Το Eurogroup υιοθέτησε τη Δευτέρα το πακέτο βραχυπρόθεσμων μέτρων για τη βιωσιμότητα του ελληνικού χρέους τα οποία παρουσίασε ο επικεφαλής του ESM Κλάους Ρέγκλινγκ.
Πρόκειται για μέτρα που αθροιστικά θα επιφέρουν μία ελάφρυνση της τάξεως του 20% του ΑΕΠ μέχρι το 2060. Επίσης, συνολικά ως το 2060, θα αποδώσουν μείωση του κόστους για τις μεικτές δανειακές ανάγκες κατά 5% του ΑΕΠ.
Τα μέτρα αφρούν σε: (α) εξομάλυνση του προφίλ αποπληρωμών, με το μέσο χρόνο ωριμάνσεων να αυξάνεται στα 32,5 χρόνια από τα 28 χρόνια, (β) Μείωση του επιτοκιακού ρίσκου με την εφαμοργή σειράς μεθόδων. Οι μέθοδοι αυτές -ανταλλαγές ομολόγων κ.λπ.- μπορεί να έχουν κάποιο προσωρινό κόστος. (γ) Αρση αυξημένου επιτοκιακού περιθωρίου για εξαγορά χρέους του δεύτερου ελληνικού προγράμματος για το 2017.
Όσον αφορά στη δεύτερη αξιολόγηση, ο πρόεδρος του συμβουλίου των υπουργών Οικονομικών της Ευρωζώνης Γερούν Ντάισελμπλουμ τόνισε ότι χρειάζεται περισσότερη δουλειά και για το λόγο αυτό οι εκπρόσωποι των θεσμών θα επιστρέψουν στην Αθήνα.
Η εφαρμογή των βραχυπρόθεσμων μέτρων για το ελληνικό χρέος, όπως διευκρίνισε ο Γερούν Ντάισελμπλουμ, μπορεί αν αρχίσει παρά το γεγονός ότι παραμένει ανοικτή η β’ αξιολόγηση.
To θέμα των πρωτογενών πλεονασμάτων μετά το 2018 αφέθηκε για αργότερα: Ο Ντάισελμπλουμ είπε ότι βρίσκεται υπό συζήτηση το χρονικό διάστημα κατά το οποίο θα πρέπει να διατηρηθεί το πρωτογενές πλεόνασμα στο 3,5%.
«Κάποιοι λένε για 3, κάποιοι για 5 και κάποιοι για 10 χρόνια. Αλλά αυτό θα το αποφασίσουμε στις συζητήσεις που θα κάνουμε αργότερα» ανέφερε ο πρόεδρος του Eurogroup, τονίζοντας ότι αυτό που έχει σημασία είναι η Ελλάδα να λάβει ένα πακέτο ισχυρών διαρθρωτικών μέτρων.
Ο Ντάισελμπλουμ εξέφρασε την εκτίμηση ότι οι εργασία μεταξύ θεσμών και Αθήνας για το κλείσιμο της δεύτερης αξιολόγησης «θα μας πάει στο νέο έτος», καθώς χρειάζεται δουλειά.
Ο επίτροπος Οικονομικών Πιέρ Μοσκοβισί δήλωσε ότι έχει καταγραφεί ουσιαστική πρόοδος όσον αφορά τη δεύτερη αξιολόγηση και οι δύο πλευρές είναι κοντά σε μία συμφωνία σε τεχνικό επίπεδο (staff level agreement).
Ο Μοσκοβισί δήλωσε βέβαιος ότι τα λίγα ανοιχτά ζητήματα μπορούν να κλείσουν σύντομα.
Απαντώντας σε ερωτήσεις, ο κ. Ντάισελμπλουμ δήλωσε ότι ο Διεθνές Νομισματικό Ταμείο επαναβεβαίωσε την πρόθεσή του να προτείνει στο Διοικητικό του Συμβούλιο μία νέα χρηματοδοτική συμφωνία μόλις επιτευχθεί συμφωνία για τη δεύτερη αξιολόγηση.
