Ηγέτες κρατών, προκαθήμενοι Ορθόδοξων Εκκλησιών, κοζάκοι, λαμπρά συλλείτουργα, πολύτιμα άμφια, συναυλίες, πορσελάνες, αλάβαστρα, μετάλλια, και… πιστοί συνέθεσαν το «τσαρικό» σκηνικό του εορτασμού των γενεθλίων του Προκαθημένου της Εκκλησίας της Μόσχας. Γεννημένος στις 20 Νοεμβρίου του 1946 στο Λένιγκραντ, ο κατά κόσμον Βλαδίμηρος Μιχαΐλοβιτς Γκουντιάεφ γιόρτασε την περασμένη Κυριακή ως ο 16ος Πατριάρχης Μόσχας και Πασών των Ρωσιών τη γενέθλιο ημέρα του, στον Ναό του Σωτήρος Χριστού. Και οι επιτελείς του φρόντισαν να αναδείξουν τη δύναμη, το κύρος και την ισχύ του εντός και εκτός Ρωσίας, εντός και εκτός της Ορθοδοξίας.
Με το κλέος του Ιουστινιανού
Επί εβδομάδες ο Ναός του Σωτήρος Χριστού προετοιμαζόταν για το μεγάλο γεγονός. Τα άμφια του Πατριάρχη ράβονταν προσεκτικά και σε πολλούς η εσθήτα και τα μοτίβα θύμισαν τις απεικονίσεις του Ιουστινιανού και της Θεοδώρας στα ψηφιδωτά της Ραβένας. Οι παιδικές χορωδίες έκαναν εκατοντάδες πρόβες. Οι προσκλήσεις στους υψηλούς προσκεκλημένους είχαν σταλεί μήνες πριν. Οι κοζάκοι-μέλη της πατριαρχικής φρουράς καθάρισαν σχολαστικά τις κουμπάνκες (γούνινα καπέλα) και τα τσερκέσκα (επίσημα χιτώνιά) τους.
Επί ημέρες έφταναν λουλούδια από κάθε άκρο των τριών Ρωσιών (της κόκκινης, της μικρής και της λευκής) για να προσφερθούν στον εορτάζοντα. Και την περασμένη Κυριακή, με ένα λαμπρό συλλείτουργο, ο Πατριάρχης Μόσχας γιόρτασε τα εβδομηκοστά του γενέθλιά. Δίπλα του «στάθηκαν» 4 πατριάρχες: οι Αλεξανδρείας κ. Θεόδωρος, Ιεροσολύμων κ. Θεόφιλος, Σερβίας κ. Ειρηναίος και Γεωργίας κ. Ηλίας, 4 αρχιεπίσκοποι αυτοκεφάλων εκκλησιών: Κύπρου κ. Χρυσόστομος, Βαρσοβίας κ. Σάββας, Τιράνων κ. Αναστάσιος και Τσεχίας κ. Ραστισλάβος, 20 μητροπολίτες εκπρόσωποι 3 πατριαρχών: Κωνσταντινουπόλεως, Ρουμανίας και Βουλγαρίας και της Εκκλησίας της Ελλάδος, δεκάδες αρχιερείς και κληρικοί από κάθε άκρο της γης.
Οι πρόεδροι, τα μετάλλια και τα δώρα
Ο πρόεδρος της Ρωσίας Βλαντιμίρ Πούτιν, ο πρόεδρος της Λευκορωσίας Αλεξάντερ Λουκασένκο και ο πρωθυπουργός Ντίμιτρι Μεντβέντεφ έσπευσαν να ευχηθούν στον Προκαθήμενο της Εκκλησίας της Μόσχας. Και ο πρόεδρος Πούτιν βρέθηκε στο κονσέρτο που παραχωρήθηκε προν τιμήν του εορτάζοντα. Εκπρόσωποι της Δούμας, οι αρχηγοί των Ενόπλων Δυνάμεων και του διπλωματικού σώματος ήταν παρόντες. Και η μεγάλη στιγμή για τον ίδιο τον κ. Κύριλλο ήταν η ώρα που παρέλαβε το ανώτερο παράσημο της χώρας Α’ Τάξεως για την «εξαίρετη προσφορά του στην πατρίδα».
