Φρένο στη μείωση των δαπανών για την Τοπική Αυτοδιοίκηση και ανάληψη πρωτοβουλιών ώστε, μετά το 2017, να αρχίσει σταδιακή οικονομική ενίσχυση των ΟΤΑ θέτει ως προτεραιότητα ο υπουργός Εσωτερικών κ. Πάνος Σκουρλέτης. Με την ελπίδα ότι θα ολοκληρωθεί η δεύτερη αξιολόγηση και θα υπάρξει εισαγωγή νέων-θετικών δεδομένων για την ελληνική οικονομία, ο κ. Σκουρλέτης, προβάλλει την ανάγκη συνεννόησης μεταξύ κυβέρνησης, αιρετών και εργαζομένων στο πεδίο των τοπικών κοινωνιών για τη νέα φάση εξελίξεων. Παράλληλα, ανοίγει τη …συναινετική βεντάλια, με έμφαση στις θεσμικές αλλαγές. Αναδεικνύει την αλλαγή του εκλογικού νόμου στην τοπική αυτοδιοίκηση, επιλέγοντας την προώθηση της απλής αναλογικής, ως «μέρος της συνολικής μεταρρυθμιστικής προσπάθειας», με στόχο να ενεργοποιηθεί «μια νέα νοοτροπία συναινέσεων και συνεργασιών».
Μιλώντας στο συνέδριο της Κεντρικής Ένωσης Δήμων Ελλάδας (ΚΕΔΕ), την Πέμπτη (1.12.2016), ο κ. Σκουρλέτης δεν απέφυγε να παραδεχθεί ότι ο κρατικός προϋπολογισμός προβλέπει σε απόλυτα μεγέθη μείωση των πόρων για το 2017 . Όμως, έθεσε σαν «κόκκινη γραμμή» ακριβώς τη δέσμευση υπέρβασης αυτής της κατάστασης, ώστε «να είναι η τελευταία χρονιά μείωσης των δαπανών για την Τοπική Αυτοδιοίκηση». Μάλιστα, κάλεσε σε συντονισμό τους αιρετούς στους ΟΤΑ ώστε να ξεκινήσουν μια συγκροτημένη συζήτηση με το υπουργείο, κατά το αμέσως επόμενο χρονικό διάστημα, «προκειμένου να εξετάσουμε διεξοδικά τις ανάγκες και τις δυνατότητες θετικής παρέμβασης για τη σταδιακή αύξηση των πόρων υπέρ της Αυτοδιοίκησης».
Απλή αναλογική και νομοσχέδιο για ΟΤΑ
Δεν είναι άνευ σημασίας ότι το μότο που κυριάρχησε στην παρέμβαση του υπουργού Εσωτερικών ήταν ότι «το ζήτημα της ριζοσπαστικής, δημοκρατικής μεταρρύθμισης που έχει ανάγκη ο τόπος, είναι ένα συλλογικό, συνεργατικό εγχείρημα».
Επέμεινε στην ανάγκη αλλαγών στο θεσμικό πλαίσιο της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, στοχεύοντας όπως είπε, στη δημιουργία ενός δημοκρατικά διαρθρωμένου πολιτικού-διοικητικού συστήματος σε τρία επίπεδα- το κεντρικό κράτος, τις Περιφέρειες και τους Δήμους, με αποκέντρωση των αρμοδιοτήτων στο κατώτατο επίπεδο και κοντά στους πολίτες.
Σημείωσε ότι απαιτείται να εκπονηθούν ένα Στρατηγικό Σχέδιο για τη δημοκρατική μεταρρύθμιση και ένα τριετές Πρόγραμμα Αναβάθμισης της Τοπικής Αυτοδιοίκησης για την αλλαγή του «Καλλικράτη».
Ο κ. Σκουρλέτης τάχθηκε υπέρ της θέσπισης της απλής αναλογικής στις εκλογικές διαδικασίες της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, ενταγμένης στο πλαίσιο της συνολικής προσπάθειας της θεσμικής αναθεώρησης. «Είναι, άλλωστε, απόλυτη πεποίθησή μου ότι κανένας αιρετός δεν επιθυμεί μια νέα, τολμηρή μεταφορά αρμοδιοτήτων προς την κατεύθυνση της «αυτοκυβέρνησης», να πραγματοποιηθεί επί ενός παρωχημένου μοντέλου διοίκησης των ΟΤΑ, το οποίο ενδυναμώνει υπερβολικά μονοπρόσωπα όργανα, όπως τους Δημάρχους. Για να οδηγηθούμε στο τέλος, σε ένα κακέκτυπο της κεντρικής εξουσίας σε επίπεδο ΟΤΑ», παρατήρησε.
