ης σύνταξης σε 1,6 εκατ. συνταξιούχους και τη διατήρηση του χαμηλού ΦΠΑ στα νησιά της άγονης γραμμής, ήταν το λάθος μήνυμα στη λάθος χρονική στιγμή και συγκυρία. Αυτό φάνηκε από τις πρώτες ανεπίσημες αντιδράσεις στις Βρυξέλλες, όπου στελέχη της επιτροπής δήλωναν άγνοια για τις εξαγγελίες Τσίπρα.

Οσο η συζήτηση μεταξύ των δανειστών και της ελληνικής κυβέρνησης περιστρέφεται γύρω από το κλείσιμο της αξιολόγησης, τις αναγκαίες μεταρρυθμίσεις, το ύψος των δημοσιονομικών πλεονασμάτων, ο κ. Τσίπρας δείχνει ξεκάθαρα ότι οι προτεραιότητές του ουδεμία σχέση έχουν με αυτά.

Αντιθέτως, προχωρεί σε μια κίνηση με την οποία επιβεβαιώνει τον Βόλφγκανγκ Σόιμπλε και τη γνωστή του θέση, όπως τη διατύπωσε και πριν από περίπου δύο μήνες: «Ολοι προσποιούνται ότι κάποια μορφή ελάφρυνσης του χρέους θα έκανε καλύτερα τα πράγματα στην Ελλάδα. Το μόνο πράγμα που θα άλλαζε είναι ότι θα μειωθεί ακόμη περισσότερο γενικά κάθε βούληση για να ασχοληθούν με μερικές μεταρρυθμίσεις».

Η απόφαση για το χρέος ήλθε, η κυβέρνηση πανηγύρισε τη… διατήρησή του στα ίδια επίπεδα και έκτοτε η καλλιεργούμενη σεναριολογία, με τις ευλογίες του Μεγάρου Μαξίμου, περιλαμβάνει διάφορες εκδοχές για τις επικείμενες εξελίξεις. Στα σενάρια αυτά κανένα κυβερνητικό στέλεχος δεν τοποθετείται, επιστρέφοντας στην «ασφάλεια» του δόγματος που κυριάρχησε την περίοδο της πρώτης, καταστρεπτικής διαπραγμάτευσης Βαρουφάκη: «δημιουργική ασάφεια». Και αυτό επιβαρύνει το κλίμα και απομακρύνει το σενάριο ομαλών πολιτικών και οικονομικών εξελίξεων το 2017.

Υπό τις συνθήκες αυτές και με βάση τη ρητορική που έχει υιοθετήσει το κυβερνητικό στρατόπεδο, οι επόμενες εβδομάδες αναμένεται πως θα καθορίσουν και τις εξελίξεις.

Τέταρτο μνημόνιο ή κάλπες;

Κατά μία εκδοχή, η διαπραγμάτευση θα κλείσει με την κυβέρνηση να υποχωρεί σε όλα τα μέτωπα –κάτι που απορρίπτουν φραστικά ο κ. Τσίπρας, ο κ. Τσακαλώτος και οι «κύκλοι» τους. Σε μια τέτοια περίπτωση, οι πρόσφατες εξαγγελίες είναι απλώς ένα μέτρο με το οποίο ο ΣΥΡΙΖΑ επιχειρεί να παραπλανήσει πολιτικά τους συνταξιούχους, μια κοινωνική ομάδα με μεγάλη εκλογική επιρροή. Σύμφωνα με κάποιες ομάδες βουλευτών, το σενάριο αυτό ισοδυναμεί με σκηνικό τρόμου καθώς αν ο κ. Τσίπρας επιχειρήσει να ψηφίσει και δεύτερο (τέταρτο) μνημόνιο, η πολιτική μοίρα του ιδίου και του ΣΥΡΙΖΑ προδιαγράφεται εφιαλτική.

Κατά μία άλλη εκδοχή, η κυβέρνηση έχει αποφασίσει πράγματι ότι δεν κάνει πίσω σε τίποτε, ξεκινά τις παροχές και ετοιμάζεται να προσφύγει για τέταρτη φορά στις κάλπες, σε κλίμα μετωπικής σύγκρουσης με τον Κυρ. Μητσοτάκη και τη ΝΔ, στην οποία θα επιχειρήσει να φορτώσει το 4ο μνημόνιο.