Ο ίδιος ο πατριάρχης χαιρέτισε έναν-έναν όλους όσοι του ευχήθηκαν, ακόμη και τα μικρά παιδιά των χορωδιών και των κατηχητικών σχολείων που τον επισκέφθηκαν και αφού δέχθηκε τα δώρα τους, ανταπέδωσε προσφέροντας τα δικά του.
Στη διάρκεια της επετείου ο κ. Κύριλλος είχε κατ’ ίδιαν συναντήσεις με όλους τους προκαθημένους και τους εκπροσώπους τους. Ενδεικτικό του κλίματος είναι ότι κατά τη διάρκεια της συνάντησής του με τον Αρχιεπίσκοπο Κύπρου αναφερόμενος στο Κυπριακό τόνισε την «ελπίδα του για μια δίκαιη και ειρηνική λύση». Και στην αντιπροσωπεία της Εκκλησίας της Ελλάδος υπό τον Μητροπολίτη Δημητριάδος κ. Ιγνάτιο εξέφρασε τη στήριξή του στις δοκιμασίες που περνά ο ελληνικός λαός. Μετά το πέρας των συναντήσεων, γινόταν ανταλλαγή δώρων και όλοι οι προσκεκλημένοι έφευγαν ευχαριστημένοι αφού λάμβαναν αρχιερατικά άμφια και τα άπαντα της Ρωσικής Εκκλησίας. Χαρακτηριστικά είναι άλλωστε τα όσα αναφέρονται στην επίσημη ιστοσελίδα του Πατριαρχείου Μόσχας για τη συνάντηση του κ. Κυρίλλου με την αντιπροσωπεία του Οικουμενικού Πατριαρχείου υπό τον Μητροπολίτη Γαλλίας κ. Εμμανουήλ: «Σε ανάμνηση της επετείου των γενεθλίων του ο Αγιότατος Πατριάρχης Κύριλλος ζήτησε να μεταβιβασθεί στον Παναγιότατο Πατριάρχη Βαρθολομαίο ως δώρο, φιλοτεχνημένα στην ελληνική νοοτροπία, αρχιερατικά άμφια, μία πατριαρχική ράβδος και τα άπαντα του Προκαθημένου της Ρωσικής Εκκλησίας σε 9 τόμους, ενώ στο ίδιο τον Μητροπολίτη Εμμανουήλ ο Πατριάρχης Κύριλλος επέδωσε μια αρχιερατική ράβδο».
Μήνυμα με πολλούς αποδέκτες
Πέντε μήνες μετά την Αγία και Μεγάλη Σύνοδο της Ορθοδόξου Εκκλησίας που συγκλήθηκε στο Κολυμπάρι της Κρήτης, χωρίς τη συμμετοχή των Αντιοχειανών, Ρώσων, Γεωργιανών και Βουλγάρων, οι Ορθόδοξοι δείχνουν ότι μπορούν να αποστέλλουν μηνύματα ενότητας μέσω γενεθλίων, εορτών, εγκαινίων, κηδειών και λειψάνων. Και ότι ο Πατριάρχης Μόσχας μπορεί να διοργανώνει ή να ποδηγετεί τις πράξεις ενότητας.
Πανίσχυρος στο εσωτερικό της Ρωσίας, έδειξε να απομονώνεται με τη μη συμμετοχή του στη Μεγάλη Σύνοδο στο εσωτερικό της Εκκλησίας του, αλλά στο μεταξύ φρόντισε να βγει από τα «στενά» του Δνείπερου αφού πραγματοποίησε μια μεγαλιώδη επίσκεψη στη Μεγάλη Βρετανία, όπου συναντήθηκε ακόμη και με τη βασίλισσα Ελισάβετ, και με τα γενέθλιά του υπογράμμισε ότι όλοι οι προκαθήμενοι θέλουν να διατηρούν άριστες σχέσεις μαζί του.
Και φρόντισε να αποστείλει μήνυμα στον Οικουμενικό Πατριάρχη, που την ίδια ώρα είχε συναντήσεις με κορυφαίους ουκρανούς πολιτικούς που διεκδικούν την εκκλησιαστική τους απομάκρυνση από τη Μόσχα και την ανακήρυξή του σε αυτοκέφαλο Πατριαρχείο, ότι δεν πρόκειται να ανεχθεί τέτοιου είδους πράξεις. «Ποτέ δεν θα αποδεχθούμε την αλλαγή των ιερών κανονικών ορίων της Εκκλησίας μας, καθώς το Κίεβο είναι η πνευματική κοιτίδα της Αγίας Ρωσίας, όπως είναι η Μτσχέτα για τη Γεωργία ή το Κόσοβο για τη Σερβία».