Ξεκαθάρισε επίσης ότι το σχέδιο νόμου για την Αυτοτελή Υπηρεσία Εποπτείας ΟΤΑ και τη Ρύθμιση Θεμάτων ΟΤΑ «δεν αποσύρεται, θα κατατεθεί». Ωστόσο, σημείωσε ότι επιβάλλεται ένας διαχωρισμός για να αποφευχθούν δυσλειτουργίες. Διευκρίνισε ότι από τη μια υπάρχουν διατάξεις που «πρέπει οπωσδήποτε να προωθηθούν εντός του Δεκεμβρίου, γιατί επείγουν και είναι αναγκαίες καθώς επιλύουν πρακτικά ζητήματα που έχουν ιδιαίτερη σημασία για συγκεκριμένους Δήμους» και από την άλλη υπάρχουν διατάξεις που από την ίδια τους τη φύση συνδέονται με τη συνολική αναθεώρηση του θεσμικού πλαισίου της Τοπικής Αυτοδιοίκησης.
Κινητικότητα προσωπικού και ξεπάγωμα έργων ΕΣΠΑ
Ο υπουργός Εσωτερικών επιχείρησε να δώσει απαντήσεις σε αιτήματα των αιρετών αναφορικά με προβλήματα η μη επίλυση των οποίων, όπως προειδοποίησε η ΚΕΔΕ θα οδηγήσει σε ρήξη της της πρωτοβάθμιας αυτοδιοίκησης με την κυβέρνηση. Μεταξύ άλλων, η ΚΕΔΕ είχε ζητήσει όσον αφορά στην κινητικότητα δημοτικών υπαλλήλων, να υπάρξει νομοθετική πρόβλεψη προκειμένου η όποια μετακίνηση προσωπικού να γίνεται με τη σύμφωνη γνώμη των Δημάρχων. Επίσης, κάλεσε την κυβέρνηση σε βελτιωτικές παρεμβάσεις στο νόμο Σπίρτζη προκειμένου να ξεπαγώσουν έργα που χρηματοδοτούνται μέσω ΕΣΠΑ και είναι νευραλγικής σημασίας για την Αυτοδιοίκηση.
«Θα μιλήσω με τον Χρήστο Σπίρτζη για να βρούμε τρόπους να διευκολύνουμε το έργο της Τοπικής Αυτοδιοίκησης σε σχέση με το νέο καθεστώς των δημοσίων συμβάσεων. Ήδη έχω επικοινωνήσει με την Όλγα Γεροβασίλη προκειμένου οι διατάξεις για την κινητικότητα να μη δημιουργήσουν προβλήματα στους Δήμους και ιδιαίτερα στους πιο μικρούς», ανέφερε ο κ. Σκουρλέτης.
Παράλληλα, έδωσε έμφαση στην ομιλία του σε ζητήματα που αποτέλεσαν αντικείμενο της πρόσφατης συνάντησής του με την Εκτελεστική Επιτροπή της ΠΟΕ –ΟΤΑ, το θέμα της υπογραφής Συλλογικής Σύμβασης Εργασίας καθώς και εκείνο της ασφάλειας εργασίας. Δεσμεύθηκε ότι θα προωθήσει το ζήτημα της υπογραφής νέας συλλογικής σύμβασης εργασίας και ταυτόχρονα, τόνισε ότι «θα υπάρξει προσωπική μου διαμεσολάβηση στον Ειδικό Γραμματέα του Σώματος Επιθεώρησης Εργασίας, προκειμένου να αντιμετωπιστούν με συγκεκριμένο τρόπο τα ζητήματα της ενίσχυσης της Υγιεινής και Ασφάλειας στους χώρους εργασίας στην Τοπική Αυτοδιοίκηση».
Αντιμνημονιακή πλατφόρμα Σκουρλέτη και η δεύτερη αξιολόγηση
Κατά τον κ. Σκουρλέτη ο ρόλος της Τοπικής Αυτοδιοίκησης στην παραγωγική ανασυγκρότηση της χώρας και στον στόχο «της δίκαιης ανάπτυξης», όπου τα οφέλη της θα αγκαλιάσουν τους πολλούς, είναι καταλυτικός.
