Διατυπώνω τρεις θέσεις για την πολιτική ανάλυση που στοχεύει στη διευκρίνιση και στην κατανόηση.
Πρώτη θέση: Ξεκινάμε την αναζήτηση της αλήθειας από τον αντίποδα των λεγομένων.
Στην πολιτική σύγκρουση υπάρχει εκ μέρους των πρωταγωνιστών πάντα ένα πολιτικό σχέδιο σε ανάπτυξη και εξέλιξη. Μια επιδίωξη. Ενας στόχος. Και ακόμη και στην πιο βίαιη εκδοχή της σύγκρουσης υπάρχει στην πρώτη γραμμή το κύριο όπλο που είναι ο λόγος. Η πολιτική υπήρχε και θα υπάρχει διά του λόγου. Που μεταφέρει το πολιτικό περιεχόμενο στην κοινή ακρόαση και στην κοινή θέα. Στο μέτωπο του λόγου σκηνοθετείται και αποκρύπτεται συχνά το πραγματικό πολιτικό σχέδιο. Η ροπή των πρωταγωνιστών –πόσο δυνατά μας μιλάει η Ιστορία για αυτό –είναι να αντιστρέφουν τις έννοιες και να καταφεύγουν στην κατάχρηση των λέξεων που μεταμφιέζουν στο αντίθετό του τον πολιτικό στόχο. Η μεταμφίεση των σκοπών είναι πάντα ένα εμπόδιο στην κατανόηση που η ανάλυση καλείται να υπερβεί.
Δεύτερη θέση: Ακούμε τη δυνατή φωνή των γεγονότων.
Στο μέτωπο της σκηνοθεσίας, ο στόχος είναι –και διά του λόγου πάντα –να υποβαθμίζεται η σημασία των ίδιων των γεγονότων. Να υποτιμάται αυτό που έχει ήδη συμβεί. Να διασπάται και να κατακερματίζεται η εσωτερική συνοχή του. Να παρερμηνεύεται αυτό που εκτυλίσσεται μπροστά στα μάτια μας. Να ανασκευάζεται αυτό που είναι ορατό, με σκοπό να οικοδομηθεί κάτι άλλο, ως αντίληψη και ως ερμηνεία, από αυτό που τα γεγονότα ορίζουν και οδηγούν. Εδώ η πολιτική μυθοπλασία υπεισέρχεται ηχηρά για να καλύψει με τον θορυβώδη τρόπο της την αποκαλυπτική φωνή των γεγονότων.
Τρίτη θέση: Το μικρό μιλάει για το μεγάλο.
Το πολιτικό σχέδιο δεν γίνεται πάντα ορατό. Επειδή συνήθως αποκρύπτεται μέσα στη μεγάλη εκδοχή το υπέρμετρο των οριζόντων του και το μέγεθος της σύλληψης. Ετσι, ο ακροατής και θεατής, αποδέκτης του λόγου, τείνει να θεωρήσει ότι όλα εκτυλίσσονται πέρα από τον στενό του ορίζοντα και στην ορμητική ροή δεν έχει ο ίδιος ούτε τόπο ούτε χώρο ούτε ίσως δυνατότητα γνώμης. Και όμως, εκεί στο ατομικό του βίωμα κρύβεται ο πυρήνας του πολιτικού σχεδίου. Μέσα στο μικρό βρίσκεται πάντα συμπυκνωμένο το μεγάλο. Από την αποδοχή της ανομίας και τον συμβιβασμό των πολιτικών δυνάμεων μαζί της ως τις μικρές εξουσιαστικές συμπεριφορές των πρωταγωνιστών, εκεί που άθελά τους, μέσα από το μικρό και ασυναίσθητο, ξεφεύγει ανυπεράσπιστη και γυμνή η αυθεντική ταυτότητα της πολιτικής τους συνείδησης.
Ο κ. Λευτέρης Κουσούλης είναι πολιτικός επιστήμονας.
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
