Το πλαστικό χρήμα του μέλλοντος θα είναι αόρατο

Κεφαλαιώδεις αλλαγές σε ό,τι αφορά τις καταναλωτικές μας πρακτικές απεργάζονται οι τράπεζες. Διότι αφού καθιέρωσαν το λεγόμενο πλαστικό χρήμα, βάλθηκαν τώρα να μας το πάρουν πίσω. Να αντικαταστήσουν δηλαδή τις απτές πιστωτικές και χρεωστικές κάρτες με τις… αόρατες κάρτες. Ετσι ώστε ο καταναλωτής του (όχι μακρινού) μέλλοντος να γεμίζει το καλάθι του στο σουπερμάρκετ με τα προϊόντα που επιθυμεί, να σκανάρονται (δίχως δική του πρωτοβουλία) τα προϊόντα τη στιγμή που μπαίνουν στο καλάθι, να κατευθύνεται προς την έξοδο όπου δεν θα υπάρχουν ταμεία, να γεμίζει με τα προϊόντα το δίχτυ του και να απέρχεται δίχως να φροντίζει διόλου για την πληρωμή. Το αντίτιμο των αγορών του θα αφαιρείται αυτομάτως από τον τραπεζικό του λογαριασμό.

Πρόκειται για τις απόλυτα ανέπαφες συναλλαγές –φευ, όχι όμως και ανεπαίσθητες για την «τσέπη» του καταναλωτή. Και για την οιονεί κατάργηση ενός ακόμα επαγγέλματος, εκείνο του ταμία. «Είναι μια ρεαλιστική προοπτική των αγορών στο μέλλον, όταν η τεχνολογία θα αναγνωρίζει την παρουσία του κάθε καταναλωτή, θα σκανάρει τα ψώνια του και θα χρεώνει αυτοβούλως τον τραπεζικό του λογαριασμό» γράφει ο Κέβιν Πίτσι στην ιστοσελίδα του BBC. «Ο κόσμος θα μπορεί να ψωνίζει απρόσκοπτα στα εμπορικά καταστήματα ή στο Διαδίκτυο» εξηγεί ο Αμέρ Σαγέντ, διευθύνων σύμβουλος της Barclaycard. Οντως, το μόνο πρόσκομμα θα είναι η έλλειψη χρημάτων στον τραπεζικό λογαριασμό.

Η βρετανική τράπεζα Barclays γιορτάζει εφέτος τα 50 χρόνια από την εισαγωγή της πρώτης πιστωτικής κάρτας στη ζωή των Βρετανών. Ηταν το μακρινό 1966 όταν ξεκίνησε την εκστρατεία πειθούς των καταναλωτών προκειμένου να εγκαταλείψουν τον παραδοσιακό τρόπο συναλλαγών με μετρητά ή με τραπεζικές επιταγές. «Η ώρα έφθασε για τη δημιουργία ενός ψηφιακού πορτοφολιού, για την αντικατάσταση των πιστωτικών καρτών με φορετά αντικείμενα» πανηγύρισε ο μάνατζερ της Barclaycard χρησιμοποιώντας τον όρο «wearable items».

Τι θα είναι αυτά τα «φορετά αντικείμενα» τα οποία θα ειδοποιούν την τράπεζά μας ότι κάτι ψωνίσαμε; Ενα πλαστικό δαχτυλίδι, ένα βραχιόλι, μια κλειδοθήκη, που θα διαθέτει κάποιο τσιπάκι ώστε να επιτρέπει στον κάτοχο να κάνει τις αγορές του μετρητοίς ή με πίστωση. Πιθανότατα η τεχνολογία να επιτρέψει, ωστόσο, να γίνεται η ταυτοποίηση του καταναλωτή από την ίριδα του ματιού του ή από το δακτυλικό του αποτύπωμα. Για τσιπάκια υποδορίως εμφυτευμένα οι ειδικοί δεν κάνουν λόγο, παρά την αδιαμφισβήτητη τεχνογνωσία που υπάρχει χάρη στα κατοικίδια.

Το ζητούμενο της ασφάλειας

Ασφαλώς τα μετρητά, οι επιταγές, όπως και οι σημερινές πιστωτικές και χρεωστικές κάρτες θα παραμείνουν ως εναλλακτικά μέσα διεκπεραίωσης συναλλαγών κατά τον βρετανό μάνατζερ, που τοποθετεί την έναρξη της χρήσης των νέων, αόρατων μέσων πληρωμής σε έναν χρονικό ορίζοντα 10 ετών. Και όμως, η προοπτική σκαναρισμάτων απορρυπαντικών, ζυμαρικών, βραχιολιών, δαχτυλιδιών, δακτύλων και ματιών και η αυτόματη χρέωση τραπεζικών λογαριασμών δημιουργούν εύλογες ανησυχίες για την ασφάλεια των συναλλαγών. Για πιθανούς χάκερ και για άλλους κακόβουλους που ενδιαφέρονται να μάθουν προσωπικά δεδομένα και καταναλωτικές μας συνήθειες για να βγάλουν ένας Θεός ξέρει πόσα αυθαίρετα συμπεράσματα.

Επί του προκειμένου ο Αμέρ Σαγιέντ της Barclaycard είναι κατηγορηματικός: «Τίποτε δεν πρόκειται να γίνεται δίχως την άδεια του πολίτη-καταναλωτή. Η καταπολέμηση της απάτης θα είναι ευκολότερη καθώς θα υπάρχει ανταλλαγή πληροφοριών μεταξύ του ιδιώτη και του συστήματος πληρωμής» εξηγεί ο μάνατζερ και προσθέτει ότι «αυτό ήδη συμβαίνει στις συναλλαγές με ηλεκτρονικά καταστήματα όπως αυτό της Amazon ή με ηλεκτρονικές υπηρεσίες όπως η Uber».

Ο Ρίτσαρντ Κοτς της Βρετανικής Ενωσης Καρτών (UK Cards Association) είναι επίσης καθησυχαστικός σημειώνοντας ότι οι νέες τεχνολογίες που θα εφαρμοστούν για τα καινοτόμα συστήματα πληρωμών ήδη υπάρχουν και δοκιμάζονται σε άλλες χρήσεις. Και προβλέπει νέες μάχες να ξεσπούν μεταξύ των τραπεζών και άλλων εκδοτών καρτών, που θα διαγκωνίζονται για να εξασφαλίσουν μερίδιο στη νέα αγορά που θα δημιουργηθεί. Αν οι μάχες αυτές αποβούν προς όφελος του ανταγωνισμού, άρα και του καταναλωτή, τότε είναι ευπρόσδεκτες.