Εθνική επιτυχία η απόφαση του Eurogroup, λέει η κυβέρνηση
Με την απόφαση του Eurogroup μειώθηκε το χρέος τουλάχιστον κατά 45 δισ., ενώ κλείδωσαν τα επιτόκια στο 1,5%, γεγονός εξίσου σημαντικό, ιδιαίτερα όταν αναμένεται αύξηση επιτοκίων, σημειώνουν πηγές της κυβέρνησης, σχετικά με τα αποτελέσματα της σημερινής συνεδρίασης του Eurogroup.
«Αποτελεί εθνική επιτυχία», υπογραμμίζουν οι ίδιες πηγές και τονίζουν ότι «η κυβέρνηση στάθηκε στο ύψος των περιστάσεων». Παράλληλα, σημειώνουν ότι η στάση της κυβέρνησης είναι σταθερή απέναντι στις παράλογες απαιτήσεις και στα εργασιακά.
«Το 2018 κλείνει το χάσμα. Όλοι επιβεβαιώνουν ότι έχει γίνει μεγάλη πρόοδος» δήλωσε ο υπουργός Οικονομικών Ευκλείδης Τσακαλώτος μετά την ολοκλήρωση του Eurogroup.
«Το άλλο καλό νέο είναι ότι θα ξεκινήσουν άμεσα τα βραχυπρόθεσμα μέτρα ελάφρυνσης του ελληνικού χρέους. Είναι πολλά υποσχόμενα τα μέτρα και πολύ πιο ευνοϊκά από αυτά που περιμέναμε τον περασμένο Μάιο. Ο κ. Ρέγκλινγκ ήδη ανακοίνωσε μείωση στο 20% του ελληνικού χρέους μέχρι το 2060», πρόσθεσε ο υπουργός Οικονομικών.
«Η Ελλάδα επιστρέφει στην ανάπτυξη. Έχουμε δεύτερο τρίμηνο προόδου» συμπλήρωσε ο κ. Τσακαλώτος. «Είναι εντυπωσιακό αυτό που έχει γίνει στην Ελλάδα. Το αναγνώρισαν οι περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες. Είναι εντυπωσιακό αυτό που έχει πετύχει η χώρα στις μεταρρυθμίσεις και τώρα ήλθε η ώρα να αποκομίσουμε καρπούς» είπε.
Αντιδράσεις της αντιπολίτευσης
Μετά την ολοκλήρωση της συνεδρίασης του Eurogroup, από τη ΝΔ εκδόθηκε η ακόλουθη ανακοίνωση:
«Στη σημερινή συνεδρίαση του Eurogroup, όχι μόνο δεν επήλθε συμφωνία για την ολοκλήρωση της δεύτερης αξιολόγησης του προγράμματος, αλλά καταγράφεται και δημοσιονομικό κενό για το 2018, το οποίο θα πρέπει να καλυφθεί με νέα, επώδυνα μέτρα.
Επιβεβαιώνεται ότι οι δημοσιονομικοί στόχοι θα παραμείνουν υψηλοί, για αρκετά χρόνια μετά το 2018. Η Κυβέρνηση μάλιστα δεσμεύτηκε στην επίτευξη αυτών των στόχων, με την εφαρμογή νέων μέτρων και την επέκταση της χρήσης του «κόφτη».
Δυστυχώς, η Κυβέρνηση έχει για ακόμη μία φορά αποτύχει, δεσμεύοντας τη χώρα, για πολλά χρόνια, σε μια πολύ δύσκολη πορεία. Και αυτό γιατί έχασε πολύτιμο χρόνο, είναι αναξιόπιστη και παραμένει ιδεοληπτική.
