Το συμβατικό και ο θάνατός του

Στις εποχές της σταθερότητας και της γραμμικής εξέλιξης θριαμβεύει το συμβατικό.

Κυριαρχεί ο άχρωμος και ουδέτερος μέσος όρος και ο πυρήνας του αναγορεύεται σε κριτήριο των πραγμάτων. Γίνεται αξία και μέτρο.

Ο ακίνδυνος και άχρωμος αυτός μέσος όρος αθροίζεται στην κάλπη και επιβάλλεται στην πορεία ως λαϊκή βούληση.

Αυτόν εκφράζουν, αυτόν συντηρούν, αυτόν προστατεύουν οι εκλεγμένοι αντιπρόσωποί του.

Μόνο που στην πορεία του χρόνου η αυταπάτη της γραμμικής εξέλιξης θρυμματίζεται στο μέτωπο της πραγματικής ζωής και ο άνθρωπος του άχρωμου και ουδέτερου μέσου όρου από το σάστισμα και την αμφιβολία περνάει εύκολα στην ανασφάλεια και στην αναζήτηση νέας συνθήκης προστασίας.

Εκεί βρισκόμαστε σήμερα.

Αμήχανοι. Απροσανατόλιστοι. Διστακτικοί. Παράλυτοι.

Οι συμβατικοί τρόποι εξαντλήθηκαν, οι συμβατικές αντιλήψεις διαχείρισης αναδεικνύονται αναποτελεσματικές, η αδράνεια που κρύβουν εντός τους βυθίζει τη χώρα στην αξημέρωτη νύχτα.

Την ώρα που έχει επέλθει ήδη ο θάνατος του συμβατικού, ελάχιστες αλλαγές συντελούνται στο μέτωπο της συνείδησης και της αντίστοιχης πολιτικής συμπεριφοράς, λαού και εκφραστών.

Προσπερνάω τον χώρο των κυβερνητικών, όπου η προσχηματική άρνηση του συμβατικού έχει χάσει πλέον κάθε περιβολή.

Το παράδοξο είναι η σύμπραξη της αντιπολίτευσης στη συντήρηση κάθε συμβατικής αντίληψης, την ώρα που ήδη το συμβατικό έχει ενταφιαστεί.

Η εμμονή στους παλαιούς τρόπους κατανόησης και δράσης είναι μια επιδίωξη ανάστασης του συμβατικού.

Επιδίωξη να επιστρέψουμε στα προηγούμενα χρόνια, διατηρώντας ανέπαφες τις παγιωμένες σχέσεις, την επιρροή των προσώπων και τις παλαιές παραστάσεις εξουσίας.

Στον λεγόμενο χώρο της Κεντροαριστεράς –πώς να ονομάσεις με ακρίβεια αυτή την πολιτική περιοχή; –το συμβατικό παραμένει ανυψωμένο ως σήμαντρο αυτού που δεν πρέπει να ξαναγίνει, ως κέντρισμα αυτού που η συνείδηση δεν πρέπει να ξεχάσει. Το ΠαΣοΚ, απαράλλακτο ως προς τον πυρήνα του, αποτελεί τη μάταιη πάντα εκδοχή και προσπάθεια αναβίωσης του συμβατικού.

Στην αξιωματική αντιπολίτευση, στη ΝΔ, παρά τη θετική εξέλιξη εκλογής του Κυριάκου Μητσοτάκη στην ηγεσία της, το συμβατικό μοιάζει να εγκατοικεί στον χώρο της συντηρητικής παράταξης. Χωρίς οργανωμένες δυνάμεις αμφισβήτησης του παρελθόντος της να είναι ικανές με πρόσωπα και ιδέες να θεμελιώσουν την απαρχή μιας νέας εκπροσώπησης. Εκεί που θα έπρεπε κατ’ εξοχήν να έχει συνειδητοποιηθεί ο θάνατος του συμβατικού, η παλαιά υπόστασή του φαίνεται να κερδίζει σε πρόσωπα, συμπεριφορές και εικόνα.

Ο θάνατος του συμβατικού θα μπορούσε να είναι μια πηγή αναζωογόνησης της ηττημένης χώρας. Η ατολμία που παρατηρούμε προκύπτει από την αδυναμία κατανόησης και την ιδεολογική και πολιτική ανεπάρκεια που διαποτίζει ομάδες της λεγόμενης πολιτικής ελίτ. Για τον λόγο αυτόν, η εκρηκτική λειτουργία της πολιτικής που θα διάλεγε την αντισυμβατικότητα ως οδηγό και ανατροπή παρακάμπτεται προς όφελος των παραδοσιακών σχέσεων εξουσίας.

Το συμβατικό είναι συμβιβασμός. Συμβιβασμός με αυτό που γνωρίζουμε, με αυτό που ζούμε, με αυτό που βιώνουμε.

Συμβιβασμένη η χώρα, και ο λαός της, παρατηρεί τον κόσμο δίπλα της, με τα μάτια του περίκλειστου οικισμού. Η συνείδηση του καθενός είναι η μόνη εκρηκτική ύλη που μπορεί να ανατινάξει τα τείχη του.

Δεν απομένει πλέον καμία πύλη συμβατικής εξόδου.

Ο κ. Λευτέρης Κουσούλης είναι πολιτικός επιστήμονας.