Θετικό είναι το πρώτο δείγμα γραφής των τραπεζών στη διαχείριση των μη εξυπηρετούμενων δανείων, καθώς επιτεύχθηκαν οι στόχοι που είχαντεθεί γιατο πρώτο τρίμηνο παρακολούθησης των επιδόσεών τους από τις εποπτικές αρχές.

Όπως προκύπτει από την πρώτη Έκθεση για τους Επιχειρησιακούς Στόχους Μη Εξυπηρετούμενων Ανοιγμάτων, που έδωσε στη δημοσιότητα η Τράπεζα της Ελλάδος,τα μη εξυπηρετούμενα ανοίγματα (Non Performing Exposures) στο τέλος Σεπτεμβρίου μειώθηκαν κατά 1% στα 106 δις. ευρώ από 106,9 δις. ευρώ στο τέλος του α΄ εξαμήνου της φετινής χρονιάς.

Η έκθεση της ΤτΕ

Ο δείκτης NPE, στον οποίο περιλαμβάνονται δάνεια με καθυστέρηση άνω των 3 μηνών, ρυθμισμένα δάνεια που δεν έχουν συμπληρώσει 12 μήνες ομαλούς αποπληρωμής μετά την διευθέτησή τους, αλλά και δάνεια που παρουσιάζουν κίνδυνο να καταστούν μη εξυπηρετήσιμα, διαμορφώθηκε στο 51%, πιάνοντας ακριβώς το στόχο της συγκεκριμένης περιόδου.

Στο τέλος Σεπτεμβρίου, τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια (Non Performing Loans – NPL), δηλαδή όσα εμφανίζουν καθυστέρηση μεγαλύτερη των 3 μηνών, διαμορφώθηκαν στα 79,3 δις. ευρώ, αυξημένα κατά 1,5% σε σχέση με το ποσό – στόχο των 78,1%.

Αντίστοιχα, ο δείκτης NPL παρέμεινε σταθερός στο 38%, υπολειπόμενος κατά 1% σε σχέση με το στόχο του 37% που είχε τεθεί για τη συγκεκριμένη περίοδο.

Οι στόχοι έως το 2019

Σύμφωνα με τα στοιχεία που παρουσιάζει η κεντρική τράπεζα, το αρχικό υπόλοιπο των NPEs αγγίζει τα 106,9 δις. ευρώ. Στο ποσό αυτό δεν περιλαμβάνονται εκτός ισολογισμού στοιχεία ύψους 1,5 δις. ευρώ.

Οι τράπεζες έθεσαν ως στόχο τη μείωση των NPEsκατά 40,2 δισ. ευρώστα 66,7 δις. ευρώ στο τέλος του 2019, με το μεγαλύτερο ποσοστό υποχώρησης να επιτυγχάνεται κατά τα δύο τελευταία έτη της υπό εξέταση περιόδου.

Συγκεκριμένα, τα NPEs θα μειωθούν κατά 8,7 δισ. ευρώ έως και το τέλος του 2017, κατά 14,9 δισ. ευρώ το 2018 και κατά 16,6 δισ. ευρώ το 2019.

Η μείωση εκτιμάται ότι θα προέλθει κυρίως από τις επιτυχείς ρυθμίσεις δανείων, από διαγραφές, καθώς και σε μικρότερο βαθμό από ρευστοποιήσεις εξασφαλίσεων και μεταβιβάσεις χαρτοφυλακίων.

Αντίθετα, αρνητική συμβολή στην προσπάθεια μείωσης των υπολοίπων NPEs θα έχει η συσσώρευση νέων μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων, που αναμένεται τουλάχιστον μέχρι και το τέλος του 2017.

Με βάση τα παραπάνω, εκτιμάται ότι ο δείκτης NPE θα υποχωρήσει το Δεκέμβριο του 2019 στο 34%.

Πώς θα μειωθούν τα κόκκινα ανοίγματα

Αναλυτικότερα, η απομείωση των «κόκκινων» ανοιγμάτων θα γίνει ως εξής:

  • Κατά 29% με ρυθμίσεις δανείων (30,8 δις. ευρώ)
  • Κατά 16% από εισπράξεις και ρευστοποιήσεις εξασφαλίσεων (17,5 δις. ευρώ)
  • Κατά 7% από πωλήσεις δανείων σε τρίτους (7,4 δις. ευρώ)
  • Κατά 14% από διαγραφές δανείων (13,9 δις. ευρώ)

Το ίδιο διάστημα αναμένεται δημιουργία νέων NPEs ύψους 30,4 δις. ευρώ. Ως αποτέλεσμα, η συνολική μείωση του υπολοίπου των NPEs θα φτάσει την περίοδο Ιουνίου 2016 – Δεκεμβρίου 2019 το 38%.