Το σενάριο αυτό απορρίπτεται από όλους, ξεκινώντας από τον ίδιο τον Πρωθυπουργό και φθάνοντας στον Πρόεδρο της Βουλής Ν. Βούτση. Παρ’ όλα αυτά όμως, έχει συζητηθεί και υπάρχουν πρόσωπα και ομάδες που το υποστηρίζουν στο εσωτερικό του ΣΥΡΙΖΑ. Κυρίως όσοι έχουν μείνει εκτός κρατικών και κομματικών θέσεων αλλά παρά ταύτα διαθέτουν επιρροή… Πάντως ο ευρωβουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ Στ. Κούλογλου υποστήριξε την Παρασκευή το σενάριο των εκλογών, λέγοντας ότι θα είναι καλύτερο από το να μπει η κυβέρνηση σε μια διαδικασία συνεχών υποχωρήσεων που οδηγούν σε πλήρη κατάρρευση.

Οταν το μοίρασμα ήταν «ανήθικο»

Υπό το πρίσμα αυτό, κατά τη διάρκεια της προηγούμενης εβδομάδας, πολλοί ανέτρεξαν στα όσα έλεγε ο κ. Τσίπρας τον Δεκέμβριο του 2014, εν όψει προεδρικής εκλογής την οποία ο ίδιος είχε προκαλέσει, σχετικά με:

Α) Την εκκρεμούσα εκείνη την περίοδο συμφωνία κυβέρνησης – τρόικας για την «προληπτική πιστοληπτική γραμμή» (μία πολύ καλύτερη εκδοχή της σημερινής συμφωνίας που προσφέρουν οι δανειστές): «Τα λέω ξανά όχι για να τα ακούσετε εσείς αλλά για να τα ακούσουν και στις Βρυξέλλες και στο Βερολίνο και στην Ουάσιγκτον. Οποιαδήποτε απόφαση ή συμφωνία δεν θα έχει τη δική μας συναίνεση δεν θα γίνει αποδεκτή από εμάς. Δεν θα δεσμεύει τον ΣΥΡΙΖΑ, δεν θα δεσμεύει την κυβέρνηση κοινωνικής σωτηρίας για την οποία ο λαός μας σύντομα θα δώσει ισχυρή εντολή με την ψήφο του. Και όπως γνωρίζετε, όπως έχουμε πει χιλιάδες φορές, το ξεκαθαρίζω ακόμα μία φορά. Σε καμία συμφωνία που θα περιλαμβάνει τη συνέχεια του μνημονιακού καθεστώτος, σε καμία συμφωνία που θα περιλαμβάνει τη συνέχεια της λιτότητας με οποιοδήποτε επικοινωνιακό καμουφλάζ, εμείς δεν πρόκειται να βάλουμε την υπογραφή μας. Τελεία, παράγραφος».

Β) Για την εξαγγελία του Αντ. Σαμαρά, ο οποίος τον Μάρτιο του 2014 και εν όψει ευρωεκλογών και αυτοδιοικητικών εκλογών μοίραζε το πλεόνασμα, εν είδει «κοινωνικού μερίσματος». Ο κ. Τσίπρας το χαρακτήριζε «ανήθικη πράξη» και ανέφερε: «Το πλεόνασμά τους είναι σεσημασμένο για τους Ελληνες. Σ’ αυτό κρύβονται όλες οι αμαρτίες, όλες οι πληγές, όλη η σήψη, όλη η απάτη της σημερινής πολιτικής. Σ’ αυτό κρύβεται το δράμα εκατομμυρίων ανθρώπων, η καταστροφή νοικοκυριών και επιχειρήσεων, οι λιποθυμίες παιδιών από ασιτία, τα εκατομμύρια των ανέργων, η ζωή εν τάφω στα νοσοκομεία, στα ψυχιατρεία και στα άσυλα ανιάτων, οι παγωμένες νύχτες και οι πεινασμένες μέρες χιλιάδων και χιλιάδων συνταξιούχων»…