Βυζαντινές ρίζες
Το Λένινγκραντ, οι Ρως και οι εορτασμοί
Ο κ. Κύριλλος στα γενέθλιά του έδειξε και το ανθρώπινο πρόσωπό του μέσα από τις στιγμές που έζησε η οικογένειά του όταν η Αγία Πετρούπολη ήταν Λένινγκραντ, οι οποίες γαλούχησαν τον χαρακτήρα του… «Με το έλεος του Θεού, τα παιδικά μου και νεανικά μου χρόνια τα έζησα μέσα σε ένα περιβάλλον με βαθιά θρησκευόμενους ανθρώπους, οι οποίοι επηρέασαν καταλυτικά τη διαμόρφωση της κοσμοθεωρίας μου» είπε ο κ. Κύριλλος και πρόσθεσε: «Το σημείο καμπής ήταν το έτος 1988, τη χιλιεοτηρίδα της Βαπτίσεως των Ρως. Αρχικά μας πίεζαν να εορτάσουμε την επέτειο αυτή τυπικά, χωρίς ιδιαίτερη επισημότητα. Τάχθηκα σθεναρά υπέρ οργανώσεων των μεγάλης κλίμακος εορτασμών, όπως και αναγράφηκαν στις δέλτους της Ιστορίας, προμηνύοντας τις σύντομα επακολουθήσασες μεταβολές στη θρησκευτική ζωή των ανθρώπων»… δείχνοντας ίσως μέσα από αυτές τις λέξεις τους λόγους που θέλει πάντα να εορτάζει τις γιορτές, τα γενέθλια και τις επετείους με τρόπο που πολλές φορές να φτάνει στα άκρα. Ισως γιατί η αθεΐα παραμένει ισχυρή στη Ρωσία ή ίσως γιατί πάντα πρέπει να τονίζει τη δύναμη και την ισχύ της Ορθόδοξης Εκκλησίας της Ρωσίας…
Βυζαντινές ρίζες
Το Λένινγκραντ, οι Ρως και οι εορτασμοί
Ο κ. Κύριλλος στα γενέθλιά του έδειξε και το ανθρώπινο πρόσωπό του μέσα από τις στιγμές που έζησε η οικογένειά του όταν η Αγία Πετρούπολη ήταν Λένινγκραντ, οι οποίες γαλούχησαν τον χαρακτήρα του… «Με το έλεος του Θεού, τα παιδικά μου και νεανικά μου χρόνια τα έζησα μέσα σε ένα περιβάλλον με βαθιά θρησκευόμενους ανθρώπους, οι οποίοι επηρέασαν καταλυτικά τη διαμόρφωση της κοσμοθεωρίας μου» είπε ο κ. Κύριλλος και πρόσθεσε: «Το σημείο καμπής ήταν το έτος 1988, τη χιλιεοτηρίδα της Βαπτίσεως των Ρως. Αρχικά μας πίεζαν να εορτάσουμε την επέτειο αυτή τυπικά, χωρίς ιδιαίτερη επισημότητα. Τάχθηκα σθεναρά υπέρ οργανώσεων των μεγάλης κλίμακος εορτασμών, όπως και αναγράφηκαν στις δέλτους της Ιστορίας, προμηνύοντας τις σύντομα επακολουθήσασες μεταβολές στη θρησκευτική ζωή των ανθρώπων»… δείχνοντας ίσως μέσα από αυτές τις λέξεις τους λόγους που θέλει πάντα να εορτάζει τις γιορτές, τα γενέθλια και τις επετείους με τρόπο που πολλές φορές να φτάνει στα άκρα. Ισως γιατί η αθεΐα παραμένει ισχυρή στη Ρωσία ή ίσως γιατί πάντα πρέπει να τονίζει τη δύναμη και την ισχύ της Ορθόδοξης Εκκλησίας της Ρωσίας…
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