Ωστόσο, προβάλλοντας τις αντιξοότητες υπό τις οποίες πραγματοποιούνται οι προσπάθειες για την αναβάθμισή της αυτοδιοίησης, ανέπτυξε αντιμνημονιακή ρητορική, επιρρίπτοντας ευθύνες στη διακυβέρνηση κατά την περίοδο 2010-2014.
Από το 2010, η δημοσιονομική κρίση εξελίχθηκε σε οδυνηρή περιπέτεια , είπε, για το σύνολο του πληθυσμού της χώρας, με τους πιο αδύναμους να πληρώνουν το βαρύτερο τίμημα. Είναι η περίοδος που, σύμφωνα με τον κ. Σκουρλέτη, έπληξε καθοριστικά και τα οικονομικά δεδομένα της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, με απώλειες πόρων της τάξης άνω του 60%, «οι οποίες ναρκοθέτησαν το έδαφος πάνω στο οποίο αναπτύσσονται σήμερα οι προσπάθειες όλων μας, δημιουργώντας μια αρνητική δυναμική».
Παράλληλα, σημείωσε, είναι η ίδια περίοδος, κατά την οποία η μνημονιακή συνταγή με καταλύτη «την ακραία, νεοφιλελεύθερη πολιτική που εφαρμόστηκε έως και το 2014», εκτίναξε κάθε αρνητικό δείκτη από εκείνους που επηρεάζουν ευθέως την καθημερινή ζωή των ανθρώπων.
Εξαπέλυσε πυρά στις προηγούμενες κυβερνήσεις «που εκφράστηκαν πλήρως από τη λογική των μνημονίων, διατυμπάνιζαν ότι θα βάδιζαν στο δρόμο της λιτότητας και της ανισοκατανομής ακόμη κι αν δεν υπήρχαν τα μνημόνια να στηρίζουν τις επιλογές τους. Υπερθεμάτισαν στις περικοπές και ταύτισαν τις μεταρρυθμίσεις με αντιλαϊκά μέτρα. Ήταν ικανές και πρόθυμες να συμπληρώνουν τα κενά των περιοριστικών πολιτικών».
Και συμπλήρωσε: «Η κληρονομιά τους είναι, πραγματικά, δυσβάσταχτη. Αλλά δεν μας αποθαρρύνει αυτό. Η προσπάθεια συνεχίζεται για την ολοκλήρωση της δεύτερης αξιολόγησης και την εισαγωγή νέων θετικών δεδομένων για την ελληνική οικονομία. Σ’ αυτή τη κρίσιμη συγκυρία, με ορατές ενδείξεις υπέρβασης της κρίσης και των αυστηρών πλαισίων λιτότητας, μέσα στα οποία είμαστε αναγκασμένοι να χαράσσουμε και να ασκούμε πολιτική, έχει εξαιρετική σημασία να βρούμε σημεία συνεννόησης και κοινό βηματισμό για την επόμενη φάση».
Οικονομικές προοπτικές
Πέρα από τις δράσεις που βρίσκονται σε εξέλιξη για την ενίσχυση των ΟΤΑ, αναφέρθηκε στις νέες προκλήσεις οι οποίες, όπως τόνισε ο κ. Σκουρλέτης, μπορούν να συμβάλλουν θετικά και να υποστηρίξουν την λειτουργία των Δήμων με πρόσθετους πόρους. Παρέθεσε χαρακτηριστικά τις εξής περιπτώσεις:
-Για τη διαχείριση απορριμμάτων, μέσω τομεακού Επιχειρησιακού Προγράμματος «Υποδομές Μεταφορών, Περιβάλλον και Αειοφόρος Ανάπτυξης» (ΕΠ-ΥΜΕΠΕΡΑΑ) θα ενεργοποιηθούν επιπλέον 200 εκατομμύρια ευρώ.
-Ακόμη 332 εκατ. ευρώ θα προκύψουν για τον ίδιο λόγο από τα 13 ΠΕΠ (Περιφερειακά Τομεακά Προγράμματα).
-Για τη διαχείριση λυμάτων, μέσω των ΠΕΠ, αναμένεται να ενεργοποιηθούν προσκλήσεις 610 εκατ. ευρώ το αμέσως επόμενο διάστημα.
Με συντηρητικούς υπολογισμούς, όπως είπε ο κ. Σκουρλέτης, αναμένεται η δημιουργία 25.000 νέων θέσεων εργασίας κατά τη διάρκεια της κατασκευής και 12.000 θέσεων εργασίας κατά τη λειτουργία αυτών των υποδομών.