Τουλάχιστον, υπήρξε συμφωνία, έστω και με καθυστέρηση, για τα άμεσα μέτρα ενίσχυσης της βιωσιμότητας του χρέους. Βιωσιμότητα που επιβαρύνθηκε από τους ανερμάτιστους χειρισμούς της σημερινής Κυβέρνησης.
Δυστυχώς όμως, αυτές οι παρεμβάσεις δεν αφορούν και τη μεσομακροπρόθεσμη περίοδο και δεν συνδυάζονται με ρεαλιστικά πρωτογενή πλεονάσματα, ενώ συνοδεύονται από πρόσθετα μέτρα λιτότητας.
Το κόστος της κυβερνητικής ανεπάρκειας θα είναι – και πάλι – οδυνηρό για την ελληνική κοινωνία».
Με ανάρτησή του στο Twitter ο Σταύρος Θεοδωράκης σχολίασε: «Το χρέος θα ξαναδιαπραγματευτεί η γενιά του 2030. Εμείς θα πληρώσουμε εκτάκτως νέους φόρους 2,6 δις.Νέες χαμένες γενιές με υπογραφή ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ».
Η ανακοίνωση του Eurogroup:
Το Eurogroup καλωσορίζει την πρόοδο που έχει σημειωθεί στην επίτευξη πλήρους συμφωνίας σε τεχνικό επίπεδο (staff-level agreement) μεταξύ της Ελλάδας και των θεσμών στο πλαίσιο της δεύτερης αξιολόγησης του προγράμματος του ESM.
Ειδικότερα, το Eurogroup καλωσορίζει τη συμφωνία με τους ευρωπαϊκούς θεσμούς όσον αφορά τον προϋπολογισμό του 2017, ο οποίος επιβεβαιώνει τον συμφωνηθέντα στόχο για πρωτογενές πλεόνασμα 1,75% του ΑΕΠ και επιτρέπει την υιοθέτηση του εθνικού Ελάχιστου Εγγυημένου Εισοδήματος (ΕΕΕ), που δημιουργεί έναν πραγματικό δίχτυ κοινωνικής ασφάλειας.
Το Eurogroup υπογραμμίζει ότι το staff-level agreement πρέπει να περιλαμβάνει μέτρα για την επίτευξη του δημοσιονομικού στόχου του 2018 (πρωτογενές πλεόνασμα 3,5% του ΑΕΠ), καθώς και μεταρρυθμίσεις που ενισχύουν την ανάπτυξη και βελτιώνουν την ανταγωνιστικότητα κόστους, περιλαμβανομένων περαιτέρω ουσιαστικών μεταρρυθμίσεων στην αγορά εργασίας, το άνοιγμα κλειστών επαγγελμάτων και την άρση των εμποδίων στις επενδύσεις.
Ειδικότερα, υπενθυμίζει ότι ο διορισμός των μελών του διοικητικού συμβουλίου της Ελληνικής Εταιρείας Συμμετοχών και Περιουσίας (Hellenic Corporation of Assets and Participations) θα πρέπει να έχει ολοκληρωθεί πριν από το τέλος Ιανουαρίου του 2017 ώστε να μπορέσει να γίνει το Ταμείο πλήρως λειτουργικό.
Το Eurogroup επανέλαβε ότι ο στόχος για πρωτογενές πλεόνασμα 3,5% του ΑΕΠ που θα επιτευχθεί έως το 2018 θα πρέπει να διατηρηθεί μεσοπρόθεσμα. Επαναλάβαμε επίσης την σημασία μιας δημοσιονομικής πορείας που θα είναι ευθυγραμμισμένη με τις δημοσιονομικές δεσμεύσεις στο πλαίσιο του προγράμματος της ΕΕ. Προκειμένου να διασφαλιστεί η συμμόρφωση με τους δημοσιονομικούς στόχους σε μια βιώσιμη βάση μετά την ολοκλήρωση του προγράμματος, οι ελληνικές αρχές δεσμεύονται να συμφωνήσουν με τα θεσμικά όργανα στον μηχανισμό και τα διαρθρωτικά μέτρα που θα διασφαλίσουν αυτόν τον στόχο.
