Η προσπάθεια δημιουργίας κοινών τόπων, εξασφάλισης συναινέσεων, σύγκλισης απόψεων στα προφανή, μετά από μια εμπόλεμη περίοδο πολώσεων και αγόνων, συχνά καταστροφικών αντιπαραθέσεων, μπορεί να είναι ένα πρώτο θετικό επακόλουθο της κρίσης. H πίεση της εποχής, οι αυξανόμενες ανάγκες, οι νέες ριζικά διαφορετικές συνθήκες, αλλά και η βαθύτερη κατανόηση των τωρινών στρεβλώσεων και αγκυλώσεων, θέτουν όλους απέναντι σε προσωπικές ευθύνες πέρα από λαϊκιστικές, βολικές γενικεύσεις. Η μόνιμη επίκληση της έλλειψης πολιτικής βούλησης από την εκάστοτε κυβέρνηση δεν μπορεί πλέον να λειτουργεί σαν άλλοθι αδράνειας, σαν καταφύγιο ιδιοτέλειας, σαν διαρκής άσκηση πόλωσης, κομμάτων, συντεχνιών, ομάδων. Σε όλη τη χώρα άνθρωποι φωτισμένοι δημιουργούν και συνθέτουν, συχνά με πενιχρά μέσα αλλά πολύ πάθος, νησίδες ασφάλειας στον δικό τους τομέα, μεταμορφώνουν την καθημερινότητα, απαιτούν το αύριο.
Στον χώρο της Υγείας η υπερφόρτωση με αιτήματα παντός είδους και ταυτόχρονα η διαρκής καταγγελία της ανεπάρκειας της εκάστοτε ηγεσίας του υπουργείου Υγείας, εμπόδισαν την τόσο απαραίτητη ολοκλήρωση ενός συγχρόνου συστήματος. Ακόμα σήμερα η ατζέντα του δημόσιου διαλόγου εξαντλείται σε διορισμούς, ελλείψεις και σκάνδαλα, χωρίς την ψύχραιμη συζήτηση για μεταρρυθμίσεις, τομές ή μεταβολές από κοινού αποδεκτές. Κάποιες ελάχιστες αλλά κρίσιμες αποφάσεις, π.χ. η μορφή της πρωτοβάθμιας και ο ρόλος του οικογενειακού γιατρού, η διαχείριση της επιδημίας των χρόνιων νοσημάτων και η αναδιάρθρωση των νοσοκομείων λαμβάνονται μονομερώς και συχνά αβασάνιστα. Αλλες σημαντικές, καίριες δράσεις της νέας Δημόσιας Υγείας όπως τα εθνικά προγράμματα πρόληψης –καρκίνος, κάπνισμα, παχυσαρκία, στοματική υγεία –γίνονται πεδίο αντιπαράθεσης ή, το χειρότερο, αναστέλλονται, αναβάλλονται ή ακόμη ματαιώνονται.
Η Κεντροαριστερά κατάφερε μέσα από διαχρονικές άγριες συγκρούσεις και οδυνηρές συνθέσεις, με πολλά λάθη και πολλά πάθη, αλλά με ένα στέρεο μεταρρυθμιστικό διαρκές να προσφέρει στη χώρα ό,τι υπάρχει από το τωρινό δημόσιο σύστημα Υγείας. Σήμερα η μεγαλύτερη επαναστατική τομή για τον απαραίτητο μετασχηματισμό του είναι το σπάσιμο της συνεχιζόμενης πόλωσης που το ακινητοποιεί και το απαξιώνει. Η στήριξη όλων των νησίδων ασφάλειας (κέντρων υγείας, κλινικών αριστείας, μονάδων ΠΕΔΥ, καινοτόμων καλών πρακτικών, κ.λπ.) και η διαρκής διεύρυνσή τους είναι μια καθημερινή προσπάθεια όχι μόνο επιβίωσης αλλά φυγής προς τα εμπρός. Η σύγκλιση αλλά και η υλοποίηση μεγάλων και τόσο απαραίτητων πολιτικών με διακομματική συμφωνία απαιτούν βάθος δεκαετίας και συστηματική συνολική δουλεία. Το μέλλον δεν διαρκεί πολύ…
Ο κ. Αντώνης Δημόπουλος είναι πρώην γενικός γραμματέας Δημόσιας Υγείας.
