Το ΑΠΘ πρεσβευτής της ελληνικής γλώσσας στη Ρωσία

Την ελληνική γλώσσα τη διαφημίζει περισσότερο από τις κατά καιρούς ηγεσίες του υπουργείου Παιδείας το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης (ΑΠΘ), έτσι όπως καταγράφεται από τις δράσεις του. Η απόφαση για τη διδασκαλία των ελληνικών ως ξένης γλώσσας επιλογής στα σχολεία της Ρωσίας που θα αρχίσει την 1η Ιανουαρίου 2017 αποτελεί ουσιαστικά συνέχεια της επιστημονικής «παρουσίας» του μεγαλύτερου πανεπιστημίου της Ελλάδας.

«Το επίτευγμα αυτό αποτελεί αποτέλεσμα των επί σειρά ετών προσπαθειών του ΑΠΘ για την προώθηση της ελληνικής γλώσσας στις παρευξείνιες χώρες» δηλώνει χαρακτηριστικά για το θέμα ο πρύτανης του ιδρύματος καθηγητής κ. Περικλής Μήτκας μιλώντας στο «Βήμα».

Είχε προηγηθεί πρόταση για τη διδασκαλία της Νέας Ελληνικής ως γλώσσας επιλογής από την έδρα Νεοελληνικής Φιλολογίας του Πανεπιστημίου Κουμπάν στο Κράσνονταρ, στη Νότια Ρωσία, αλλά τελικά αποφασίστηκε η εκπαίδευση στα ελληνικά ως δεύτερη/ξένη γλώσσα να παρέχεται σε όλη την επικράτεια της Ρωσικής Ομοσπονδίας και συγκεκριμένα στην Ε’ και Στ’ Δημοτικού και στις τρεις τάξεις του Γυμνασίου.

Το Τμήμα του Κουμπάν είναι στην πραγματικότητα δημιουργία του ΑΠΘ καθώς όλο το διδακτικό προσωπικό απέκτησε τις γνώσεις των ελληνικών του στο Πανεπιστήμιο της Θεσσαλονίκης.

Οπως εξηγεί μιλώντας στο Βήμα» για το θέμα ο κ. Ι. Καζάζης, πρόεδρος του Κέντρου Ελληνικής Γλώσσας (ΚΕΓ), επιστημονικός υπεύθυνος του προγράμματος «Ιάσων», ομότιμος καθηγητής στη Φιλοσοφική Σχολή του ΑΠΘ και επίτιμος καθηγητής του Πανεπιστημίου Κουμπάν του Κράσνονταρ, το πρόγραμμα εκπονήθηκε υπό τη γενική επιμέλεια της καθηγήτριας του Τμήματος Ελληνικής Γλώσσας του εν λόγω ρωσικού πανεπιστημίου κυρίας Λουίζας Μιροσνιτσένκο και σύντομα κυκλοφορεί μια νέα σειρά εγχειριδίων. Με αυτήν εισάγεται για πρώτη φορά στο σύστημα της πρωτοβάθμιας/δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης όλης της Ρωσίας η συστηματική διδασκαλία της Νέας Ελληνικής Γλώσσας ως ξένης κατ’ επιλογήν γλώσσας. «Πρόκειται για ένα γεγονός που θα προσφέρει σημαντικές υπηρεσίες στην εκπαίδευση των ομογενών ελληνικής καταγωγής και θα εμπλουτίσει γενικότερα τη ρωσική εκπαίδευση» αναφέρει.

Η σειρά στην οποία επίσημο συμβουλευτικό ρόλο είχε το ΚΕΓ με τη σχετική του τεχνογνωσία αποτελεί ταυτόχρονα ένα από τα ευτυχέστερα αποτελέσματα της μακρόχρονης, συστηματικής και διορατικής συνεργασίας του προγράμματος «Ιάσων» του ΑΠΘ.