Σήμερα το Eurogroup συζήτησε ξανά τη βιωσιμότητα του ελληνικού χρέους με στόχο την επανάκτηση της πρόσβασης στις αγορές. Σε αυτό το πλαίσιο το Eurogroup ενέκρινε ολόκληρη τη δέσμη των βραχυπρόθεσμων μέτρων βάσει των προτάσεων του ESM και της προπαρασκευαστικής εργασίας του EWG, τα οποία θα εφαρμοστούν από τον ESM. Τα μέτρα αυτά αφορούν:
Την ομαλοποίηση του προφίλ αποπληρωμών του EFSF εντός της τρέχουσας σταθμισμένης μέσης ωρίμανσης έως τα 32,5 έτη
Παράταση της αύξησης του περιθωρίου του επιτοκίου σε σχέση με τα δάνεια για την επαναγορά χρέους του δεύτερου ελληνικού προγράμματος για το έτος 2017.
Τη χρήση της χρηματοδοτικής στρατηγικής του ESM/EFSF ανάλογα με την κατάσταση των αγορών για την μείωση του ρίσκου των επιτοκίων χωρίς την επιβολή επιπρόσθετου κόστους στις χώρες που συμμετείχαν σε προγράμματα.Το μέτρο αυτό θα χρησιμοποιηθεί μέσω: α) της ανταλλαγής τίτλων του ESM/EFSF που στηρίζουν τα δάνεια για την τραπεζική ανακεφαλαιοποίηση στην Ελλάδα β) το swap επιτοκίων του ESM για τον περιορισμό του ρίσκου από υψηλότερα επιτόκια στις αγορές γ)την εισαγωγή κατάλληλης χρηματοδότησης για μελλοντικές εκταμιεύσεις στην Ελλάδα υπό το τρέχον πρόγραμμα.
Τα βραχυπρόθεσμα μέτρα για το χρέος θα έχουν σημαντικό θετικό αντίκτυπο στη βιωσιμότητα του ελληνικού χρέους.
Το Eurogroup καλεί τους θεσμούς και την Ελλάδα να επανεκκίνησουν τις διαπραγματεύσεις ώστε να έλθουν σε συμφωνία σε τεχνικό επίπεδο (staff-level agreement) το συντομότερο με βάση τους κοινούς όρους που συμφωνήθηκαν τον Αύγουστο του 2015 και καλεί το EWG να το ελέγξει.
Το Eurogroup είναι έτοιμο να στηρίξει την ολοκλήρωση μελλοντικών αξιολογήσεων υπό τον όρο ότι το πακέτο του προγράμματος, συμπεριλαμβανομένου του ενδεχόμενου δημοσιονομικού μηχανισμού που συμφωνήθηκε στην πρώτη αναθεώρηση, εφαρμόζεται όπως έχει συμφωνηθεί.
Το Eurogroup επιβεβαιώνει ότι η εφαρμογή του προγράμματος, όπως επίσης οι όροι και οι στόχοι, θα ελέγχονται συχνά με βάση τα δεδομένα από τους θεσμούς.
Η αποστολή του ΔΝΤ επιβεβαίωσε σήμερα την πρόθεσή της να προτείνει στο Εκτελεστικό Συμβούλιο μια νέα χρηματοοικονομική συμφωνία για την Ελλάδα το συντομότερο από τη στιγμή που υπάρξει ένα Staff Level Agreement, σε συνάφεια με τις πολιτικές του Ταμείου.
Η πλήρης εφαρμογή όλων των προαπαιτουμένων ενεργειών που σχετίζονται με την δεύτερη αξιολόγηση και η ολοκλήρωση των ψηφοφοριών στη Βουλή θα ανοίξουν το δρόμο για τον ESM να εγκρίνει το MoU. (σ.σ. Memorandum of Understanding)