Αντίστοιχα, τα δάνεια σε καθυστέρηση άνω των 3 μηνών θα μειωθούν κατά 49% στα 78,3 δις. ευρώ, με τον δείκτη NPL να υποχωρεί από το 37% στο 20%.

Οι στόχοι ανά κατηγορία πίστης

Το μεγαλύτερο μέρος της προσαρμογής θα γίνει μέσω των επιχειρηματικών δανείων (58%) και ακολουθούν τα καταναλωτικά δάνεια με 22% και τα στεγαστικά με 21%.

Το 15% της προσαρμογής θα προέλθει από τα δάνεια των μικρών επιχειρήσεων, το 26% από τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις, το 16% από τις μεγάλες και το 1% από τον κλάδο της ναυτιλίας.

Ανά κατηγορία πίστης έχουν τεθεί οι ακόλουθοι στόχοι:

Στεγαστικά δάνεια:

NPE: Από 42% σε 32% και από 28,1 δις. ευρώ σε 19,7 δις. ευρώ

NPL: Από 31% σε 21% και από 20,7 δις. ευρώ σε 12,9 δις. ευρώ

Καταναλωτικά δάνεια:

NPE: Από 64% σε 36% και από 15,2 δις. ευρώ σε 6,5 δις. ευρώ

NPL: Από 52% σε 25% και από 12,5 δις. ευρώ σε 4,6 δις. ευρώ

Επιχειρηματικά δάνεια

NPE: Από 53% σε 35% και από 63,6 δις. ευρώ σε 40,5 δις. ευρώ

NPL: Από 37% σε 19% και από 45,1 δις. ευρώ σε 22,7 δις. ευρώ

ΤτΕ: Πρόκληση για το τραπεζικό σύστημα

Όπως επισημαίνει η Τράπεζα της Ελλάδος, η διαχείριση των Μη Εξυπηρετούμενων Ανοιγμάτων αποτελεί σήμερα τη σημαντικότερη πρόκληση για το ελληνικό τραπεζικό σύστημα.

«Η αποτελεσματική αντιμετώπιση του προβλήματος είναι υψίστης σημασίας, καθώς, πέρα από τη βελτίωση της οικονομικής ευρωστίας των τραπεζών, θα επιτρέψει την απελευθέρωση κεφαλαίων προς χρηματοδότηση άλλων, πιο παραγωγικών, κλάδων της οικονομίας και θα συμβάλλει στην αύξηση της παραγωγικότητας και της ανάπτυξης» αναφέρεται χαρακτηριστικά στο εισαγωγικό σημείωμα της Έκθεσης.

Στο πλαίσιο αυτό, μία από τις βασικές πρωτοβουλίες σε θέματα πολιτικής είναι η υποχρέωση των τραπεζών να θέσουν επιχειρησιακούς στόχους για τη διαχείριση των Μη Εξυπηρετούμενων Ανοιγμάτων τους.

Η Τράπεζα της Ελλάδος, σε στενή συνεργασία με τον Ενιαίο Εποπτικό Μηχανισμό (Single Supervisory Mechanism – SSM) της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, έθεσε μια σειρά από επιχειρησιακούς στόχους αποτελεσμάτων και δράσεων για τα Μη Εξυπηρετούμενα Ανοίγματα, οι οποίοι συνοδεύονται από βασικούς δείκτες απόδοσης.

Παράλληλα, το πλαίσιο εποπτικής πληροφόρησης αναβαθμίστηκε με την πρόσφατη Πράξη Εκτελεστικής Επιτροπής της Τράπεζας της Ελλάδος (ΠΕΕ 102/30.08.2016), ώστε να επιτρέψει στις εποπτικές αρχές να αποκτήσουν σε τριμηνιαία βάση αναλυτική εικόνα ως προς την ποιότητα του χαρτοφυλακίου των τραπεζών, αλλά και μια απολογιστική εικόνα των επιχειρησιακών στόχων και των επιλεγμένων δεικτών απόδοσης.

Η Τράπεζα της Ελλάδος θα δημοσιεύει, σε τριμηνιαία βάση, σχετική έκθεση για την εξέλιξη των επιχειρησιακών στόχων και των επιλεγμένων δεικτών απόδοσης του ελληνικού τραπεζικού συστήματος, συγκριτικά με τους στόχους που έχουν ήδη τεθεί από τις τράπεζες.