Οπως αναφέρει ο κ. Καζάζης, οι περισσότεροι από τους νέους συγγραφείς των βιβλίων αυτών που ανήκουν στο φιλολογικά καταξιωμένο διδακτικό προσωπικό της Σχολής Γλωσσών του Κουμπάν υπήρξαν από τους πλέον ενεργούς υποτρόφους του «Ιάσονα» και φοίτησαν στο Σχολείο Νέας Ελληνικής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης· μετεκπαιδεύτηκαν, επιπλέον, με ειδικά σεμινάρια του ΚΕΓ τόσο στη γλωσσική αγωγή όσο και προπάντων στη δημιουργική ενσωμάτωση των νέων τεχνολογιών στη γλωσσική εκπαίδευση. Συνδέονται επομένως οργανικά με τη νεωτερική παράδοση της Φιλοσοφικής Σχολής του ΑΠΘ –στην οποία και έργω ανήκουν.

Είναι χαρακτηριστικό της ποιότητας της διδακτικής αυτής σειράς ότι έτυχε στο μεταξύ της θετικής γνωμοδότησης του Πανεπιστημίου MGIMO, πράγμα που άνοιξε και τον δρόμο στην υιοθέτησή της για χρήση στα σχολεία της Ρωσικής Ομοσπονδίας. «Πρόκειται για έργο νέο και νεωτερικό που δεν εμφανίστηκε ξαφνικά και από το μηδέν» δηλώνουν οι εκπρόσωποι του ΑΠΘ. Αντίθετα, αποτελεί μια σοφή σύνθεση του παλαιού και δοκιμασμένου με το καινούργιο και καινοτόμο.

Συγκεκριμένα, η συγγραφική ομάδα διδασκόντων στο Ελληνικό Τμήμα του Πανεπιστημίου Κουμπάν αξιοποιεί τη δοκιμασμένη μέθοδο της θρυλικής Μαρίνας Ρίτοβα, η οποία ανάλωσε μια ζωή στην υπηρεσία της διδασκαλίας της ελληνικής γλώσσας στις Δημοκρατίες της πρώην Σοβιετικής Ενωσης και στη συνέχεια της Ρωσικής Ομοσπονδίας. Η Μ. Ρίτοβα δημιούργησε σχολή, στην οποία ανήκουν και οι συγγραφείς της διδακτικής αυτής σειράς.

Από την άλλη, οι νέες εξελίξεις της γλωσσοδιδακτικής που ενσωματώνονται σε φρόνιμη δοσολογία εξασφαλίζουν στα βιβλία της σειράς σύνδεση και με τη σημερινή θεωρία και πράξη (για την οποία δεν μπορεί να γίνει εδώ αναλυτικός λόγος), και τα καθιστούν μοντέρνα και συνάμα ελκυστικά για τα σύγχρονα παιδιά.

Η σειρά των γλωσσικών φαινομένων ακολουθεί μια σαφή και μεθοδευμένη πορεία, έναν πραγματικό οδικό χάρτη στα φαινόμενα (μορφολογικά, γραμματικο-συντακτικά, λεξιλογικά) της γλώσσας, και αυτή υποστηρίζεται από κείμενα καλοδιαλεγμένα για το γνωστικό τους περιεχόμενο αλλά και για το παιδευτικό και το πολιτιστικό τους βάρος.

Το σημαντικότερο είναι ότι διαπιστώνεται μια συνολικά ελκυστική μέθοδος και προσέγγιση, όπου όλα μαζί, γλωσσική ύλη, περιεχόμενο και εικονογράφηση, συνθέτουν μια εικόνα της σύγχρονης Ελλάδας και της Κύπρου, η οποία δεν παραμένει ούτε καθαρά γλωσσική ούτε καθαρά συγχρονική.

«Με συνδυαστικό τρόπο αναφέρεται και στη γλώσσα και στον πολιτισμό, με αναδρομές και στο ιστορικό, ακόμη και στο μυθολογικό, ελληνικό παρελθόν. Η μυθολογική μάλιστα πλευρά της διδακτικής ύλης που αποδεδειγμένα εξακολουθεί να είναι πολύ δημοφιλής για όλες τις ηλικίες (μικρές, νεανικές και μεγαλύτερες) σε όλον τον κόσμο προσθέτει στη διδακτική ύλη μερικά από τα εντυπωσιακότερα και πλέον κατάλληλα για την ηλικία των μαθητών κεφάλαια. Με την καλόγουστη εικονογράφησή της, η έκδοση καλλιεργεί ακόμη και τα εικαστικό ενδιαφέρον. Το σύνολο προσφέρει μιαν έγκυρη γνωριμία με το φαινόμενο που ονομάζεται Ελλάδα –παλαιό και σύγχρονο» καταλήγει.